5-1672/2

5-1672/2

Belgische Senaat

ZITTING 2011-2012

25 JUNI 2012


Wetsontwerp tot wijziging van het Kieswetboek, wat betreft het stemrecht van de Belgen in het buitenland


AMENDEMENTEN


Nr. 1 VAN DE HEER PIETERS

Hoofdstukken 2/1 tot 2/3 (nieuw)

Tussen de hoofdstukken 2 en 3, de hoofdstukken 2/1 tot 2/3 invoegen, luidende :

« HOOFDSTUK 2/1

Wijzigingen van de wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de federale staatsstructuur

Art. 9/1. In boek I van de wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de federale staatsstructuur wordt een nieuw hoofdstuk IIbis ingevoegd, met als opschrift « Stemming van de Belgen in het buitenland », dat de artikelen 27/1 en 27/2 bevat, luidende :

« HOOFDSTUK IIbis.

Stemming van de Belgen in het buitenland

Art. 27/1. De artikelen 180 tot 180septies van het Kieswetboek zijn van toepassing op de verkiezing van de Raad, met uitzondering van § 6, eerste en tweede lid, van artikel 180bis, met dien verstande dat :

— in artikel 180bis, § 1, eerste lid, de woorden « van de federale Wetgevende Kamers » worden vervangen door de woorden « van de Raad »;

— in artikel 180bis, § 4, derde lid, de woorden « naar de voorzitter van het kieskringhoofdbureau en naar de voorzitter van het provinciehoofdbureau » worden vervangen door de woorden « naar de voorzitter van het kieskringhoofdbureau »;

— in artikel 180quinquies, § 2, eerste lid, de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau, voor de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers, en de voorzitter van het provinciehoofdbureau bedoeld in artikel 94bis, § 2, voor de verkiezing van de Senaat » worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau », en de woorden « de stembiljetten voor elk van de twee wetgevende kamers » worden vervangen door de woorden « de stembiljetten voor de Raad »;

— in artikel 180quinquies, § 6, eerste lid, de woorden « voor elk van de kieskringen, wat de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers betreft, en voor elk van de colleges, wat de verkiezing van de Senaat betreft » worden vervangen door de woorden « wat de verkiezing van de Raad betreft », en de woorden « hetzij de voorzitter van het kieskringhoofdbureau, hetzij de voorzitter van het provinciehoofdbureau bedoeld in artikel 94bis, § 2 » worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau »;

— in artikel 180quinquies, § 6, tweede lid, de woorden « naar hetzij de voorzitter van het kieskringhoofdbureau, hetzij de voorzitter van het collegehoofdbureau, naargelang het gaat om de resultaten voor de Kamer van volksvertegenwoordigers of de resultaten voor de Senaat » worden vervangen door de woorden « naar de voorzitter van het kieskringhoofdbureau », en de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau en de voorzitter van het collegehoofdbureau » worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau »;

— in artikel 180septies, § 1, eerste lid, de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau, voor de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers, en de voorzitter van het provinciehoofdbureau bedoeld in artikel 94bis, § 2 » worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau »;

— in artikel 180septies, § 1, eerste lid, 4º, de woorden « modellen Ibis-a en Ibis-b » worden vervangen door de woorden « Ibis-a »;

— in artikel 180septies, § 1, derde lid, de woorden « de kieskringhoofdbureaus en de provinciehoofdbureaus » worden vervangen door de woorden « de kieskringhoofdbureaus »;

— in artikel 180septies, § 4, eerste lid, de woorden « De voorzitter van het kieskringhoofdbureau of de voorzitter van het provinciehoofdbureau naargelang het gaat om de verkiezing voor de Kamer van volksvertegenwoordigers of voor de Senaat » worden vervangen door de woorden « De voorzitter van het kieskringhoofdbureau »;

— in artikel 180septies, § 5, de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau en de voorzitter van het provinciehoofdbureau » telkens worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau »;

— in artikel 180septies, § 5, derde lid, de woorden « van deze kieskring of van deze provincie » worden vervangen door de woorden « van deze kieskring »;

— in artikel 180septies, § 5, zesde lid, de woorden « de kieskring of het college » worden vervangen door de woorden « de kieskring ».

