Belgische Senaat

ZITTING 2011-2012

4 APRIL 2012

Voorstel van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen betreffende de uitbreiding van de constitutieve autonomie van de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest en de Vlaamse Gemeenschap

(Ingediend door mevrouw Freya Piryns, de heren Philippe Moureaux, Dirk Claes, mevrouw Christine Defraigne, de heren Bert Anciaux, Marcel Cheron, Bart Tommelein en Francis Delpérée)

TOELICHTING

Artikel 118, § 2, van de Grondwet staat de bijzondere wetgever toe aan te duiden welke aangelegenheden met betrekking tot de verkiezing, de samenstelling en de werking van het Parlement van de Vlaamse Gemeenschap, het Parlement van de Franse Gemeenschap en het Parlement van het Waalse Gewest, door die Parlementen, elk wat hem betreft, bij decreet kunnen worden geregeld. Artikel 123, § 2, van de Grondwet bevat een identieke regel wat de regeringen betreft. Het staat de bijzondere wetgever toe aan te duiden welke aangelegenheden met betrekking tot de samenstelling en de werking van de regering van de Vlaamse Gemeenschap, de regering van de Franse Gemeenschap en de regering van het Waals Gewest, door hun Parlementen, elk wat hem betreft, bij decreet kunnen worden geregeld. Deze drie deelentiteiten beschikken daartoe over « constitutieve autonomie ».

In uitvoering van die bepalingen duidt de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen de aangelegenheden aan waarop de bij de Grondwet voorziene constitutieve autonomie betrekking heeft.

Momenteel betreft het de volgende aangelegenheden :

— de vastlegging van het aantal parlementsleden (artikel 24, §§ 1 tot en met 4 van de BWHI);

— de instelling van een regime van politiek verlof ten voordele van de beambten die onder de bevoegdheid van de betrokken Gemeenschap of het betrokken Gewest ressorteren (artikel 24bis, § 2, 11º, van de BWHI);

— de vervanging van de parlementsleden die tot de federale regering toetreden (artikel 24bis, § 2bis, van de BWHI);

— de bepaling van de bijkomende onverenigbaarheden voor de parlementsleden (artikel 24bis, § 3, van de BWHI);

— de vaststelling van de kieskringen (artikel 26, § 1, van de BWHI);

— de bepaling van de hoofdplaats van de kieskring (artikel 26quater, eerste lid, tweede zin, van de BWHI);

— de bepaling van het minimumaantal handtekeningen voor de voordracht van kandidaten (artikel 28bis, § 1, tweede lid, van de BWHI);

— de vastlegging van de kiesdrempel voor een lijstengroep (artikel 29sexies, § 2, van de BWHI);

— de bepaling van het bedrag van de vergoeding die aan de parlementsleden wordt toegekend (artikel 31ter, § 1, van de BWHI);

— de betrokkenheid zonder stemrecht van de senatoren bedoeld in artikel 67, § 1, 1º en 2º van de Grondwet bij de werkzaamheden van het Vlaams Parlement, het Parlement van de Franse Gemeenschap en het Waals Parlement (artikel 37bis van de BWHI);

— de aanwijzing van de gemeenschapssenatoren, enerzijds door het Waalse Parlement en de 118 rechtstreeks verkozen leden van het Vlaams Parlement en, anderzijds door de taalgroepen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (artikel 51 van de BWHI);

— de werking van het Parlement en van de regering; meer bepaald de openingszitting, de voorzitter van de openingszitting, de openbaarheid van de vergaderingen, de aanwezigheid van de regering, de verzoekschriften, het bureau en het personeel van de assemblee, de griffier, de ondertekening van de besluiten en de werking van de regering (artikel 49, § 1, van de BWHI, dat verwijst naar de artikelen 32, 33, 34, 37, 41, 46, 47, 48 en 68 tot en met 77 van de BWHI);

— de vervanging van de parlementsleden die tot hun eigen Regering toetreden (artikel 49, § 2, van de BWHI);

— het bepalen van bijkomende onverenigbaarheden voor de leden van de regering (artikel 59, § 3, van de BWHI);

— de vaststelling van het aantal leden van de regering (artikel 63, § 4, van de BWHI).

