2-244/19

2-244/19

Belgische Senaat

ZITTING 2000-2001

20 FEBRUARI 2001


Wetsvoorstel betreffende de euthanasie


AMENDEMENTEN


Nr. 605 VAN MEVROUW de T' SERCLAES

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5ter

Het 3º van het voorgestelde vierde lid van dit artikel aanvullen als volgt :

« , de ontwikkeling van deze aandoening en de verleende zorg ».

Verantwoording

De medische toestand waarin de patiënt zich bevond, kan beter worden ingeschat.

Nr. 606 VAN MEVROUW de T' SERCLAES

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5ter

Het 7º van het voorgestelde vierde lid van dit artikel, vervangen als volgt :

« 7º Of het overlijden van de patiënt binnen afzienbare termijn al dan niet voorzienbaar was en of hij zich bevond in de voorwaarden als bedoeld in artikel 3 dan wel in artikel 4 van deze wet. »

Nr. 607 VAN MEVROUW de T' SERCLAES

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5ter

Het 9º van het voorgestelde vierde lid van dit artikel, vervangen als volgt :

« 9º de wijze waarop de arts de voorwaarden en procedures van deze wet heeft nageleefd ».

Nr. 608 VAN MEVROUW de T' SERCLAES

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5ter

Het voorgestelde artikel aanvullen met een nieuw lid, luidende :

« De commissie kan de arts verzoeken zijn verslag mondeling of schriftelijk aan te vullen indien dat nodig is om zijn optreden juist te beoordelen. »

Verantwoording

Het Nederlandse wetsontwerp bevat deze mogelijkheid. Hierdoor kan de situatie waarmee de arts te maken had, beter worden ingeschat.

Nr. 609 VAN MEVROUW de T' SERCLAES

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quinquies

In het tweede lid van het voorgestelde artikel, na het woord « instellingen » de woorden « en verzorgingsinstellingen » invoegen.

Nr. 610 VAN MEVROUW de T' SERCLAES

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quinquies

In de letter a) van het voorgestelde eerste lid van dit artikel, de woorden « het tweede deel van » doen vervallen.

Nathalie de T' SERCLAES.

Nr. 611 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subamendement op amendement nr. 17 van mevrouw Vanlerberghe c.s.)

Art. 5

Aan het voorgestelde artikel 5 volgende wijzigingen aanbrengen :

A. Tussen de woorden « binnen vier dagen het » en de woorden « volledig ingevulde registratiedocument », de woorden « door hem » invoegen.

B. Tussen de woorden « volledig ingevulde » en de woorden « registratiedocument », de woorden « door hem ondertekende » invoegen.

Verantwoording

A. De voorgestelde bepaling voorziet enkel dat de arts die euthansasie toepast, het volledig ingevulde registratieformulier dient te bezorgen aan de commissie.

Het is evenwel noodzakelijk dat deze arts het registratieformulier ook zelf heef ingevuld.

B. In elk geval dient voorzien te worden dat de arts die de euthanasie toepaste, het registratiedocument zelf dient te ondertekenen.

Nr. 612 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5ter

Aan artikel 5ter volgende wijzigingen aanbrengen :

A. In het eerste lid, de woorden « de arts » vervangen door de woorden « de arts die euthanasie heeft toegepast ».

B. In het tweede lid, de woorden « door de arts » vervangen door de woorden « door diezelfde arts ».

Verantwoording

De voorgestelde tekst maakt niet duidelijk dat de arts die de euthanasie heeft toegepast het registratiedocument heeft ingevuld, maar maakt het ook mogelijk dat dit bijvoorbeeld gebeurt door de behandelende arts, die niet noodzakelijk dezelfde is.

Deze dubbelzinnigheid dient te worden vermeden.

Nr. 613 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quinquies

In b) van het voorgestelde artikel, de woorden « en geëvalueerd » doen vervallen.

Verantwoording

De voorgestelde bepaling voorziet dat de commissie, die enerzijds gelastigd is met de « controle » op de naleving van de voorwaarden bedoeld in artikel 3 en 4 door de arts, anderzijds de evaluatie van de toepassing van deze wet dient op te maken.

Deze tweeledige opdracht mag niet worden gecombineerd.

Door aan de commissie een controletaak op te dragen, waarbij zij bovendien slechts die gevallen doorzendt aan het parket waarbij zij, met een twee derde meerderheid, tot het besluit kwam dat de voorwaarden niet « of niet voldoende » werden nageleefd oefent zij eerstens de facto een eigen vervolgings- en seponeringsbeleid uit. Naast de ongrondwettelijkheid van dergelijke regeling, zoals eerder aangehaald door de indieners van dit amendement, wordt deze situatie nog versterkt nu diezelfde commissie haar controlebeleid terzake dient te evalueren en bijvoorbeeld nieuwe « (niet-)doorverwijzingsgronden » (hetzij « vervolgingsgronden » of « seponeringsgronden » kan voorstellen in deze evaluatie). Bovendien gaat de terminologie « toepassing van deze wet » zelfs verder dan het enkel evalueren van het eigen controlebeleid, maar betreft zij hoedanook het vervolgings- en opsporingsbeleid zoals uitgeoefend door het openbaar ministerie.