Art. 27/2. Het bij het Kieswetboek gevoegde model Ibis-a, waarnaar wordt verwezen in artikel 180septies, § 1, eerste lid, 4º, is van toepassing op de verkiezing van de Raad. Het opschrift van het model moet worden gelezen als betrekking hebbende op de verkiezing van de Raad. ».

HOOFDSTUK 2/2

Wijziging van de wet van 12 januari 1989 tot regeling van de wijze waarop de Brusselse Hoofdstedelijke Raad en de Brusselse leden van de Vlaamse Raad verkozen worden

Art. 9/2. In titel II van de wet van 12 januari 1989 tot regeling van de wijze waarop de Brusselse Hoofdstedelijke Raad en de Brusselse leden van de Vlaamse Raad verkozen worden, wordt een nieuw hoofdstuk Vbis ingevoegd, met als opschrift « Stemming van de Belgen in het buitenland », dat de artikelen 21/1 en 21/2 bevat, luidende :

« HOOFDSTUK Vbis

Stemming van de Belgen in het buitenland

Art. 21/1. De artikelen 180 tot 180septies van het Kieswetboek zijn van toepassing op de verkiezing van de Raad, met uitzondering van § 6, eerste en tweede lid, van artikel 180bis, met dien verstande dat :

— in artikel 180bis, § 1, eerste lid, de woorden « van de federale Wetgevende Kamers » worden vervangen door de woorden « van de Raad »;

— in artikel 180bis, § 4, derde lid, de woorden « naar de voorzitter van het kieskringhoofdbureau en naar de voorzitter van het provinciehoofdbureau » worden vervangen door de woorden « naar de voorzitter van het gewestbureau »;

— in artikel 180quinquies, § 2, eerste lid, de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau, voor de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers, en de voorzitter van het provinciehoofdbureau bedoeld in artikel 94bis, § 2, voor de verkiezing van de Senaat » worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het gewestbureau », en de woorden « de stembiljetten voor elk van de twee wetgevende kamers » worden vervangen door de woorden « de stembiljetten voor de Raad »;

— in artikel 180quinquies, § 6, eerste lid, de woorden « voor elk van de kieskringen, wat de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers betreft, en voor elk van de colleges, wat de verkiezing van de Senaat betreft » worden vervangen door de woorden « voor de kieskring », en de woorden « hetzij de voorzitter van het kieskringhoofdbureau, hetzij de voorzitter van het provinciehoofdbureau bedoeld in artikel 94bis, § 2 » worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het gewestbureau »;

— in artikel 180quinquies, § 6, tweede lid, de woorden « naar hetzij de voorzitter van het kieskringhoofdbureau, hetzij de voorzitter van het collegehoofdbureau, naargelang het gaat om de resultaten voor de Kamer van volksvertegenwoordigers of de resultaten voor de Senaat » worden vervangen door de woorden « naar de voorzitter van het gewestbureau », en de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau en de voorzitter van het collegehoofdbureau » worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het gewestbureau »;

— in artikel 180septies, § 1, eerste lid, de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau, voor de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers, en de voorzitter van het provinciehoofdbureau bedoeld in artikel 94bis, § 2 » worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het gewestbureau »;

— in artikel 180septies, § 1, eerste lid, 4º, de woorden « modellen Ibis-a en Ibis-b » worden vervangen door de woorden « Ibis-a »;

— in artikel 180septies, § 1, derde lid, de woorden « de kieskringhoofdbureaus en de provinciehoofdbureaus » worden vervangen door de woorden « het gewestbureau »;

