![]() |
![]() |
Dierenbescherming - Jachttrofee - Cijfers en tendensen - Strijd - Sancties - Maatregelen - Wetgeving - Aanpassing
welzijn van dieren
beschermde soort
jacht
zwarte handel
wild zoogdier
dierenbescherming
7/6/2023 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 6/7/2023) |
5/7/2023 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-2014
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-2015
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-2017
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-2018
Statistieken wijzen op een aanhoudende crisis op het vlak van dierenbescherming. Wereldwijd werden tussen 2014 en 2018 bijna 125 000 jachttrofeeën ingevoerd van diersoorten die beschermd zijn onder CITES, de Overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde in het wild levende dier- en plantensoorten. Vooral klanten uit de Verenigde Staten (VS) en de Europese Unie (EU) lopen voorop bij de invoer van fetisjen (voorwerpen van aanbidding bij West-Afrikaanse stammen, vervaardigd uit dierlijk materiaal).
Daarom hebben 137 natuurbeschermings- en dierenbeschermingsorganisaties uit de hele wereld, waaronder 45 niet gouvernementele organisaties (NGO) van het Afrikaanse continent, in een gezamenlijk manifest stelling genomen tegen de trofeejacht en er bij de wetgevers op aangedrongen de invoer te verbieden.
De trofeejacht, die steeds meer in twijfel wordt getrokken als een respectvolle en ethische manier van vermaak, heeft een negatief effect op het voortbestaan van soorten en ondermijnt de instandhoudingsinspanningen. Trofeejagers hebben het vaak gemunt op zeldzame en bedreigde soorten of dieren met indrukwekkende fysieke kenmerken en doden exemplaren die essentieel zijn voor de voortplanting en het welzijn van diergroepen.
Door op dergelijke waardevolle dieren te jagen, dragen trofeejagers direct en indirect bij tot de afname van hun populatie, verstoren zij de sociale structuur van de dieren en verminderen zij hun weerstandsvermogen. De trofeejacht-industrie stimuleert de vraag naar delen en producten van bedreigde soorten en stimuleert het doden ervan door middel van prijsregelingen en andere promoties, met name voor zeldzame en waardevolle soorten, wat een vorm van ecologische misdaad is.
Wereldwijd verzetten burgers zich luid en duidelijk tegen de trofeejacht en de invoer van lichaamsdelen van gedode dieren. Enquêtes in de EU, Zwitserland en de VS bevestigen dat tussen 75 % en 96 % van de respondenten zich verzet tegen de trofeejacht en de daarvan afgeleide activiteiten. De absolute meerderheid van de Europeanen is voorstander van een invoerverbod voor trofeeën (cf. https://www.eureporter.co/environment/animal-welfare/2022/07/17/trophy-hunting-import-ban).
In onder andere Groot-Brittannië staat men verder. Plannen om de invoer van jachttrofeeën te verbieden worden daar binnenkort wet.
De Britse regering heeft reeds de wetgeving gesteund die jagers verbiedt lichaamsdelen van duizenden in het buitenland gedode diersoorten, waaronder leeuwen, neushoorns, olifanten en ijsberen, naar huis mee te nemen (cf. https://www.bbc.com/news/uk-politics-64988108).
Wat betreft het transversaal karakter van de schriftelijke vraag: de bevoegdheid van het Vlaamse Gewest inzake natuurbehoud (in ruime zin) is gebaseerd op artikel 6, § 1, III, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. Die bevoegdheid is voor het Vlaamse Gewest omgezet via een wet en enkele decreten omtrent natuur, bos, jacht en visserij. Het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) is een federale instelling die waakt over de voedselveiligheid. Het betreft dus een transversale aangelegenheid met de Gewesten.
Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd aan de geachte minister:
1) Hoeveel trofeeën van beschermde diersoorten zijn er sinds 2014 in België ingevoerd? Wat zijn de meest ingevoerde diersoorten? Via welke weg gebeurt dit het meest (luchthavens, zeehavens, enz.)?
2) Kan u een top-3 opstellen van het land van origine van de jachttrofeeën die België binnenkomen? Welke regelingen bestaan met die landen op het vlak van jachttrofeeën?
3) Hoeveel inkomsten heeft het importeren van jachttrofeeën in de afgelopen vijf jaar opgeleverd? Bij wie komt dit geld over het algemeen terecht?
4) Welke acties onderneemt België om te voorkomen dat inwoners en toeristen uit andere EU-lidstaten en de VS jachttrofeeën in België importeren? Welke zijn reeds ondernomen en welke zijn gepland?
5) Welke impact heeft de invoer van jachttrofeeën in België op:
a) het milieu;
b) de economie;
c) andere getroffen domeinen?
6) Wat is het standpunt van de federale regering over trofeejacht en de import van jachttrofeeën? Wordt dit in de komende tijd nog herzien of aangepast? Zo ja, hoe? Welke acties gaat overheid ondernemen of heeft de overheid reeds ondernomen om te voldoen aan de oproep van de 137 internationale natuurbeschermings- en dierenwelzijnsorganisaties om de import van jachttrofeeën te verbieden?
7) Hoeveel Belgische reizigers hebben in de afgelopen vijf jaar deelgenomen aan trofeejacht-activiteiten in het buitenland? Krijgen ze hiervoor sancties? Zo ja, welke? Hoe worden burgers geïnformeerd over de gevolgen van trofeejacht en de import van jachttrofeeën? Is dit volgens u voldoende?
