Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-1069

van Martine Taelman (Open Vld) d.d. 25 oktober 2016

aan de vice-eersteminister en minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, belast met de Regie der gebouwen

Nieuwe psychoactieve stoffen - Legal highs - Online drugsshops - Strijd - Cijfers - Lijst van verboden producten - Houding - Procedure

psychotropicum
internet
teleshopping
officiële statistiek
handel in verdovende middelen
verdovend middel

Chronologie

25/10/2016Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 24/11/2016)
1/2/2017Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1070

Vraag nr. 6-1069 d.d. 25 oktober 2016 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het monitoren van de wereldwijde drugstrafiek is sinds de komst van het Internet steeds moeilijker geworden. Jongeren blijken steeds meer designerdrugs via het Internet te kopen, meer specifiek bij zogenaamde « online-drugsshops ». Deze shops zijn toegankelijk voor iedere Europese internetgebruiker die geïnteresseerd is in het kopen van « legale psychedelica », « spice », GHB / GBL of hallucinogene paddenstoelen. De lijst met nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) blijft groeien. In 2015 werden er 120 NPS in België ontdekt. In 2014 ging het nog om 90 NPS. Regelmatig duiken nieuwe designerdrugs op. 4-FA lijkt momenteel populair. Vorig jaar vielen er dan weer slachtoffers door de designer drugs op basis van de stof Ocfentanyl (een afgeleide van Fentanyl). Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) bevestigt dat gebruikers een ernstig risico op een overdosis lopen, met een duidelijk verhoogde kans op overlijden.

De term « legale psychedelica » omvat zeer uiteenlopende producten : van kruidenmengsels tot synthetische of « designer »-drugs en de zogenaamde partypillen. Daarnaast worden deze producten verkocht als luchtverfrissers, kruidenwierook of badzout.

Sinds de wetswijzing van 19 maart 2013 van de wet van 24 februari 1921 betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, psychotrope stoffen, ontsmettingsstoffen en antiseptica en van de stoffen die kunnen gebruikt worden voor de illegale vervaardiging van verdovende middelen en psychotrope stoffen, kan de Koning niet alleen de individueel geïdentificeerde stoffen veroordelen, maar ook de groepen van stoffen die geïdentificeerd worden door een gedeeltelijke gemeenschappelijke chemische structuur, waardoor geanticipeerd kan worden op marktontwikkelingen rond de opkomst van nieuwe producten, maar ook van producten met dezelfde basisstructuur.

Tevens werd In het Belgisch Staatsblad van 13 oktober 2011 twee koninklijke besluiten van 26 september 2011 bekendgemaakt teneinde dit fenomeen te bestrijden (cf. koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 31 december 1930 houdende regeling van de slaapmiddelen en de verdovende middelen en betreffende risicobeperking en therapeutisch advies en koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 januari 1998 houdende regeling van sommige psychotrope stoffen en betreffende risicobeperking en therapeutisch advies). Op grond van deze koninklijke besluiten zijn alle nieuwe substanties die « synthetische cannabinoïden » worden genoemd, alsook andere zogenaamde legale drugs voortaan verboden. Er wordt thans specifieke informatie verstrekt aan politieagenten en magistraten teneinde hen bewust te maken van het verbod van die nieuwe substanties.

Druggebruik is een transversale gemeenschapsaangelegenheid. Wat betreft Volksgezondheid zijn de Gemeenschappen bevoegd met de preventie. De handhaving van de handel in illegale producten is dan weer veeleer een federale aangelegenheid.

In dit kader had ik graag volgende vragen voorgelegd aan de geachte minister :

1) Hoe evalueert u het bestaan van deze grensoverschrijdende online-markt voor « legale drugs » ? Kan u meedelen of er reeds tegen deze websites werd opgetreden ? Zo ja, kan u dit cijfermatig toelichten ? Kan u meedelen hoeveel van deze sites offline werden gehaald ? Zo neen, waarom niet en hoe gaat u de strijd met deze sites aanbinden ?

2) Werden de laatste drie jaar nieuwe producten opgenomen in de lijst van verboden middelen ? Zo ja, over welke producten gaat het, en kan u dit gedetailleerd toelichten ?

3) Wat is de gemiddelde duur tussen het signaleren en het daadwerkelijk opnemen van deze stoffen in de lijst van verboden producten ?

4) Bestaat de mogelijkheid om de efficiëntie inzake het actueel houden van deze lijst te verhogen ? Zo ja, kan u uitvoerig toelichten in welke mate men proactief tewerk kan gaan ? Zo niet, op welke manier is de huidige werkwijze beschermd tegen de razendsnelle verschuivingen in de online-markt ?