Artikel 151 van de Grondwet voorziet uitdrukkelijk de exclusieve bevoegdheid met betrekking tot de richtlijnen van het strafrechtelijk beleid, inclusief het opsporings- en vervolgingsbeleid in hoofde van de minister van Justitie, hiertoe desgevallend bijgestaan door het college van procureurs-generaal, zoals voorzien in artikel 143ter van de wet van 4 maart 1997.

Het komt dus geenszins toe aan de evaluatiecommissie om haar eigen controlebeleid noch het vervolging- en opsporingsbeleid ingevolge de toepassing van deze wet te evalueren.

Wél heeft de « evaluatie »-commissie een nuttige taak in het verzamelen van de statistische gegevens, voorzien van enige toelichting, welke dienen te worden overgemaakt aan de Wetgevende Kamers, die er op hun beurt de nuttige conclusies kunnen uittrekken en hieruit voorstellen overmaken aan de minister van Justitie.

De « evaluatie »-functie dient derhalve te worden geschrapt.

Nr. 614 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subsidiair amendement op amendement nr. 613 ­ Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quinquies

In b) van het voorgestelde artikel, het woord « geëvalueerd » vervangen door het woord « toegelicht ».

Verantwoording

Zie verantwoording bij amendement nr. 613.

Deze verwoording leunt beter aan bij de werkelijke opdracht die de commissie kan uitoefenen.

Nr. 615 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quinquies

In b) van het voorgestelde artikel, tussen de woorden « toepassing van deze wet » en de woorden « wordt aangegeven », de woorden « en de ontwikkelingen in de toepassing ervan » invoegen.

Verantwoording

Het is nuttig dat de commissie niet enkel toelichting verstrekt bij de toepassing van de wet, maar ook de ontwikkelingen in deze toepassing aangeeft in haar tweejaarlijks verslag.

Nr. 616 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quinquies

In het c) van het voorgestelde artikel, de woorden « inzake de uitvoering van deze wet » vervangen door de woorden « die kunnen leiden tot een betere medische begeleiding en psycho-sociale opvang van ongeneeslijk zieken, inzonderheid de verbetering en uitbreiding van de palliatieve zorgverlening ».

Verantwoording

De verwerking van de statistische gegevens moet de commissie in staat stellen na te gaan op welke vlakken (en bijvoorbeeld ook in welke milieus en regio's) de vraag naar euthanasie preventief kan worden benaderd.

Meer specifiek dient de commissie maatregelen voor te stellen met betrekking tot de verbetering en uitbreiding van de palliatieve zorgverlening; gezien ook niet-terminale patiënten binnen het toepassingsgebied van de wet vallen zijn, aanbevelingen met betrekking tot een betere medische begeleiding en psycho-sociale opvang evenzeer noodzakelijk.

Nr. 617 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5octies

De eerste zin van het voorgestelde artikel aanvullen als volgt :

« tenzij de wet hem tot mededeling verplicht, hij in rechte wordt geroepen om getuigenis af te leggen of uit zijn opdracht de noodzaak tot mededeling voortvloeit ».

Verantwoording

De voorgestelde libellering maakt het onmogelijk dat leden van de controlecommissie gegevens, al dan niet op vraag, overmaken aan het openbaar ministerie; ook de getuigen, de vertrouwenspersonen en te raadplegen artsen of verplegend personeel ressorteren onder dit toepassingsgebied, hetgeen een controle door het openbaar ministerie bemoeilijkt.

Bovendien is de libellering contradictoir met de verplichting van de arts die euthanasie heeft toegepast om het registratiedocument over te maken aan de controlecommissie.

Nr. 618 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5octies

In het voorgestelde artikel, het woord « mede » doen vervallen.

Verantwoording

Dit woord is overbodig.

Nr. 619 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 6

In het derde lid van het voorgestelde artikel, het woord « gemandateerde » vervangen door het woord « vertrouwenspersoon ».

Verantwoording

Aanpassing in het licht van het voorgestelde artikel 4, zoals gewijzigd ingevolge de opmerkingen van de indiener van dit amendement.

Nr. 620 VAN DE HEER VANDENBERGHE

HOOFDSTUK VII (nieuw)

Een hoofdstuk VII (nieuw) invoegen, houdende artikel 10bis, luidend als volgt :

« Hoofdstuk VII

Inwerkingtreding

Artikel 10bis

Met uitzondering van artikelen 5bis, 5ter, 5sexies en 5septies, treedt deze wet in werking ten vroegste een jaar na de inwerkingtreding van de wet van ... betreffende de palliatieve zorg, en pas nadat het in artikel 5ter bedoelde registratiedocument beschikbaar is. »

Verantwoording

De hoorzittingen wezen meermaals uit dat het palliatief zorgaanbod in België nog onvoldoende is.

