5-1724/1

5-1724/1

Belgische Senaat

ZITTING 2011-2012

19 JULI 2012


HERZIENING VAN DE GRONDWET


Voorstel tot herziening van artikel 67 van de Grondwet


(Ingediend door mevrouw Freya Piryns, de heren Philippe Mahoux, Bert Anciaux, Bart Tommelein, Dirk Claes, Marcel Cheron, Francis Delpérée en mevrouw Christine Defraigne)


TOELICHTING


Dit voorstel tot herziening van de Grondwet moet samen worden gelezen met de andere hiermee gelijktijdig in het Parlement ingediende voorstellen tot herziening van de artikelen 43, 44, 46, 56, 57, 64, 68, 69, 70, 71, 72, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 100, 119 en 167 van de Grondwet (Stukken Senaat, nrs. 5-1720/1; 5-1721/1; 5-1722/1; 5-1731/1; 5-1732/1; 5-1723/1; 5-1725/1; 5-1726/1; 5-1727/1; 5-1728/1; 5-1729/1; 5-1734/1; 5-1737/1; 5-1738/1; 1735/1; 5-1736/1; 5-1739/1; 5-1740/1; 5-1741/1; 5-1742/1; 5-1733/1; 5-1730/1; 5-1743/1). De toelichting bij het voorstel tot herziening van artikel 43 (Stuk Senaat, nr. 5-1720/1) geeft een overzicht van de gehele hervorming van het tweekamerstelsel.

Overeenkomstig de verklaring tot herziening van de Grondwet van 7 mei 2010 (Belgisch Staatsblad 7 mei 2010) en het punt 4º van de overgangsbepaling die werd toegevoegd aan artikel 195 van de Grondwet bij de herziening van dat artikel van 29 maart 2012 (Belgisch Staatsblad van 6 april 2012, ed. 2), is artikel 67 van de Grondwet voor herziening vatbaar.

De herziening van artikel 67 voorziet in een wijziging van de samenstelling van de Senaat. De hervormde Senaat zal bestaan uit slechts twee categorieën senatoren, met name vijftig deelstaatsenatoren en tien gecoöpteerde senatoren.

Vijftig deelstaatsenatoren

De deelstaatsenatoren worden aangewezen door de Gemeenschaps- en Gewestparlementen en waarborgen de participatie van de gemeenschappen en gewesten in de aangelegenheden waarvoor de Senaat bevoegd zal zijn.

Deze deelstaatsenatoren moeten lid zijn van een Gemeenschaps- of Gewestparlement.

1. De negenentwintig deelstaatsenatoren die deel zullen uitmaken van de Nederlandse taalgroep van de Senaat worden aangewezen door het Vlaams Parlement. De senatoren zullen dit mandaat combineren met hun mandaat als lid van het Vlaams Parlement of als lid van de Nederlandse taalgroep van het Parlement van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest.

Ten minste een van deze negenentwintig senatoren zal op de dag van zijn verkiezing zijn woonplaats hebben in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad.

2. Twintig deelstaatsenatoren zullen deel uitmaken van de Franse taalgroep van de Senaat. Tien van deze senatoren zullen worden aangewezen door het Parlement van de Franse Gemeenschap, acht senatoren zullen worden aangewezen door het Parlement van het Waalse Gewest en twee senatoren zullen door de Franse taalgroep van het Parlement van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest worden aangewezen.

Om de correcte vertegenwoordiging van Brussel te verzekeren worden bovendien regels opgesteld met betrekking tot de senatoren die door het Parlement van de Franse Gemeenschap worden aangewezen. Sommige van deze parlementsleden combineren dit mandaat immers reeds met een mandaat in het Parlement van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. Drie van de senatoren, aangewezen door het Parlement van de Franse Gemeenschap maken deel uit van de Franse taalgroep van het Parlement van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. In voorkomend geval moet één van deze drie senatoren geen lid zijn van het Parlement van de Franse Gemeenschap.

3. Een senator wordt aangewezen door en uit het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap.

De verdeling van de zetels van de deelstaatsenatoren zal gebeuren op grond van het resultaat van de parlementsverkiezingen voor de Gemeenschaps- en Gewestparlementen, behalve wat de senator betreft die wordt aangewezen door de Duitstalige Gemeenschap (zie voorstel tot herziening van artikel 68 van de Grondwet, Stuk Senaat, nr. 5-1725/1).

Tien gecoöpteerde senatoren

Tien senatoren zullen worden aangewezen door de deelstaatsenatoren. Van de tien gecoöpteerde senatoren behoren er zes tot de Nederlandse taalgroep en vier tot de Franse taalgroep.

De verdeling van de zetels van de gecoöpteerde senatoren zal gebeuren op grond van het resultaat van de verkiezingen voor de Kamer (zie voorstel tot herziening van artikel 68 van de Grondwet, Stuk Senaat, nr. 5-1725/1).

