VI. De aanhouder wint: een parlementaire tijdslijn

Wetten worden in het Parlement gemaakt. Er is daarom steeds een parlementslid of een regering nodig die een voorstel of ontwerp indient. Maar burgers hebben ook een instrument: ze kunnen verzoekschriften indienen. Dit recht biedt "burgers een instrument om aan volksvertegenwoordigers een signaal te geven dat hun handelen noodzakelijk is". [ 6 ] nl.wikipedia.org - link zie voetnoot. En dat gebeurt ook. In 1866 worden er verzoekschriften tot invoering van het algemeen stemrecht ingediend.

Adolphe Demeur, de eerste voorvechter van een wijziging van de Grondwet. Zijn voorstel was niet zo wereldschokkend dat er nog een portret van hem is.

De minister van Binnenlandse Zaken, de heer Kervyn de Lettenhove, neemt in naam van de katholieke regering d'Anethan het volgende standpunt in:
"Geachte Heren, na veertig jaar wordt voor het eerst aan de wetgever gevraagd om de Grondwet te herzien. Nooit werd een ernstiger voorstel aan dit parlement voorgelegd en was het minder gerechtvaardigd, zowel op grond van de overwegingen waarop het is gebaseerd, als door de omstandigheden waarin het voorstel zich aan u aandient." [ 9 ] Kamer, CRIV 13 Plenaire van 22 november 1870, p.161 - link zie voetnoot.

Toch volgen er nog vier debatdagen over de inoverwegingneming. Het mag niet baten: het voorstel neemt de kaap van de inoverwegingneming niet. Het wordt weggestemd met 73 tegen 23 stemmen bij 1 onthouding. Slechts 23 van de 97 leden zijn dus voorstander van een verdere gedetailleerde bespreking.

Op 3 juli 1883 [ 10 ] Kamer, CRIV 16 Plenaire van 3 juli 1883, p.1408 - link zie voetnoot. volgt een nieuwe poging onder de liberale regering Frère Orban II. De heer Janson dient het voorstel van verklaring tot herziening van de artikelen 47 en 53 van de Grondwet in. Opnieuw wordt er bot gevangen. Na vier vergaderingen kan ook dit voorstel de kaap van de inoverwegingneming niet nemen. De inoverwegingneming wordt weggestemd met 116 stemmen. Elf leden zijn voor de inoverwegingneming en zes leden onthouden zich.

Op 15 juli 1887 [ 11 ] Kamer, CRIV 17 Plenaire van 15 juli 1887, p.1637 - link zie voetnoot. wordt een derde voorstel van verklaring tot herziening van de artikelen 47 en 56 van de Grondwet ingediend door de heer Houzeau de Lehaie. Ook hij boekt geen succes. Na een lang debat wordt het voorstel niet in overweging genomen. Echter, ditmaal stemmen reeds 55 leden voor de inoverwegingneming, 83 zijn nog tegen.

Op 27 november 1890 [ 12 ] Kamer, CRIV 18 Plenaire van 27 november 1890, p.87 - link zie voetnoot. volgt een vierde poging. De heer Janson dient een voorstel van verklaring tot herziening van de artikelen 47, 53 en 56 van de Grondwet in. (Stuk Kamer, nr. 18 – 19/1) [ 13 ] www.dekamer.be - link zie voetnoot. In de plenaire vergadering van 27 november 1890 is er opnieuw een debat en een stemming over de inoverwegingneming. Het voorstel wordt eenparig in overweging genomen door de 118 aanwezige leden. Hierna blijven de besprekingen duren. "Wat het voorstel Janson betreft bleven de besprekingen aansleuren. De arbeiders werden die traagheid moe en op 1 mei 1892 legden de mijnwerkers het werk stil. Onder de druk van de staking werden de verklaringen tot grondwetsherziening aangenomen." [ 14 ] Prof. A. VRANCKX, "Grondwetsherziening", Rechtskundig weekblad, 1964, nr 18, p.945 - link zie voetnoot.

De heer Janson, pleitbezorger voor de afschaffing van het cijnskiesrecht. Zijn voorstel wordt eindelijk in overweging genomen en gestemd - Bron: Archief Senaat