Nu een voldoende palliatieve zorgverlening de vraag naar euthanasie preventief kan uitsluiten, is het noodzakelijk dat deze palliatieve zorgverlening beschikbaar is. Pas dan kan als ultimum remedium, en onder de strikt wettelijke bepaalde voorwaarden, overgegaan worden tot euthanasie in uitzonderlijke situaties.

Deze wet kan dan ook pas in werking treden nadat de wet op de palliatieve zorgverlening in werking is gestreden.

Bovendien kan de wet pas in werking treden indien de commissie ook het voorziene registratiedocument heeft opgesteld.

Om evenwel de commissie in staat te stellen dit registratiedocument op te stellen, dient een uitzondering voorzien te worden op deze inwerkingtreding voor artikel 5bis (installatie commissie), 5ter (opstellen registratiedocument), 5sexies (administratief kader) en 5septies (werkingskosten en personeelskosten). De commissie moet aldus reeds samengesteld en geïnstalleerd zijn vooraleer de overige bepalingen van de wet in werking kunnen treden.

Nr. 621 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subsidiair amendement op amendement nr. 620 van de heer Vandenberghe)

HOOFDSTUK VII (nieuw)

Een hoofdstuk VII (nieuw) invoegen, houdende artikel 10bis, luidende als volgt :

« Hoofdstuk VII

Inwerkingtreding

Artikel 10bis

Met uitzondering van artikelen 5bis, 5ter, 5sexies en 5septies, treedt deze wet pas in werking na de inwerkingtreding van de wet van ... betreffende de palliatieve zorg, en pas nadat het in artikel 5ter bedoelde registratiedocument beschikbaar is. »

Verantwoording

Dit amendement herneemt de bewoordingen van amendement nr. 620, met dit verschil dat niet langer wordt voorzien in een termijn van een jaar tussen de inwerkingtreding van de wet betreffende de palliatieve zorg en de inwerkingtreding van huidige wet betreffende de euthanasie.

Hugo VANDENBERGHE.

Nr. 622 VAN DE HEER GALAND

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5bis

In de voorgestelde § 2, eerste lid, vierde volzin, van dit artikel :

A. Tussen de woorden « vier leden » en het woord « komen », de woorden « die arts noch jurist zijn, » invoegen.

B. De woorden « de problematiek » vervangen door de woorden « de begeleiding ».

C. Vóór het woord « ongeneeslijk » de woorden « ernstig en » invoegen.

Verantwoording

De tekst wordt duidelijker en samenhangender gemaakt.

Nr. 623 VAN DE HEER GALAND

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5bis

In § 2, eerste lid, van dit artikel, de vierde volzin vervangen als volgt :

« Vier leden zijn jurist, van wie er minstens twee hoogleraar in de rechten zijn aan een Belgische universiteit. »

Verantwoording

De tekst wordt duidelijker en samenhangender gemaakt.

Nr. 624 VAN DE HEER GALAND

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5bis

In § 2, derde lid, de laatste volzin vervangen als volgt :

« Deze voorzitters worden verkozen bij een dubbele meerderheid van de respectieve taalgroepen. »

Verantwoording

Voor de goede werking van de commissie moeten de voorzitters kunnen rekenen op een ruim vertrouwen van alle leden.

Nr. 625 VAN DE HEER GALAND

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5bis

In § 3 van dit artikel, de tweede en laatste volzin doen vervallen.

Verantwoording

Als de commissie zelf haar huishoudelijk reglement kan opstellen, hoeft men niet al een deel daarvan in de wet uit te werken.

Nr. 626 VAN DE HEER GALAND

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5ter

In de Franse tekst van het 5º van het voorgestelde vierde lid van dit artikel, de woorden « pouvait être » vervangen door de woorden « a été ».

Verantwoording

Tekstwijziging.

Nr. 627 VAN DE HEER GALAND

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5ter

Het 6º van het vierde lid van dit artikel vervangen als volgt : « op basis van welke elementen men zich ervan heeft vergewist dat het verzoek vrijwillig, overwogen en herhaald is en niet tot stand is gekomen als gevolg van enige externe druk ».

Verantwoording

Verbetering van de tekst en overeenstemming met het verbeterde artikel 3.

Nr. 628 VAN DE HEER GALAND

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quater

In het eerste lid de woorden « Zij gaat ... na » vervangen door de woorden « Zij evalueert ».

Verantwoording

In de commissie zitten vooral artsen en juristen, onder wie ook hoogleraren. Het kan toch niet de bedoeling zijn dat zij zich beperken tot een zuiver formele controle. Zij moeten effectief beoordelen in hoeverre de opgelegde voorwaarden zijn nageleefd.

