1-256 | 1-256 |
Sénat de Belgique |
Belgische Senaat |
Annales parlementaires |
Parlementaire handelingen |
SÉANCES DU JEUDI 18 MARS 1999 |
VERGADERINGEN VAN DONDERDAG 18 MAART 1999 |
Stemming
M. le président. Nous devons nous prononcer sur la proposition de résolution.
We moeten ons nu uitspreken over het voorstel van resolutie.
Het woord is aan de heer Devolder voor een stemverklaring.
De heer Devolder (VLD). Mijnheer de voorzitter, de VLD-fractie zal zich bij de stemming over dit voorstel van resolutie onthouden. De goedkeuring ervan zou het maandenlange werk van de Rwanda-commissie immers tenietdoen en het verslag van die commissie eigenlijk een eersteklasbegrafenis bezorgen.
De voorzitter. Het woord is aan de heer Hostekint voor een stemverklaring.
De heer Hostekint (SP). Mijnheer de voorzitter, het voorbije jaar is gebleken dat bij de tuchtmaatregelen ten aanzien van de leden van de generale staf en van het operationeel centrum te Evere, genoemd in het Rwanda-rapport, in onvoldoende mate rekening werd gehouden met de fouten en disfuncties die door de parlementaire onderzoekscommissie werden vastgesteld. Het leger heeft in het begin van vorig jaar een interne procedure opgestart, waarbij uitsluitend lagere officieren op het terrein in Rwanda, namelijk kolonel Dewez en de majoors Maggen en Choffray, een administratieve maatregel werd opgelegd. Stafchef vice-admiraal Herteleer werd verzocht een bijkomend rapport op te stellen over de officieren van de generale staf en van het operationeel centrum. Sommige besluiten van dit rapport staan haaks op die van de parlementaire onderzoekscommissie. De SP-fractie is het dan ook eens met de resolutie van de heer Mahoux en van mevrouw Lizin, waarin de minister van Landsverdediging wordt verzocht bij het nemen van eventuele maatregelen niet enkel rekening te houden met het verslag van vice-admiraal Herteleer, maar ook met het verslag van de Rwanda-commissie en met de verklaringen van de vice-admiraal in de commissie voor de Buitenlandse Aangelegenheden. De minister van Landsverdediging wordt bovendien verzocht de statutaire procedure in het leger te objectiveren.
De SP-fractie zal deze resolutie goedkeuren.
M. le président. La parole est à M. Mahoux pour une explication de vote.
M. Mahoux (PS). Monsieur le président, contrairement à ce qui vient d'être dit par M. Devolder, cette proposition de résolution est bien la conséquence du travail considérable effectué par le Sénat.
Nous approuverons donc cette proposition de résolution, d'une part, parce qu'elle indique que nous devons tenir compte des multiples rapports existants, notamment ceux du chef de l'état-major et de la commission d'enquête sur le Rwanda et, d'autre part, parce qu'elle rappelle que l'audition du chef de l'état-major présentait quelques différences avec le rapport écrit; ce fait doit être souligné car ses remarques orales étaient peut-être une forme de reproche à l'encontre de l'état-major précédent.
Par ailleurs, nous constatons qu'il est extrêmement difficile, dans l'état actuel des choses, de prendre des sanctions disciplinaires ou administratives, après un certain nombre d'années et surtout si j'en crois une des motivations du Conseil d'État lorsqu'une promotion a été accordée antérieurement à la sanction.
La proposition de résolution prévoit une modification des procédures qui nous semble absolument devoir être soutenue.
De voorzitter. Het woord is aan mevrouw Dua voor een stemverklaring.
Mevrouw Dua (Agalev). Mijnheer de voorzitter, dit voorstel van resolutie is het gevolg van het maandenlange werk van de Rwanda-commissie, waarin een aantal senatoren hebben gepoogd verantwoordelijkheden vast te stellen voor de gebeurtenissen van 1994.
Ik zal niet terugkomen op het debat dat in de Senaat werd gevoerd over de politieke verantwoordelijkheden. Ik wil er echter op wijzen dat niemand op het politieke niveau bereid was enige schuld voor het debacle in Rwanda op te nemen.
