4-223/1

4-223/1

Belgische Senaat

BUITENGEWONE ZITTING 2007

1 OKTOBER 2007


Wetsvoorstel tot wijziging van artikel 17 van de wet van 5 augustus 1991 op de wapenhandel, om de parlementaire controle te versterken

(Ingediend door mevrouw Sabine de Bethune c.s.)


TOELICHTING


In de studie « Guns or Growth » in opdracht van Oxfam, IANSA (International Action Network on Small Arms) en Amnesty International werd de verkoopspolitiek van de 17 belangrijkste wapenproducenten, waaronder België, onderzocht. Hoewel al die landen beloofd hadden rekening te houden met de armoede en de ontwikkeling in de landen die wapens willen kopen en hoewel ze ook de verschillende codes inzake wapenhandel hebben onderschreven, winnen slechts twee landen (Nederland en Groot-Brittannië) het advies van het ministerie van Ontwikkelingssamenwerking in (1) . Tot op heden hebben slechts vier landen (Bulgarije, Groot-Brittannië, Nederland en Zweden) ooit geweigerd een wapenlicentie toe te kennen om redenen van duurzame ontwikkeling.

De uitgaven van de landen in het Zuiden voor wapens brengen mee dat in de gezondheidszorg en het onderwijs de investeringen ontbreken die nochtans noodzakelijk zijn om tegen 2015 de Millenniumdoelstellingen te bereiken. In mei 2004 heeft James Wolfensohn, president van de Wereldbank, reeds de alarmklok geluid door te wijzen op het onevenwicht tussen de investeringen in wapens (900 miljoen dollar) en de ontwikkelingssteun (60 miljoen dollar).

Dit voorstel beoogt de amendering van de wet op de wapenhandel (2) om een werkelijke parlementaire controle mogelijk te maken. Zo kan het parlement niet alleen nagaan of alle wettelijke bepalingen nageleefd worden, maar ook of de handel in wapentuig in overeenstemming is met het federale en regionale beleid, zowel inzake buitenlandse betrekkingen als inzake duurzame ontwikkelingssamenwerking. De huidige wetgeving voorziet enkel in een algemene toets. Met dit wetsvoorstel worden nieuwe parameters toegevoegd waardoor elke import en export van wapens getoetst kan worden.

Naar analogie met Nederland is ook in ons land de discussie over de openbaarheid van dergelijke gegevens losgebarsten, vooral na de defederalisering van de wapenwet. In Nederland hadden enkele verenigingen in 2000 op basis van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) een procedure tegen de overheid aangespannen om een uitgebreide lijst van gegevens met betrekking tot de wapenhandel te bekomen. Nog vóór de procedure van start ging, maakte de Nederlandse overheid echter die gegevens uiteindelijk toch openbaar. Het ging niet alleen om de algemene informatie die reeds op vertrouwelijke basis ter beschikking van het Nederlandse parlement wordt gesteld, maar ook om meer concrete informatie, zoals namen van bedrijven, data, bedragen, ... Slechts op die wijze is een maatschappelijke controle mogelijk van goederen die levensbedreigend kunnen zijn.

ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING

Artikel 2

A) Artikel 17 van de wet op de wapenhandel bepaalt welke informatie in het verslag aan het parlement moet worden opgenomen. Die informatie wordt uitgebreid. Naast de opsomming van de verschillende vergunningen aan één land, moeten ook voor elke import en export de individuele omschrijvingen, de betrokken bedrijven en de bedragen weergegeven worden. Die parameters zijn pertinent aangezien ze ook opgenomen worden in de officiële documenten van de bevoegde administraties. Ook Nederland heeft die gegevens in de rapportering opgenomen en openbaar gemaakt. Dat moet uiteindelijk een werkelijke parlementaire controle mogelijk maken.

B) Datzelfde artikel 17 is allesbehalve duidelijk met betrekking tot de openbaarheid van gegevens. Door expliciet te verwijzen naar fabricatiegegevens voorkomt men mogelijke interpretatiegeschillen over wat in het laatste lid van artikel 17 wordt bedoeld met de publicatie van gegevens die de bedrijven schade kunnen berokkenen. De voorgestelde verduidelijking moet dan ook als een aanvulling gezien worden op de uitbreiding van de in het zesmaandelijks verslag gepubliceerde informatie (punt A).

Sabine de BETHUNE
Wouter BEKE
Els SCHELFHOUT
Etienne SCHOUPPE
Elke TINDEMANS
Luc VAN den BRANDE.

WETSVOORSTEL


Artikel 1

Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.

Art. 2

In artikel 17 van de wet van 5 augustus 1991 betreffende de in-, uit- en doorvoer van en de bestrijding van illegale handel in wapens, munitie en speciaal voor militair gebruik of voor ordehandhaving dienstig materieel en daaraan verbonden technologie, vervangen bij de wet van 26 maart 2003, worden de volgende wijzigingen aangebracht :

A) tussen het tweede en het derde lid wordt het volgende lid ingevoegd :

« Naast de in het tweede lid bedoelde algemene gegevens, bevat het verslag voor elke import en export van wapens de volgende gegevens :

1º de datum van de aanvraag;

2º het land van afzending;

3º het land van bestemming;

4º de eindbestemming;

5º de naam van het betrokken bedrijf;

6º een omschrijving van de goederen;

7º invoer of uitvoer;

8º het bedrag. »

B) in het laatste lid worden tussen de woorden « geen informatie » en « zal worden meegedeeld » de woorden « met betrekking tot de fabricatiegegevens » ingevoegd.

Art. 3

Deze wet treedt in werking op 1 januari 2008.

12 juli 2007.

Sabine de BETHUNE
Wouter BEKE
Els SCHELFHOUT
Etienne SCHOUPPE
Elke TINDEMANS
Luc VAN den BRANDE.

(1) Principles governing Conventional Arms Transfers (OVSE, 1993), Code of Conduct (EU 1998), Document on Small Arms and Light Weapons (2000, OVSE), Wassenaar Agreement Best Practice Guidelines for Small Arms and Light Weapons (2002).

(2) Wet van 5 augustus 1991 betreffende de in-, uit- en doorvoer van en de bestrijding van illegale handel in wapens, munitie en speciaal voor militair gebruik of voor ordehandhaving dienstig materieel en daaraan verbonden technologie.