Nr. 629 VAN DE HEER GALAND

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quater

Tussen het eerste en het tweede lid van dit artikel een lid invoegen, luidende :

« Zij vraagt de behandelende arts of hij voor de commissie wil verschijnen teneinde zijn aanpak en zijn optreden mondeling toe te lichten. »

Verantwoording

De discussie tussen de arts en de commissie moet mogelijk zijn en bevorderd worden.

Het spreekt vanzelf dat de commissie de arts om nadere toelichtingen kan vragen, zo zij dat wenst.

Maar met dit amendement willen we ervoor zorgen dat de arts in elk geval te horen krijgt dat de anonimiteit is opgeheven.

Paul GALAND.

Nr. 630 VAN MEVROUW NYSSENS

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5bis

De tweede zin van § 3 van het voorgestelde artikel 5bis doen vervallen.

Verantwoording

Alle leden van de commissie moeten aanwezig zijn als zij beraadslaagt in het kader van haar controletaak, bedoeld in artikel 5quater.

Nr. 631 VAN MEVROUW NYSSENS

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s. ­ Subsidiair amendement op amendement nr. 630 van mevrouw Nyssens)

Art. 5bis

De voorgestelde § 3 van dit artikel aanvullen als volgt :

« Die kamers zijn zo samengesteld dat zij de samenstelling van de commissie weergeven. »

Verantwoording

Deze vermelding is overgenomen uit de regels voor de samenstelling van ons Raadgevend Comité voor bio-ethiek. Men moet ervoor zorgen dat de samenstelling van de kamers gelijkloopt met die van de commissie in haar geheel, namelijk dat in de kamers een vertegenwoordiging is zowel van de doctors in de geneeskunde, als van de juristen en advocaten, de ethici, de beoefenaars van de verpleegkunde en de verenigingen voor de verdediging van de rechten van de patiënt.

Nr. 632 VAN MEVROUW NYSSENS

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s. ­ Subsidiair amendement op amendement nr. 470 van mevrouw Nyssens)

Art. 5quater

In het voorgestelde eerste lid van dit artikel, de woorden « de artikelen 3, 4 en 4bis » vervangen door de woorden « de artikelen 3 tot 5 ».

Verantwoording

Zowel de voorwaarden en procedures met betrekking tot de euthanasie van een patiënt die bij bewustzijn (artikel 3) en van een patiënt die het bewustzijn verloren heeft (artikel 4), als de voorwaarden met betrekking tot het registratiedocument (artikelen 5 en 5ter) moeten vervuld zijn. Het is de bedoeling dat de commissie eveneens nagaat of de arts het registratiedocument overgezonden heeft, of hij het binnen de wettelijk voorschreven termijnen overgezonden heeft en of dit registratiedocument naar behoren ingevuld is met de vermeldingen die bij artikel 5ter voorgeschreven zijn.

Naar onze mening zou de commissie kunnen aannemen dat er twijfel bestaat en de opheffing van de anonimiteit vragen om het dossier nader te onderzoeken, indien het registratiedocument niet nauwgezet is ingevuld (bijvoorbeeld indien het onduidelijk is of het een aantal bij artikel 5ter voorgeschreven vermeldingen niet bevat) of indien het buiten de termijn overgezonden is.

Nr. 633 VAN MEVROUW NYSSENS

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s. ­ Subsidiair amendement op amendement nr. 582 van mevrouw Nyssens)

Art. 5quater

Het voorgestelde tweede lid van dit artikel vervangen als volgt :

« De commissie geeft een advies binnen twee maanden na de ontvangst van het registratiedocument. »

Verantwoording

Om geen dubbelzinnigheid te doen ontstaan in verband met de controlefunctie die de commissie uitoefent, moet worden vermeld dat de commissie geen beslissing neemt die een of ander « voorafgaand vonnis » vormt maar dat ze een gewoon advies uitbrengt.

Het is overigens raadzaam te vermelden vanaf welk tijdstip de termijn wordt berekend.

Nr. 634 VAN MEVROUW NYSSENS

Art. 6

Het voorgestelde eerste lid van dit artikel vervangen als volgt :

« Geen beoefenaar van de geneeskunde noch van de verpleegkunde kan worden gedwongen mee te werken aan de toepassing van de artikelen 3 en 4. »

Verantwoording

Gesteld dat de uitdrukking « meewerken aan de toepassing » betekent « euthanasie toepassen », dan zijn de woorden « noch enige andere persoon » niet voldoende precies. Krachtens de artikelen 3 en 4 begaat alleen de arts die euthanasie toepast overeenkomstig de voorwaarden uit de artikelen 3 en 4, geen misdrijf. Dat impliceert dat in alle andere gevallen wel sprake is van een misdrijf. Eventueel zou de vervolgde persoon de objectieve verschoningsgrond van de noodtoestand kunnen aanvoeren. Door de vage bewoordingen lijkt artikel 6, eerste lid, te zeggen dat iedereen kan meewerken aan de toepassing van de wet. Het moet echter duidelijk zijn dat alleen de arts euthanasie kan toepassen overeenkomstig de in de wet vastgestelde voorwaarden.