Thans stellen we vast dat drie legerofficieren die op het terrein werkzaam waren, worden bestraft, terwijl de generale staf en alle hogere legerofficieren volledig vrijuit gaan. De straf van de drie genoemde officieren wordt overigens en wellicht terecht betwist door de Raad van State.
We kunnen uit dit alles besluiten dat niemand in België enige verantwoordelijkheid op zich neemt met betrekking tot dit dossier. We zijn het ermee eens dat er iets moet veranderen aan de tuchtprocedures. We vrezen echter dat dit dossier definitief zal worden afgesloten. We zullen ons bij de stemming onthouden om op een symbolische manier uiting te geven aan onze ontevredenheid over het verloop en de opvolging van het Rwandese drama.
De voorzitter. Het woord is aan de heer Ceder voor een stemverklaring.
De heer Ceder (Vl. Bl.). Mijnheer de voorzitter, de Vlaams Blok-fractie zal zich onthouden bij de stemming over de resoluties van mevrouw Thijs, van de heer Verhofstadt en van mevrouw Lizin. De onrechtvaardigheid die geschiedde ten aanzien van drie militairen op het terrein, wordt door deze resoluties immers niet ongedaan gemaakt. Tegen deze drie militairen werden tuchtmaatregelen genomen door een minister die in het verslag van de Rwanda-commissie zelf wordt gekapitteld. Niemand van de generale staf, van de Belgische regering, of van de Verenigde Naties kreeg een sanctie. Daarom verzoeken we de Senaat vooralsnog onze resolutie in overweging te nemen en zodoende de opheffing te vragen van de tuchtmaatregelen ten aanzien van de drie zondebokken, Dewez, Choffray en Maggen. Ik vestig er overigens uw aandacht op dat de Raad van State de tuchtmaatregel ten aanzien van Choffray inmiddels reeds heeft opgeschort, wat ik trouwens had voorspeld. We mogen er dus van uitgaan dat ook de tuchtmaatregelen ten aanzien van Dewez en Maggen zullen worden opgeschort en waarschijnlijk nadien zelfs zullen worden vernietigd.
M. le président. La parole est à M. Destexhe pour une explication de vote.
M. Destexhe (PRL-FDF). Monsieur le président, je partage la quasi-totalité des propos de Mme Dua.
Il est tout de même assez regrettable qu'à l'issue de ce débat, aucune responsabilité politique et militaire de haut niveau ne se dégage. Par contre, des officiers d'un rang intermédiaire sont les seuls à être condamnés.
Nous aurions souhaité aller beaucoup plus loin mais la résolution que M. Verhofstadt et moi-même avions déposée en commission y a été rejetée.
Si la résolution de la majorité va dans le bon sens, elle nous semble insuffisante, c'est pourquoi nous nous abstiendrons.
De voorzitter. Het woord is aan de heer Loones voor een stemverklaring.
De heer Loones (VU). Mijnheer de voorzitter, alle tot nu toe aangehaalde redenen van onthouding kunnen de onthouding van de Volksunie verklaren.
M. le président. La parole est à Mme Willame pour une explication de vote.
Mme Willame-Boonen (PSC). Monsieur le président, je regrette que les intéressants propos de cet après-midi n'aient pas été exprimés ce matin, lors du débat que nous consacrions à ce sujet. Nous étions trois en séance. À présent, il semble que nombre de membres aient des avis sur la question.
Je tiens à rappeler que ces résolutions ne concernent très concrètement que les sanctions appliquées ou non à l'égard des militaires. Nous aurons peut-être une autre discussion sur ce que l'on a appelé la « beleidsnota » du gouvernement en ce qui concerne les recommandations de la commission Rwanda.
Comme l'a dit M. Mahoux, un arrêt récent du Conseil d'État a cassé un certain nombre de sanctions prises par le ministre de la Défense nationale. Que dire de celles qui auraient été prises à l'encontre d'officiers supérieurs ? Peut-être auraient-elles subi le même sort puisque des problèmes de droit se posent à ce niveau!