— in artikel 180septies, § 4, eerste lid, de woorden « De voorzitter van het kieskringhoofdbureau of de voorzitter van het provinciehoofdbureau naargelang het gaat om de verkiezing voor de Kamer van volksvertegenwoordigers of voor de Senaat » worden vervangen door de woorden « De voorzitter van het gewestbureau »;

— in artikel 180septies, § 5, de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau en de voorzitter van het provinciehoofdbureau » telkens worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het gewestbureau »;

— in artikel 180septies, § 5, derde lid, de woorden « van deze kieskring of van deze provincie » worden vervangen door de woorden « van deze kieskring »;

— in artikel 180septies, § 5, vijfde lid, de woorden « de kieskring of het college » worden vervangen door de woorden « de kieskring ».

Art. 21/2. Het bij het Kieswetboek gevoegde model Ibis-a, waarnaar wordt verwezen in artikel 180septies, § 1, eerste lid, 4º, is van toepassing op de verkiezing van de Raad. Het opschrift van het model moet worden gelezen als betrekking hebbende op de verkiezing van de Raad. ».

« HOOFDSTUK 2/3.

Wijziging van de wet van 6 juli 1990 tot regeling van de wijze waarop de Raad van de Duitstalige Gemeenschap wordt verkozen

« Art. 9/3. Artikel 5,§ 1, eerste lid, 3º, van de wet van 6 juli 1990 tot regeling van de wijze waarop de Raad van de Duitstalige Gemeenschap wordt verkozen, wordt vervangen door wat volgt :

« 3º ingeschreven zijn in de bevolkingsregisters van een gemeente van het Duitse taalgebied of ingeschreven zijn in een gemeente van het Duitse taalgebied in de bevolkingsregisters die worden bijgehouden in de Belgische diplomatieke of consulaire beroepsposten overeenkomstig de bepalingen van artikel 180, tweede lid ».

« Art. 9/4. In dezelfde wet wordt een hoofdstuk IVbis ingevoegd, met als opschrift « Stemming van de Belgen in het buitenland », dat de artikelen 48/1 en 48/2 bevat, luidende :

« HOOFDSTUK IVbis.

Stemming van de Belgen in het buitenland

Art. 48/1. De artikelen 180 tot 180septies van het Kieswetboek zijn van toepassing op de verkiezing van de Raad, met uitzondering van § 6, eerste en tweede lid, van artikel 180bis, met dien verstande dat :

— in artikel 180bis, § 1, eerste lid, de woorden « van de federale Wetgevende Kamers » worden vervangen door de woorden « van de Raad »;

— in artikel 180bis, § 4, derde lid, de woorden « naar de voorzitter van het kieskringhoofdbureau en naar de voorzitter van het provinciehoofdbureau » worden vervangen door de woorden « naar de voorzitter van het hoofdbureau »;

— in artikel 180quinquies, § 2, eerste lid, de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau, voor de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers, en de voorzitter van het provinciehoofdbureau bedoeld in artikel 94bis, § 2, voor de verkiezing van de Senaat » worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het hoofdbureau », en de woorden « de stembiljetten voor elk van de twee wetgevende kamers » worden vervangen door de woorden « de stembiljetten voor de Raad »;

— in artikel 180quinquies, § 6, eerste lid, de woorden « voor elk van de kieskringen, wat de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers betreft, en voor elk van de colleges, wat de verkiezing van de Senaat betreft » worden vervangen door de woorden « voor de kieskring », en de woorden « hetzij de voorzitter van het kieskringhoofdbureau, hetzij de voorzitter van het provinciehoofdbureau bedoeld in artikel 94bis, § 2 » worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het hoofdbureau »;

— in artikel 180quinquies, § 6, tweede lid, de woorden « naar hetzij de voorzitter van het kieskringhoofdbureau, hetzij de voorzitter van het collegehoofdbureau, naargelang het gaat om de resultaten voor de Kamer van volksvertegenwoordigers of de resultaten voor de Senaat » worden vervangen door de woorden « naar de voorzitter van het hoofdbureau », en de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau en de voorzitter van het collegehoofdbureau » worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het hoofdbureau »;