De woorden « meewerken aan de toepassing van de wet » kunnen ook slaan op de vereiste medewerking van de geraadpleegde artsen in het kader van de procedure bedoeld in de artikelen 3 en 4. In dat geval lijkt het ons nuttig te voorzien in de mogelijkheid van een gewetensbezwaar.

Daarnaast moet uitdrukkelijk worden bepaald dat ook de beoefenaars van de verpleegkunde een gewetensbezwaar kunnen aanvoeren. Zij staan immers het dichtst bij de patiënt en de arts die de euthanasie uitvoert, zou om hun medewerking kunnen vragen.

Nr. 635 VAN MEVROUW NYSSENS

Art. 6

Dit artikel aanvullen als volgt :

« De apotheker die wordt gevraagd om een euthanaserend product af te geven, moet vooraf op de hoogte worden gebracht van het voornemen van de voorschrijvende arts om euthanasie toe te passen.

Om morele of levensbeschouwelijke redenen kan de apotheker weigeren een euthanaserend product af te geven of een ander product dat daarmee rechtstreeks verband houdt. »

Verantwoording

De Algemene Pharmaceutische Bond (APB) heeft dit amendement voorgesteld. De in het voorgestelde artikel 6 gebruikte term « geneeskunde » slaat zowel op de geneeskunde als op de farmacie. Toch moeten gewetensbezwaren van apothekers duidelijker in de wet omschreven worden. Dit kan nuttig blijken voor apothekers in een voor het publiek toegankelijke apotheek buiten een ziekenhuis.

Nr. 636 VAN MEVROUW NYSSENS

Art. 6

Het voorgestelde eerste lid van dit artikel aanvullen als volgt :

« Alleen de arts kan euthanasie toepassen als bedoeld in deze wet en volgens in de daarin vastgestelde voorwaarden. De arts kan de uitvoering van de euthanaserende handeling niet opdragen aan een beoefenaar van de verpleegkunde. »

Verantwoording

Er moet duidelijk worden bepaald dat het toepassen van euthanasie niet mag worden opgenomen in de lijst met technische prestaties van de verpleegkunde, en evenmin in de lijst van handelingen die een geneesheer kan toevertrouwen aan beoefenaars van de verpleegkunde, zelfs niet als hij de verantwoordelijkheid draagt en de controle uitoefent. Deze lijsten worden vastgelegd bij koninklijk besluit.

Clotilde NYSSENS.

Nr. 637 VAN DE HEER GALAND EN MEVROUW de T' SERCLAES

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quater

In het voorgestelde derde lid van dit artikel, de woorden « kan zij bij gemotiveerde beslissing oordelen dat de voorwaarden bepaald in de artikelen 3, 4 en 4bis niet zijn nageleefd en » vervangen door de woorden « kan zij tot een gemotiveerd besluit komen en ».

Verantwoording

Het ligt niet in de bedoeling een rechterlijk orgaan in te stellen maar veeleer een evaluatiecommissie. De voorgestelde wijziging geeft dat duidelijker weer.

Nr. 638 VAN DE HEER GALAND EN MEVROUW de T' SERCLAES

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quinquies

In het voorgestelde vierde lid van dit artikel, de woorden « zuiver technische » vervangen door de woorden « wetenschappelijk nuttige ».

Verantwoording

We geven de voorkeur aan deze termen omdat het niet om een zuiver technische handeling gaat, maar om een diepmenselijke aangelegenheid.

Paul GALAND.
Nathalie de T' SERCLAES.

Nr. 639 VAN MEVROUW NYSSENS

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s. ­ Subsidiair amendement op amendement nr. 582 van mevrouw Nyssens)

Art. 5quater

Het voorgestelde artikel 5quater aanvullen met een § 2, luidende :

« § 2. De commissie kan alleen geldig beraadslagen en advies geven als alle leden aanwezig zijn.

In het advies van de commissie worden de verschillende standpunten vermeld. »

Verantwoording

­ Wat het eerste lid van de voorgestelde § 2 betreft :

Als § 3 van artikel 5bis behouden blijft, moet worden bepaald dat de beraadslagingen en de adviezen van de commissie in het kader van haar controletaak, als bedoeld in artikel 5quater, slechts kunnen plaatsvinden respectievelijk worden gegeven als alle commissieleden aanwezig zijn. De commissie kan deze bevoegdheid niet aan een beperkte kamer overdragen en ermee volstaan het werk van deze kamer te bekrachtigen.

­ Wat het tweede lid van de voorgestelde § 2 betreft :

In navolging van de procedure vastgesteld voor het Belgisch Raadgevend Comité voor bio-ethiek, moeten in de adviezen van de commissie de verschillende standpunten worden vermeld.

