I. 1919: Eindelijk "één man, één stem": de verkiezingen van 16 november 1919
2. De aardverschuiving van 16 november 1919
De verkiezingen van 16 november 1919 zorgen voor een aardverschuiving in de Kamer. De vooruitgang van de socialisten is sterker dan algemeen werd verwacht. Ze sturen 70 volksvertegenwoordigers naar Brussel, bijna een verdubbeling van hun effectief. De katholieken verliezen na meer dan dertig jaar hun volstrekte meerderheid, maar blijven met 73 zetels nipt de grootste partij. Ook de liberalen verliezen fors terrein. Ze behouden nog 34 mandaten. De nieuwe partijen behalen samen 9 zetels, waarvan 5 voor het Vlaamse Front. [ 8 ] Emmanuel Gerard, De schaduw van het Interbellum, p.71.
L'Anversois, Le sort du pays va se décider, Felixarchief Stad Antwerpen, 203-1585
Uitslag van de verkiezingen voor de liberale partij in Brussel - Archief Stad Brussel, Archives privées Lepreux, fonds 1134 *
De politieke toestand na de verkiezingen is gecompliceerd. Heeft de katholieke partij de volstrekte meerderheid in de Kamer verloren, in de Senaat weet ze zich te behouden dankzij de ongeldigverklaring van de verkiezing van acht socialistische senatoren.
Ongeldigverklaring van de verkiezing van acht socialistische senatoren. Archief Belgische Senaat, Studie- en documentatiedossiers, nr. 1120_20_10
Na de aanvullende verkiezingen van 16 mei 1920 behoudt de rechterzijde de volstrekte meerderheid.
De nieuwe samenstelling van de Senaat ziet er als volgt uit: 63 katholieken, 43 liberalen, 14 socialisten.
Zaalplan van de Senaat - 2 december 1919 - Archief Belgische Senaat, Studie- en documentatiedossiers: Register P (griffie), nr. 162
Aanvullende verkiezingen van mei 1920 - Archief Stad Brussel, Fonds Fauconnier, 3, 1919 *
De samenstelling van de Senaat blijft niet zonder gevolgen. Ook de aristocratische assemblee, die voor de oorlog een tweederangsrol speelde, heeft door deze verkiezingen met 'algemeen stemrecht' een nieuwe legitimiteit verworven. Hij bijt van zich af en komt in de zittingsperiode 1919-1921 voor enkele cruciale kwesties zelfs herhaaldelijk in conflict met de Kamer. [ 9 ] Emmanuel Gerard, De schaduw van het Interbellum, pp. 71-73.
Maar als het parlement op 2 december 1919 opnieuw samenkomt, is de sfeer nog gemoedelijk.
L'Evénement illustré, n° 216, 13 décembre 1919, pp.734-735
Noten
* © Reproductieverbod - Elke reproductie, volledig of gedeeltelijk, door welke methode ook, zonder toelating van de eigenaars van het werk en het Archief van de Stad Brussel, is onwettig.