Cette résolution nous semble intéressante. Le groupe PSC l'adoptera parce qu'elle se tourne vers l'avenir et demande au ministre de la Défense nationale de réformer la procédure statutaire.
De voorzitter. De stemming begint.
Le vote commence.
Er wordt tot naamstemming overgegaan.
Il est procédé au vote nominatif.
55 leden zijn aanwezig.
55 membres sont présents.
33 stemmen ja.
33 votent oui.
22 onthouden zich.
22 s'abstiennent.
Derhalve is het voorstel van resolutie aangenomen.
En conséquence, la proposition de résolution est adoptée.
Het zal aan de minister van Landsverdediging worden overgezonden.
Elle sera transmise au ministre de la Défense nationale.
Ja hebben gestemd :
Ont voté oui :
MM. Bourgeois, Caluwé, Mme Cantillon, MM. G. Charlier, Ph. Charlier, Mmes de Bethune, Delcourt-Pêtre, MM. D'Hooghe, Erdman, Happart, Hostekint, Hotyat, Istasse, Lallemand, Mme Lizin, M. Mahoux, Mmes Merchiers, Milquet, MM. Moens, Nothomb, Pinoie, Poty, Mme Sémer, MM. Staes, Swaelen, Mme Thijs, MM. Tobback, Urbain, Vandenberghe, Mme Van der Wildt, MM. Van Wallendael, Weyts et Mme Willame-Boonen.
Onthouden hebben zich :
Se sont abstenus :
MM. Boutmans, Buelens, Ceder, Coene, Mme Cornet d'Elzius, MM. Coveliers, Daras, De Decker, Desmedt, Destexhe, Devolder, Mme Dua, MM. Foret, Hazette, Mme Leduc, M. Loones, Mme Nelis-Van Liedekerke, MM. Raes, Van Hauthem, Vautmans, Vergote et Verreycken.
De voorzitter. De goedkeuring van deze resolutie impliceert dat de voorstellen van resolutie van mevrouw Thijs c.s., de heer Verhofstadt c.s. en de heer Ceder vervallen.
Le vote de cette résolution implique que les propositions de résolution de Mme Thijs et consorts, de M. Verhofstadt et consorts et de M. Ceder viennent à tomber.
Ik verzoek de leden die zich hebben onthouden, de reden van hun onthouding mede te delen.
Les membres qui se sont abstenus sont priés de faire connaître les motifs de leur abstention.
De heer Vautmans (VLD). Mijnheer de voorzitter, ik was afgesproken met mevrouw Jeanmoye.
De voorzitter. Het woord is aan de heer Verreycken.
De heer Verreycken (Vl. Bl.). Mijnheer de voorzitter, ik was het er op de vergadering van het Bureau mee eens dat er over de vier voorstellen van resolutie zou worden gestemd door er drie zonder voorwerp te verklaren. Ik word er echter zopas van op de hoogte gebracht dat de commissie over elk van de voorstellen van resolutie afzonderlijk heeft gestemd. Ik stel vast dat we ons bij een vorige stemming over de besluiten van een commissie hebben uitgesproken. Nu vraag ik me af of het ook voor de drie andere voorstellen van resolutie niet aangewezen is ons uit te spreken over de besluiten van de commissie. De vier voorstellen werden in de commissie immers telkens met een totaal verschillend stemresultaat aangenomen of verworpen. De reikwijdte van elk van de teksten zou, naar verluidt, ook erg verschillend zijn. Ik ben er dus helemaal niet meer zo zeker van dat de drie andere voorstellen van resolutie zonder voorwerp zijn omdat ze toevallig eenzelfde opschrift dragen. Ik vraag derhalve dat we ons zouden uitspreken over de besluiten van de commissie.
De voorzitter. Het woord is aan de heer Erdman.
De heer Erdman (SP). Mijnheer de voorzitter, wat zopas werd voorgesteld, is strijdig met de algemeen geldende regel. Wanneer de plenaire vergadering van de Senaat stemt over de conclusies van een commissie, dan spreekt ze zich uit over één voorstel. In dit geval heeft de commissie zich uitgesproken voor één voorstel en tegen de drie andere. Het is dus onmogelijk om over de conclusies als dusdanig te stemmen.