Nr. 640 VAN MEVROUW NYSSENS

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s. ­ Subsidiair amendement op amendement nr. 582 van mevrouw Nyssens)

Art. 5quater

Het voorgestelde artikel 5quater aanvullen met een § 3 luidende :

« § 3. Alle adviezen van de commissie worden overgezonden aan de procureur des Konings van de plaats waar de patiënt overleden is. Deze kan, op eenvoudig verzoek, bij de commissie alle inlichtingen inwinnen of de mededeling van alle documenten vragen. »

Verantwoording

De bevoegdheid van het openbaar ministerie om te vervolgen mag niet belemmerd worden. Voor een efficiënte rechtsbedeling is het echter ook niet raadzaam de registratiedocumenten systematisch naar de procureur des Konings te sturen. Amendement nr. 572 van de indiener van dit amendement bepaalt dat de wetsdokter een bufferrol kan spelen door een verslag op te stellen voor de procureur des Konings. De indieners van dit voorstel wensen deze rol toe te kennen aan de evaluatiecommissie. Als deze commissie echter, zoals bepaald in het voorgestelde artikel 5quater, de toepassing van de wet moet controleren en de registratiedocumenten moet inzamelen, moet zij haar vaststellingen doorgeven aan de bevoegde overheden, ongeacht of deze vaststellingen gunstig zijn voor de arts of niet. Dit amendement bepaalt daarom dat het advies van de commissie (en niet het gehele dossier) hoe dan ook wordt overgezonden aan de procureur des Konings bevoegd voor de plaats waar de patiënt overlijdt. Vervolgens beslist de procureur des Konings of hij het geval in detail gaat onderzoeken. De commissie moet antwoorden op elke vraag om inlichtingen of om mededeling van documenten die de procureur des Konings stelt, ook al betreft deze vraag een dossier waarover de commissie een gunstig advies heeft uitgebracht.

Clotilde NYSSENS.

Nr. 641 VAN DE HEER DESTEXHE

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5ter - 1 (nieuw)

Een artikel 5ter - 1 (nieuw) invoegen, luidende :

« Art. 5ter - 1. ­ Indien de patiënt in zijn wilsverklaring of in enig andere schriftelijke of mondelinge verklaring afgelegd voor een of meerdere getuigen de wil te kennen heeft gegeven dat zijn dossier niet aan de commissie wordt overgezonden, mag het niet worden overgezonden. »

Nr. 642 VAN DE HEER DESTEXHE

(Subamendement op amendement nr. 624 van de heer Galand)

Art. 5bis

De voorlaatste zin van de voorgestelde § 2, derde lid, van dit artikel vervangen als volgt :

« De commissie wordt om het andere jaar voorgezeten door een Nederlandstalige voorzitter en een Franstalige voorzitter. »

Alain DESTEXHE.

Nr. 643 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subamendement op amendement nr. 479 van de heer Monfils c.s.)

Art. 6

De tweede zin van het eerste lid van het voorgestelde artikel vervangen door volgende bepaling :

« Geen beoefenaar van de geneeskunde, verpleegkundige noch enige andere persoon kan worden gedwongen of kan er zich toe verbinden uitvoering of medewerking te verlenen aan een verzoek tot euthanasie.

Geen enkele burgerlijke of militaire medische of verzorgingsinstelling kan worden gedwongen of kan er zich toe verbinden uitvoering of medewerking te verlenen aan een verzoek tot euthanasie. »

Verantwoording

Het is noodzakelijk te voorzien dat niet enkel artsen, maar ook verpleegkundigen of derden (vertrouwenspersoon, getuigen, ...) niet kunnen gedwongen worden hun medewerking te verlenen aan de uitvoering van een verzoek tot euthanasie.

Bovendien moet worden voorzien dat geen van deze personen een verbintenis kan sluiten tot het uitvoeren van euthanasie (zij het in het kader van een overeenkomst met de medische instelling waar de arts tewerkgesteld is, zij het in een voorafgaandelijk contract met de patiënt, of diens naasten).

Elke verzorgende instelling of ziekenhuis moet over de mogelijkheid beschikken te voorzien dat in haar instelling geen euthanasiepraktijk zoals voorzien in deze wet wordt toegepast.

Nr. 644 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subamendement op amendement nr. 479 van de heer Monfils c.s.)

Art. 6

Het eerste lid van het voorgestelde artikel aanvullen als volgt :

« Elke burgerlijke of militaire medische of verzorgingsinstelling kan weigeren uitvoering of medewerking te verlenen aan een verzoek tot euthanasie. »

Verantwoording

Elke verzorgende instelling of ziekenhuis moet over de mogelijkheid beschikken te voorzien dat in haar instelling geen euthanasiepraktijk zoals voorzien in deze wet wordt toegepast.

Hugo VANDENBERGHE.