— in artikel 180septies, § 1, eerste lid, de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau, voor de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers, en de voorzitter van het provinciehoofdbureau bedoeld in artikel 94bis, § 2 » worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het hoofdbureau »;

— in artikel 180septies, § 1, eerste lid, 4º, de woorden « modellen Ibis-a en Ibis-b » worden vervangen door de woorden « Ibis-a »;

— in artikel 180septies, § 1, derde lid, de woorden « de kieskringhoofdbureaus en de provinciehoofdbureaus » worden vervangen door de woorden « het hoofdbureau »;

— in artikel 180septies, § 4, eerste lid, de woorden « De voorzitter van het kieskringhoofdbureau of de voorzitter van het provinciehoofdbureau naargelang het gaat om de verkiezing voor de Kamer van volksvertegenwoordigers of voor de Senaat » worden vervangen door de woorden « De voorzitter van het hoofdbureau »;

— in artikel 180septies, § 5, de woorden « de voorzitter van het kieskringhoofdbureau en de voorzitter van het provinciehoofdbureau » telkens worden vervangen door de woorden « de voorzitter van het hoofdbureau »;

— in artikel 180septies, § 5, derde lid, de woorden « van deze kieskring of van deze provincie » worden vervangen door de woorden « van deze kieskring »;

— in artikel 180septies, § 5, zesde lid, de woorden « de kieskring of het college » worden vervangen door de woorden « de kieskring ».

Art. 48/2. Het bij het Kieswetboek gevoegde model Ibis-a, waarnaar wordt verwezen in artikel 180septies, § 1, eerste lid, 4º, is van toepassing op de verkiezing van de Raad. Het opschrift van het model moet worden gelezen als betrekking hebbende op de verkiezing van de Raad. ».

Verantwoording

Wetsontwerp nr. 5-1672/1 bepaalt dat enkel voor de « federale parlementsverkiezingen » stemrecht wordt toegekend aan de kiezers die in het buitenland verblijven.

— Idealiter : constitutieve autonomie

Idealiter zou de constitutieve autonomie voor het Vlaams Parlement, het Parlement van de Franse Gemeenschap en het Waals Parlement uitgebreid moeten worden tot alle aspecten van de verkiezing, de samenstelling en de werking van de betrokken parlementen.

De logica van homogene bevoegdheidspakketten vereist immers dat de bevoegdheid tot organisatie en reglementering van verkiezingen volledig toekomt aan één bestuursniveau. Vanzelfsprekend is het meest optimale niveau hiertoe het betrokken parlement zelf, net zoals inzake de samenstelling en werking van het parlement. In elke democratie legt een wetgevende vergadering de regels vast voor haar eigen verkiezing, samenstelling en werking.

De huidige regeling en de door de 8 partijen voorgestelde regeling van halfslachtige constitutieve autonomie waarbij de deelstaatparlementen louter ten dele en enkel ten aanzien van specifieke, uitdrukkelijk toegewezen aspecten van de kieswetgeving bevoegd zijn, leiden tot totale verwarring en onduidelijkheid in hoofde van zowel de bevolking als de politiek zelf. Daarenboven illustreren verschillende elementen dat de Vlaamse Gemeenschap enerzijds en de Franse Gemeenschap en het Waals Gewest anderzijds, er divergerende visies op nahouden met betrekking tot de organisatie van de verkiezing van hun eigen parlement.

Het is dan ook aangewezen de respectieve parlementen ter zake volledig bevoegd te maken, zodat zij elk hun eigen verkiezing kunnen organiseren naar eigen inzichten, berustend op een democratische consensus binnen de eigen gemeenschap of het eigen gewest. Op die manier zouden deze parlementen zélf kunnen bepalen wie zij stemrecht verlenen. Het zou hen toelaten ook voor deze regionale verkiezingen stemrecht te geven aan Belgen in het buitenland.