Waarborg van de vertegenwoordiging van beide geslachten

Niet meer dan twee derden van de senatoren zijn van hetzelfde geslacht.

Overgangsbepaling

Omdat in 2014 de federale verkiezingen en de deelstaatverkiezingen noodzakelijk tegelijkertijd zullen worden gehouden ten gevolge van de gezamenlijke lezing van de voorstellen tot herziening van de artikelen 46, 65, 117 en 118, § 2, vierde lid, (Stukken Senaat, nrs. 5-1722/1; 5-1750/1; 5-1751/1; 5-1752/1), past het om de hervorming van de Senaat op dat moment in werking te laten treden, zodat de Senaat algeheel kan worden vernieuwd op basis van de uitslag van deze verkiezingen.

Deze bepaling zal bijgevolg in werking treden op de dag van de verkiezingen van de Gemeenschaps- en Gewestparlementen in 2014, zoals het geval is voor de gehele hervorming van de Senaat.

Freya PIRYNS.
Philippe MAHOUX.
Bert ANCIAUX.
Bart TOMMELEIN.
Dirk CLAES.
Marcel CHERON.
Francis DELPÉRÉE.
Christine DEFRAIGNE.

VOORSTEL


Enig artikel

Artikel 67 van de Grondwet, gewijzigd bij de herzieningen van de Grondwet van 10 juni 2004 en 25 februari 2005, wordt vervangen als volgt :

« Art. 67

§ 1. De Senaat telt zestig senatoren, van wie :

1º negenentwintig senatoren aangewezen door het Vlaams Parlement uit het Vlaams Parlement of uit de Nederlandse taalgroep van het Parlement van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest;

2º tien senatoren aangewezen door en uit het Parlement van de Franse Gemeenschap;

3º acht senatoren aangewezen door en uit het Parlement van het Waalse Gewest;

4º twee senatoren aangewezen door en uit de Franse taalgroep van het Parlement van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest;

5º een senator aangewezen door en uit het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap;

6º zes senatoren, aangewezen door de senatoren bedoeld in 1º;

7º vier senatoren, aangewezen door de senatoren bedoeld in 2º, 3º en 4º.

§ 2. Ten minste een van de senatoren bedoeld in § 1, 1º, heeft op de dag van zijn verkiezing zijn woonplaats in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad.

Drie van de senatoren bedoeld in § 1, 2º, maken deel uit van de Franse taalgroep van het Parlement van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. In afwijking van § 1, 2º, hoeft een van deze drie senatoren geen lid te zijn van het Parlement van de Franse Gemeenschap.

§ 3. Niet meer dan twee derden van de senatoren zijn van hetzelfde geslacht.

Overgangsbepaling

Dit artikel treedt in werking op de dag van de verkiezingen met het oog op algehele vernieuwing van de Gemeenschaps- en Gewestparlementen in 2014. Tot die datum blijven de volgende bepalingen van toepassing :

§ 1. Onverminderd artikel 72, telt de Senaat eenenzeventig senatoren, van wie :

1º vijfentwintig senatoren, overeenkomstig artikel 61 gekozen door het Nederlandse kiescollege;

2º vijftien senatoren, overeenkomstig artikel 61 gekozen door het Franse kiescollege;

3º tien senatoren, aangewezen door en uit het Parlement van de Vlaamse Gemeenschap, Vlaams Parlement genoemd;

4º tien senatoren, aangewezen door en uit het Parlement van de Franse Gemeenschap;

5º een senator, aangewezen door en uit het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap;

6º zes senatoren, aangewezen door de senatoren bedoeld in 1º en 3º;

7º vier senatoren, aangewezen door de senatoren bedoeld in 2º en 4º.

Bij de algehele vernieuwing van hun Parlement die niet samenvalt met de vernieuwing van de Senaat, behouden de senatoren bedoeld in het eerste lid, 3º tot 5º, die geen zitting meer hebben in hun Parlement, het mandaat van senator tot de opening van de eerste zitting na de vernieuwing van hun Parlement.

§ 2. Ten minste een van de senatoren bedoeld in § 1, 1º, 3º en 6º, heeft op de dag van zijn verkiezing zijn woonplaats in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad.

Ten minste zes van de senatoren bedoeld in § 1, 2º, 4º en 7º, hebben op de dag van hun verkiezing hun woonplaats in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad. Indien niet ten minste vier van de senatoren bedoeld in § 1, 2º, op de dag van hun verkiezing hun woonplaats hebben in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad, moeten ten minste twee van de senatoren bedoeld in § 1, 4º, op de dag van hun verkiezing hun woonplaats hebben in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad. »

12 juli 2012.

Freya PIRYNS.
Philippe MAHOUX.
Bert ANCIAUX.
Bart TOMMELEIN.
Dirk CLAES.
Marcel CHERON.
Francis DELPÉRÉE.
Christine DEFRAIGNE.