Nr. 645 VAN DE HEREN GALAND EN DESTEXHE

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5ter

In dit artikel :

A. In het voorgestelde tweede lid, de woorden « twee delen » vervangen door de woorden « drie leden ». De woorden « Het bevat de volgende gegevens » en het woord « 1º » vervangen als volgt : « Het bevat de naam, de voornamen en de woonplaats van de patiënt. »

B. In hetzelfde lid, het 2º vernummeren tot 1º en doen voorafgaan door de bepaling « Het tweede deel moet door de arts worden verzegeld. Het bevat de volgende gegevens : `Het 3º, 4º en 5º vernummeren tot het 2º, 3º en 4º'. »

C. In het voorgestelde derde lid, de woorden « Dit eerste deel is vertrouwelijk en wordt » vervangen door de woorden « Deze eerste twee delen zijn vertrouwelijk en worden ».

D. In hetzelfde lid, de tweede volzin van het derde lid vervangen als volgt : « Het eerste deel blijft vertrouwelijk. Van het tweede deel kan alleen inzage worden genomen na beslissing van de commissie. »

E. In het voorgestelde vierde lid, de woorden « Het tweede deel » vervangen door de woorden « Het derde deel ».

Verantwoording

Dit amendement strekt ertoe de anonimiteit van de patiënt te waarborgen. De commissie behoeft enkel de gegevens te kennen die zij nodig heeft voor haar beoordeling.

Paul GALAND.
Alain DESTEXHE.

Nr. 646 VAN DE HEER GALAND

(Subamendement op amendement nr. 469 van mevrouw Nyssens)

Art. 5quater

De woorden « twee delen » vervangen door de woorden « drie delen ».

Verantwoording

In overeenstemming met amendement nr. 645 waarin drie delen worden voorgesteld.

Nr. 647 VAN DE HEER GALAND

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quater

In de derde volzin van het eerste lid van het voorgestelde artikel, tussen « anonimiteit » en de woorden « op te heffen », de woorden « van het tweede deel » invoegen. De vierde volzin vervangen als volgt : « Zij neemt dan kennis van dit deel. »

Verantwoording

In overeenstemming met amendement nr. 645.

Paul GALAND.

Nr. 648 VAN MEVROUW VANLERBERGHE C.S.

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quater

In het derde lid van het voorgestelde artikel de woorden « de artikelen 3, 4 en 4bis » vervangen door de woorden « deze wet ».

Verantwoording

Alle voorwaarden van de wet moeten door de arts worden nageleefd, ook die welke verband houden met de wijze van invullen van het registratiedocument.

Myriam VANLERBERGHE.
Philippe MAHOUX.
Jacinta DE ROECK.
Jeannine LEDUC.
Jan REMANS.
Paul GALAND.
Jean-Pierre MALMENDIER.

Nr. 649 VAN DE HEER MAHOUX C.S.

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quater

In de Franse tekst van het derde lid van het voorgestelde artikel, het woord « juger » vervangen door het woord « considérer ».

Philippe MAHOUX.
Jean-Pierre MALMENDIER.
Jacinta DE ROECK.
Myriam VANLERBERGHE.
Paul GALAND.
Jeannine LEDUC.

Nr. 650 VAN MEVROUW VANLERBERGHE C.S.

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

HOOFDSTUK IVbis (nieuw)

Het opschrift van het voorgestelde hoofdstuk IVbis (nieuw) vervangen als volgt :

« De Federale Controle- en evaluatiecommissie. »

Verantwoording

De indieners hebben de evaluatiecommissie een volwaardige controletaak toegewezen. Dit moet duidelijk verwoord worden.

Myriam VANLERBERGHE.
Jeannine LEDUC.
Jean-Pierre MALMENDIER.
Jacinta DE ROECK.
Jan REMANS.
Philippe MAHOUX.

Nr. 651 VAN DE HEER MAHOUX C.S.

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quater

Het laatste lid van dit artikel vervangen als volgt :

« Oordeelt de commissie bij beslissing genomen door een tweederde meerderheid dat de in deze wet bepaalde voorwaarden niet zijn nageleefd, dan zendt zij het dossier over aan de procureur des Konings van de plaats van overlijden van de patiënt. »

Verantwoording

Preciezer geformuleerd.

Philippe MAHOUX.
Jeannine LEDUC.
Jan REMANS.
Jacinta DE ROECK.
Jean-François ISTASSE.

Nr. 652 VAN DE HEER VANDENBERGHE

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5decies (nieuw)

Een artikel 5decies (nieuw) invoegen, luidend als volgt :

« Art. 5decies. ­ De commissie is verplicht aan de procureur des Konings desgevraagd alle inlichtingen te verstrekken welke hij nodig heeft. »

Verantwoording

Toepassing van artikel 151 van de Grondwet.

Hugo VANDENBERGHE.

Nr. 653 VAN DE HEER VANKRUNKELSVEN

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5bis

Paragraaf 3 van het voorgestelde artikel vervangen als volgt :

« § 3. De commissie stelt haar huishoudelijk reglement op. Voor de uitoefening van haar controletaken, bedoeld in artikel 5quater, kan de commissie uit haar leden een Nederlandstalige en een Franstalige kamer samenstellen. »

Verantwoording

Zie de verantwoording bij het amendement nr. 654.