De keuze die de 8 partijen voorstaan zal immers niet leiden tot een oplossing van de communautaire problemen, maar zal alleen aanleiding blijven geven tot heibel. Immers, wanneer bepaalde aspecten van de verkiezing van de deelstaatparlementen een federale bevoegdheid blijven, zal dit in de toekomst herhaaldelijk aanleiding blijven geven tot scherpe politieke en communautaire conflicten.

N-VA heeft recent, in de Senaat, de nodige stappen gezet om deze constitutieve autonomie uit te breiden. Concreet werd een amendement in die zin ingediend op het voorstel van bijzondere wet nr. 5-1572 tot wijziging van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen betreffende de uitbreiding van de constitutieve autonomie van de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest en de Vlaamse Gemeenschap. Met dit amendement werd gepoogd volledige duidelijkheid te scheppen en, conform alle democratische beginselen, de deelstaatparlementen volledig bevoegd te maken voor de eigen verkiezing, samenstelling en werking.

Dit amendement werd echter weggestemd.

— Ten minste : stemrecht via regeling in federale wetgeving

Met onderhavig amendement wordt dan ook een minder ideale oplossing voor deze problematiek naar voor geschoven. Via een wijziging van de federale wetgeving wordt ernaar gestreefd dit stemrecht uit te breiden tot de deelstaatverkiezingen van het Vlaams Parlement, het Waals Parlement, het Parlement van de Franse Gemeenschap, het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap, en het Brusselse Hoofdstedelijk Parlement.

Op die wijze wordt minstens de absurditeit weggewerkt die zich bij de samenvallende verkiezingen in onder meer 2014 zal voordoen. Het is absoluut niet uit te leggen dat Belgen in het buitenland op één en dezelfde dag wel zouden kunnen stemmen voor het federaal Parlement, maar bijvoorbeeld niet voor het Vlaams Parlement.

Dergelijke, door de 8 partijen voorstelde wijziging, zorgt ervoor dat bijvoorbeeld het Vlaams Parlement in een ondergeschikte positie ten opzichte van het federaal Parlement zal worden gepercipieerd.

Om een snelle consensus rond dit voorstel tot uitbreiding mogelijk te maken, wordt met dit amendement geopteerd een reeds circulerende tekst als basis te nemen. Dit amendement is met name gebaseerd op de tekst van :

— wetsvoorstel DOC 53 0610/001 ingediend in de Kamer door Daniel Bacquelaine, Corinne De Permentier, François-Xavier de Donnea, Denis Ducarme, Jacqueline Galant en Charles Michel;

— wetsvoorstel S 5-65/1 ingediend in de Senaat door Christine Defraigne.

Danny PIETERS.

Nr. 2 VAN DE HEER LAEREMANS

Art. 2

Dit artikel vervangen door wat volgt :

« Art. 2. In artikel 180 van het Kieswetboek, ingevoegd bij de wet van 7 maart 2002, worden de volgende wijzigingen aangebracht :

1º in het tweede lid worden de woorden « in de Belgische gemeenten van hun keuze » vervangen door de woorden « naar keuze in een van de gemeenten van de kieskring Brussel »;

2º in het derde lid worden de woorden « op het grondgebied van het koninkrijk » vervangen door de woorden « in de kieskring Brussel ». »

