Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-1768

van Fatima Ahallouch (PS) d.d. 29 september 2022

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid

PFAS - Gebruik - Risico's voor de mens - Voorkoming van besmettingen - Actieplan - Noodzakelijk gebruik van PFAS - Criteria - Beperkingen - Overleg met de deelstaten

kankerverwekkende stof
chemisch product
gevaarlijke stof
actieprogramma
gezondheidsbeleid
gevaren voor de gezondheid

Chronologie

29/9/2022Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 3/11/2022)
18/10/2023Rappel

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1769

Vraag nr. 7-1768 d.d. 29 september 2022 : (Vraag gesteld in het Frans)

De wijdverspreide blootstelling van de bevolking aan PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) is een groeiende zorg in heel Europa en heeft geleid tot verschillende reglementaire verplichtingen de afgelopen jaren. Uit een onderzoek van het team van het programma «Investigation» van de RTBF (Radio Télévision Belge de la Communauté Française) blijkt dat sommige fabrieken van de Solvaygroep, een van de belangrijkste industriegroepen in België, betrokken zijn bij ernstige vervuiling door perfluorverbindingen, in ten minste twee landen: Italië en de Verenigde Staten. Uit interne documenten blijkt dat deze Belgische onderneming sommige controversiële chemicaliën heeft vervangen door andere, die even giftig zouden zijn. PFAS vormen het grootste deel van de omzet van Solvay (2,173 miljard euro in 2021).

Het uitgangspunt van dit onderzoek was het schandaal in de 3M-fabriek in Zwijndrecht. In het voorjaar van 2021 ontdekte België een wijdverspreide verontreiniging met PFOA (perfluoroctaanzuur). 3M blijkt een van de vijf meest vervuilende fabrieken in Europa te zijn. Maar van 2007 tot 2015 is er één fabriek die alle andere overtreft en zes tot zeven keer meer perfluorgassen in de lucht uitstoot, namelijk een fabriek die eigendom is van Solvay en gevestigd is in Spinetta, in Italië. De inwoners lopen er 30% meer risico op levertumoren, 76% meer risico op nierkanker, 47% meer risico op aandoeningen van de luchtwegen en een groter risico op neurologische aandoeningen, vooral bij kinderen.

In feite wordt de concentratie van PFOA pas in 2024 als illegaal beschouwd. Er bestaan reeds - weinig bekende - vervangstoffen om de oudere, omstreden stoffen te vervangen. Solvay heeft al een vervangend PFAS in zijn productie geïntroduceerd: ADV. Daaruit blijkt dat, als PFAS niet degelijk gereglementeerd zijn, een bedrijf gewoon een oud PFAS kan vervangen door een nieuw.

Transparantie in milieubeheer is naar mijn mening een zaak van alle bestuursniveaus. Samenwerking, zowel binnen de federale overheid als met de Gewesten, alsook met andere lidstaten en de Europese Commissie, vormt de sleutel tot een optimale bescherming van het milieu. Bovendien is het preventiebeleid inzake volksgezondheid een bevoegdheid van de deelstaten. Deze vraag valt dus onder de bevoegdheid van de Senaat.

1) We kennen nu de gevaren van PFAS voor de mens. Naar aanleiding van een vraag over het gebruik van PFAS wordt 12 juli 2025 genoemd als datum voor een eerste risicobeoordeling en -beheer voor gebieden waar drinkwater wordt gewonnen. Betekent dit dat er voor die datum niets wordt gedaan of zijn de PFAS opgenomen in de analyses van de huidige milieumetingen?

2) Wat is uw actieplan om verontreiniging door PFAS en het gebruik ervan te voorkomen?

3) Wat zijn vandaag de criteria voor noodzakelijk gebruik? Worden ze opgenomen in de wetgeving inzake chemische stoffen?

4) Welke preventieve acties heeft u in dit verband opgestart?

5) Hoe denkt u te garanderen dat de beperkingen ervoor zullen zorgen dat elk niet-noodzakelijk gebruik van PFAS vermeden wordt?

6) Zult u overleggen met uw collega's van de deelstaten om transversale maatregelen te nemen inzake het gebruik van PFAS in België om verontreiniging door PFAS te voorkomen en om het gebruik ervan te beperken? Binnen welke termijn?