Nr. 654 VAN DE HEER VANKRUNKELSVEN

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quater

Aan het voorgestelde artikel de volgende wijzigingen aanbrengen :

A. In het eerste lid, de eerste zin vervangen als volgt :

« Binnen de evaluatiecommissie onderzoekt iedere kamer, respectievelijk voor de Vlaamse en de Franse Gemeenschap, het volledig ingevulde registratiedocument dat haar door de behandelende arts is overgezonden. »

B. In de derde en in de vijfde zin van het eerste lid, het woord « commissie » vervangen door het woord « kamer ».

C. In het tweede lid, het woord « commissie » vervangen door het woord « kamer ».

Verantwoording

Om een goede werking van de commissie te garanderen, is een werking in kamers aangewezen.

Nr. 655 VAN DE HEER VANKRUNKELSVEN

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5bis

Aan § 2 van het voorgestelde artikel een nieuw lid toevoegen, dat luidt als volgt :

« De commissie kan slechts geldig beslissen als twee derden van de leden aanwezig zijn. »

Verantwoording

Er wordt vervolgens een quorum voorzien om geldig te beslissen.

Nr. 656 VAN DE HEER VANKRUNKELSVEN

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5ter

In het vierde lid, 10º, van het voorgestelde artikel, na het woord « artsen », het woord « het advies » toevoegen.

Verantwoording

De evaluatiecommissie dient op de hoogte te zijn van het advies dat de arts(en) uitbrengt(en) omtrent de vraag om euthanasie.

Patrik VANKRUNKELSVEN.

Nr. 657 VAN DE HEER ISTASSE

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5quater

In de Franse tekst van de tweede volzin van § 1 van dit artikel, het woord « contrôle » vervangen door het woord « vérifie ».

Verantwoording

Nauwkeuriger formulering van de Franse tekst van dit artikel.

Jean-François ISTASSE.

Nr. 658 VAN MEVROUW de T' SERCLAES C.S.

(Subamendement op amendement nr. 18 van mevrouw De Roeck c.s.)

Art. 5sexies

Dit artikel aanvullen als volgt :

« De commissie houdt zitting in de Senaat en maakt gebruik van de diensten van de Senaat bij het uitvoeren van haar wettelijke opdrachten. »

Verantwoording

Om de onafhankelijkheid van de controle- en evaluatiecommissie te waarborgen, is het verkieslijk dat zij onderdak vindt in de Senaat.

Nathalie de T' SERCLAES.
Paul GALAND.
Alain DESTEXHE.

Nr. 659 VAN MEVROUW de T' SERCLAES

Art. 6

In dit artikel :

A. In het eerste lid, de woorden « , tweede lid » doen vervallen.

B. Het tweede en derde lid doen vervallen.

Verantwoording

Het is voldoende hier het principe van gewetensbezwaren voor beoefenaars van de geneeskunde op te nemen.

De arts heeft voor de rest binnen zijn dialoog met de patiënt de mogelijkheid zijn mening te geven over een bezwaar op grond van de medische toestand van de patiënt.

Nr. 660 VAN MEVROUW de T' SERCLAES

Art. 7bis (nieuw)

Een artikel 7bis (nieuw) invoegen, luidende :

« Art. 7bis. ­ De arts die euthanasie heeft toegepast, deelt meteen de doodsoorzaak mee aan een wetsdokter die hiertoe is aangewezen door de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg van het gerechtelijk arrondissement waarin de euthanasie is toegepast. »

Verantwoording

De controle als bepaald in het wetsvoorstel biedt geen garantie voor de doorzichtigheid van gevallen van overlijden door euthanasie en garandeert evenmin dat dokters aangifte doen van deze gevallen. Er moet dus, net als in Nederland, in een bijkomende procedure worden voorzien.

Nr. 661 VAN MEVROUW de T' SERCLAES

Art. 9

Dit artikel vervangen als volgt :

« Art. 9. ­ Artikel 77 van het Burgerlijk Wetboek wordt aangevuld als volgt :

« In geval van overlijden door het ingrijpen van een arts krachtens de bepalingen van de wet van ... betreffende de euthanasie, kan het verlof tot teraardebestelling eerst worden afgegeven nadat de arts aan wie de arts de doodsoorzaak heeft meegedeeld, zijn toestemming heeft gegeven. »

Verantwoording

De controle als bepaald in het wetsvoorstel biedt geen garantie voor de doorzichtigheid van gevallen van overlijden door euthanasie en garandeert evenmin dat artsen bij de commissie aangifte doen van deze gevallen. Er moet dus, net als in Nederland, in een tweevoudige controle worden voorzien. De voorgestelde regeling legt ook een verantwoordelijkheid bij de wetsdokter die er zo op kan toezien dat de arts het registratiedocument invult dat de commissie vraagt bij overlijden door euthanasie.

Nathalie de T' SERCLAES.