Alle gegevens betreffende internationale handel in CITES (Overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde in het wild levende dier- en plantensoorten)-soorten zijn publiekelijk consulteerbaar via de CITES-trade database. Uit de huidige Belgische database (in gebruik sinds maart 2015) kan afgeleid worden dat er sinds dat moment 310 invoervergunningen werden afgeleverd voor CITES-plichtige soorten. Een vergunning kan voor één of meerdere specimens gebruikt worden. De meest voorkomende soorten zijn de Afrikaanse leeuw (bijlage BII) gevolgd door de Afrikaanse olifant (in bijna alle dossiers afkomstig van de populaties opgenomen op bijlage BII), het luipaard (bijlage AI), de Hartman zebra (bijlage BII) en het nijlpaard (bijlage BII). Wat betreft de vraag inzake de weg via dewelke dergelijke trofeeën het meest worden ingevoerd verwijs ik u graag door naar de minister bevoegd voor de douane, minister Vincent Van Peteghem.
Zuid-Afrika, Tanzania en Namibië. Invoer van jachttrofeeën in de Europese Unie (en dus ook in België) kan enkel indien er een positief wetenschappelijk advies is, dat bevestigt dat de invoer geen nadelige gevolgen voor de populatie in dat land zal hebben. Er zijn momenteel geen negatieve wetenschappelijke adviezen voor invoer van jachttrofeeën uit deze landen. Invoer in de Europese Unie (en dus ook België) voor jachttrofeeën wordt niet toegelaten indien er een negatief Europees wetenschappelijk advies is. Er zijn geen specifieke regelingen inzake jachttrofeeën voor deze drie landen.
Mijn dienst heeft geen zicht op de inkomsten gelinkt aan de invoer van jachttrofeeën in België. Algemeen kan wel gesteld worden dat het systeem van jachttrofeeën monetaire transacties genereert op verschillende momenten en plaatsen. Dit kan gaan over bijvoorbeeld de reiskost, de uitgaven gespendeerd tijdens de reis door de jager en het eventuele reisgezelschap, de vergoeding van de jachtvergunning, de vergoeding voor de jachtbegeleiders, de vergoeding van de taxidermist en alle noodzakelijke vergunningen die gepaard gaan met trofeejacht. In de CITES regels is ook opgenomen dat de jacht op bijlage I-soorten een bijdrage moet leveren aan het behoud van de soort, zodat dit ook een tegenwicht biedt aan de kost gelinkt aan het samenleven met deze dieren (het zogenaamde human-wildlife conflict).
Jachttrofeeën, voor zover het over CITES-plichtige soorten gaat, zijn het persoonlijke bezit van de jager en mogen niet verder verhandeld worden. In die zin kunnen er dus in principe geen jachttrofeeën vanuit andere lidstaten van de Europese Unie (EU) of uit de Verenigde Staten (VS) aan Belgische inwoners worden overgedragen, tenzij in het kader van een verhuis. Enkel mensen met een adres in België kunnen een aanvraag voor een invoervergunning indienen en dus dergelijke jachttrofeeën legaal invoeren. Onderdanen van andere Europese lidstaten kunnen de invoer eventueel wel via België doen (door bijvoorbeeld gebruik te maken van de luchthaven van Zaventem voor het eerste deel van het traject), maar het stuk moet dan verder getransporteerd worden naar het land van bestemming waar de jager woont. Een invoervergunning afgeleverd door een andere Europese lidstaat is immers geldig in de gehele Europese Unie.
Het debat in de Kamer van volksvertegenwoordigers van de voorbije jaren over de invoer van jachttrofeeën heeft duidelijk aangetoond dat de handel in jachttrofeeën een ethisch en politiek beladen debat is en dat de precieze impact van de invoer van deze trofeeën in België op het milieu, de economie en andere domeinen moeilijk te becijferen is.
De handel in bedreigde soorten wordt geregeld door CITES, het Verdrag inzake de internationale handel in bedreigde in het wild levende dier- en plantensoorten (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora). Het voorontwerp van wet betreft dus een aanpassing van de nationale CITES-wetgeving.
Het voorontwerp van wet dat momenteel binnen de regering wordt besproken (zie ook antwoord op vraag 6)), betreft bedreigde diersoorten van specifieke populaties en soorten, die een CITES invoervergunning behoeven, die niet meer zal worden afgeleverd, waardoor de trofee niet meer kan worden ingevoerd.
Jaarlijks worden in België een twintigtal invoervergunningen voor jachttrofeeën van die soorten en populaties afgeleverd. Er kan op dit moment niet gesteld worden dat dit voorstel een impact zal hebben op het milieu, de lokale biodiversiteit of de economie in de landen waar deze soorten en populaties gedijen. België is immers niet het enige land waar invoervergunningen voor (delen van) de betreffende bedreigde diersoorten worden aangevraagd.
Naar aanleiding van een resolutie die unaniem werd aangenomen door de Kamer van volksvertegenwoordigers op 24 maart 2022 heb ik bij de regering een wetsontwerp ingediend waardoor er geen CITES-invoervergunningen voor jachttrofeeën meer zullen afgeleverd worden in België. Momenteel wordt dit voorontwerp van wet binnen de regering besproken.
Invoervergunningen voor de invoer van jachttrofeeën van door CITES beschermde soorten zijn sinds 2015 afgegeven aan 150 verschillende aanvragers. Voor andere diersoorten beschikt mijn administratie niet over deze gegevens. Aangezien dit geen inbreuk maakt op enige wetgeving, aangezien zij de nodige vergunningen hadden aangevraagd vooraleer deze trofeeën in te voeren, is er uiteraard geen sanctie voor deze personen. Als burgers vragen hebben over trofeeënjacht, kunnen zij zich altijd informeren bij de bevoegde administratie. Ook verschillende niet gouvernementele organisaties (NGO) zoals World Wildlife Fund (WWF) geven hierover nuttige achtergrondinformatie.