Verantwoording

De indiener is van oordeel dat in de voorstellen voor de kieswethervorming inzake Brussel-Halle-Vilvoorde alle evenwichten zoek zijn. In plaats van rekening te houden met het bestaan van twee evenwaardige gemeenschappen in Brussel, wordt de minst talrijke groep, de Vlamingen, politiek uitgeschakeld. In tegenstelling tot de verkiezingen voor het hoofdstedelijk gewest, voor Europa en (tot op heden) de Senaat zullen er voor de Kamer immers geen taalgesplitste lijsten meer kunnen worden ingediend en wordt het de partijen bovendien uitdrukkelijk verboden om hun lijsten onderling te verbinden. Hierdoor zullen alle Nederlandstalige lijsten onder de kiesdrempel vallen, waardoor het onmogelijk wordt om nog een Nederlandstalige te verkiezen als Kamerlid in Brussel. Alle 15 Kamerleden uit Brussel zullen daardoor behoren tot de Franstalige taalgroep, ondanks het feit dat meer dan 10 % van de Brusselse kiezers stemt voor een Nederlandstalige lijst. Een stem voor een Vlaamse partij verwordt op die manier tot een symbolische en dus nutteloze stem. Brussel wordt politiek een Franstalige stad. Daar komt nog bovenop dat aan het Franstalige kiezerskorps ook nog eens de Franstalige stemmen worden toegevoegd uit de zes Vlaamse gemeenten met speciale taalregeling rond Brussel. Deze Franstalige inwoners krijgen dus een hoge politieke bescherming (hun stem leidt bijna zeker tot een verkozene), terwijl over de Vlamingen in Brussel een kruis wordt gemaakt. Deze nieuwe discriminatie is uitermate stuitend en moet absoluut worden voorkomen. Bovendien zouden de Franstalige partijen hierdoor oververtegenwoordigd zijn in het parlement. Door het grote aantal buitenlanders in Brussel, mede door het statuut van Europese hoofdstad, krijgt Brussel een zeer groot aantal Kamerzetels toegewezen. Het is onaanvaardbaar dat al deze buitenlanders in de toekomst enkel nog worden vertegenwoordigd door Franstalige politici. Daarom vinden wij het logisch dat alle stemmen die worden uitgebracht door landgenoten in het buitenland, in de toekomst zouden worden toegewezen aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Brussel en de daarmee verbonden internationale functies zijn immers voor vele landgenoten nog het enige bindmiddel met ons land. Vermits ongeveer 40 % van deze stemmen in het buitenland door Vlamingen worden uitgebracht, zal op die manier het Nederlandstalige kiezerskorps in Brussel met enkele tienduizenden stemmen worden uitgebreid. Aldus zal de kans heel wat groter worden dat de Vlaamse partijen in Brussel de kiesdrempel kunnen halen, zodat de Vlamingen in hun eigen hoofdstad politiek kunnen overleven.

Nr. 3 VAN DE HEER LAEREMANS

Art. 3

De volgende wijzigingen aanbrengen :

1º in het 1º, de voorgestelde § 1, vierde lid, vervangen door wat volgt : « De in artikel 180, tweede lid, bedoelde gemeente van inschrijving wordt vermeld op het formulier. »;

2º in het 1º, de voorgestelde § 1, vijfde lid, doen vervallen;

3º in het 3º, in de voorgestelde § 3, eerste lid, de woorden « en in voorkomend geval de elementen die aantonen dat hij in een gemeente bedoeld in artikel 180, tweede lid, 4º, moet worden ingeschreven » doen vervallen;

4º in het 4º, § 4, het tweede lid doen vervallen;

5º in het 5º, het a) doen vervallen;

6º in het 5º, b), de woorden « of binnen dertig dagen na ontvangst van de kennisgeving bedoeld in § 4, tweede lid, » doen vervallen en het woord « moet » vervangen door de woorden « wenst te ».

Verantwoording

Zie amendement nr. 2.

Nr. 4 VAN DE HEER LAEREMANS

Art. 4

Dit artikel vervangen door wat volgt :

« Art. 4. In artikel 180ter, tweede lid, van hetzelfde Wetboek worden de woorden « in een Belgische gemeente » vervangen door de woorden « in de in artikel 180, tweede lid, bedoelde gemeente ».

Verantwoording

Zie amendement nr. 2.

Nr. 5 VAN DE HEER LAEREMANS

Art. 5

Het 1º doen vervallen.

Verantwoording

Zie amendement nr. 2

Bart LAEREMANS.