Het aan het Parlement voorgelegde voorstel van bijzondere wet strekt ertoe de constitutieve autonomie van de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en het Waals Gewest uit te breiden tot de regels betreffende de samenstelling, de plaatsvervangers, het invoeren van een gewestelijke kieskring en de devolutieve werking van de kopstem.

Bij de uitoefening van deze uitgebreide constitutieve autonomie bedoeld in artikel 24 en 26 blijven de regels van de evenredige vertegenwoordiging, de kiesdrempel en de lijstenverbinding van toepassing.

VOORSTEL VAN BIJZONDERE WET

Artikel 1

Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet.

Art. 2

In artikel 24 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, gewijzigd bij de bijzondere wetten van 16 juli 1993, 13 juli 2001 en 27 maart 2006, worden de volgende wijzigingen aangebracht :

1º in § 1, tweede lid worden de woorden « zijn samenstelling regelen, in voorkomend geval door af te wijken van de artikelen 29octies en 29nonies. Het kan inzonderheid » ingevoegd tussen de woorden « bij decreet » en « de aantallen »;

2º in § 2, tweede lid worden de woorden « zijn samenstelling regelen,in voorkomend geval door af te wijken van de artikelen 29octies en 29nonies. Het kan inzonderheid » ingevoegd tussen de woorden « bij decreet » en « de aantallen »;

3º in § 3, tweede lid worden de woorden « zijn samenstelling regelen, in voorkomend geval door af te wijken van de artikelen 29octies en 29 nonies. Het kan inzonderheid » ingevoegd tussen de woorden « bij decreet » en « de aantallen ».

Art. 3

In artikel 26 van dezelfde wet, gewijzigd bij de bijzondere wetten van 16 juli 1993 en 27 maart 2006, worden de volgende wijzigingen aangebracht :

1º er wordt een § 2bis ingevoegd, luidende als volgt :

« Het Vlaams Parlement en het Waals Parlement kunnen bij decreet, elk wat hem betreft, een kieskring instellen voor het hele grondgebied van hun Gewest, waarin een deel van hun respectieve parlementsleden worden verkozen. Als zij van deze mogelijkheid gebruik maken, bepalen het Vlaams Parlement en het Waals Parlement per decreet, elk wat hem betreft, het aantal zetels dat deze gewestelijke kieskring telt. »;

2º § 3, eerste lid, wordt aangevuld met de woorden « in voorkomend geval verminderd met het aantal zetels dat de in § 2bis bedoelde kieskring telt. »

Art. 4

In artikel 28 van dezelfde wet, gewijzigd bij de bijzondere wetten van 2 maart 2004 en 27 maart 2006, wordt tussen het zesde en zevende lid een lid ingevoegd, luidende als volgt :

« Het Vlaams Parlement en het Waals Parlement kunnen bij decreet, elk wat hem betreft, de vorige leden wijzigen, aanvullen, vervangen of opheffen. »

Art. 5

In artikel 29octies van dezelfde wet, gewijzigd bij de wet van 2 maart 2004 wordt tussen het tweede en derde lid een lid ingevoegd, luidende als volgt :

« Het Vlaams Parlement en het Waals Parlement kunnen bij decreet, elk wat hem betreft, het tweede lid, derde tot en met zevende zin, wijzigen, aanvullen, vervangen of opheffen. »

Art. 6

In artikel 29nonies van dezelfde wet, gewijzigd bij de wet van 2 maart 2004 wordt tussen het derde en vierde lid een lid ingevoegd, luidende als volgt :

« Het Vlaams Parlement en het Waals Parlement kunnen bij decreet, elk wat hem betreft, het tweede en derde lid wijzigen, aanvullen, vervangen of opheffen. »

2 april 2012.