5) Kan u cijfermatig toelichten hoeveel doden er respectievelijk de afgelopen drie jaar zijn gevallen alsook aangeven hoeveel spoedopnames er waren ten gevolge van de inname van deze « legal highs » en dit gezien er in Nederland recent twee doden vielen door het nieuwe designerdrug 4-FA ?

6) Kan u meedelen welke zogenaamde « legal highs » het meeste worden gekocht in ons land alsook in welke hoeveelheden deze worden aangetroffen in ons land ? Kan u de meest frequente stoffen oplijsten ?

7) Kan u meedelen hoeveel personen werden vervolgd voor het verhandelen van « legal highs » in ons land ?

8) Beschikt u over cijfers wat betreft de in beslag genomen synthetische drugs en / of designerdrugs door onze douane en dit respectievelijk op jaarbasis de laatste drie jaar ? Kan u deze ontwikkeling desgevallend toelichten ?

Antwoord ontvangen op 1 februari 2017 :

Het Geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vragen: 

De federale politie kan slechts kwalitatieve antwoordelementen geven op deze vraag. Wat de gevraagde cijfers betreft, verwijs ik u door naar mijn collega Koen Geens, minister van Justitie en naar mijn collega Kris Peeters, minister van Economie.  

1.

De omvang van de «cyberhandel» is moeilijk te schatten en ook de wetenschap is er nog niet in geslaagd hier een betrouwbaar antwoord op te geven. In het jaarverslag 2016 van de EMCDDA wordt de omzet van de drugshandel in Europa evenwel op meer dan 20 miljard euro geschat en de online handel in verboden stoffen kent een sterke groei. In het rapport wordt de potentiële groei ervan onderstreept, al is de online handel geen nieuw gegeven. Voor wat de stoffen waarover hier sprake betreft is de situatie zorgwekkend daar deze stoffen quasi uitsluitend verhandeld worden via de nieuwe technologieën en blijken deze niet meer op straat te worden verkocht. Bovendien bestaat de doelgroep vnl. uit jongeren op feestevents. 

We kunnen geen uitvoerige gegevens verschaffen (aangezien deze gegevens niet beschikbaar zijn in de algemene politionele gegevensbank), maar kunnen toch volgende elementen meegeven: 

Tijdens de ‘traditionele’ onderzoeken naar drugshandel worden regelmatig vaststellingen gedaan van (in min of meerdere mate) ondergrondse websites, fora en platformen. Hierbij wordt telkens naar maatregelen gezocht om deze websites of andere te laten blokkeren, heel vaak in overleg met de buitenlandse gerechtelijke overheden. 

De regering verbindt zich er ook toe om het Internet te monitoren via de inzet van technische en personeelsmiddelen. Deze inzet is uiteraard niet beperkt tot de strijd tegen radicalisering en terrorisme. Op termijn moeten andere fenomenen, zoals drugs, ook het voorwerp kunnen uitmaken van deze monitoring.

2.

Ik verwijs u door naar de minister van Volksgezondheid. 

3.

Ik verwijs u door naar de minister van Volksgezondheid. 

4.

De ministers van Volksgezondheid, Justitie en Financiën werken aan een algemene aanpak om de nieuwe psychoactieve stoffen beter te kunnen bestrijden. Het doel van dit initiatief, dat onder meer bestaat uit een herwerking van de Koninklijke Besluiten in uitvoering van de wet van 24 februari 1921 betreffende de verdovende middelen, is het identificeren van de gemeenschappelijke moleculen van deze specifieke stoffen, zodat de repressieve diensten op een doeltreffendere wijze zouden kunnen werken. Deze diensten zullen niet meer moeten wachten op de aanpassing van de lijsten met verboden stoffen. Voor verdere uitleg hieromtrent wordt verwezen naar de minister van Volksgezondheid. 

5.

Ik verwijs u door naar de minister van Volksgezondheid. 

6.

De « legal highs » zoals u deze noemt of nieuwe psychoactieve stoffen variëren heel sterk, gezien een simpele chemische wijziging van de moleculaire structuur volstaat om een nieuw product te creëren. Het doel van deze stoffen blijft evenwel dezelfde, met name het verkrijgen van dezelfde effecten als deze van de “klassieke” drugs. Mijn collega, de minister van Volksgezondheid kan u meer uitleg geven over alle soorten nieuwe psychoactieve stoffen die worden aangetroffen in België, maar weet dat er naast de cannabinoïden et cathinonen ook een groot aantal producten, vaak derivaten, van zeer krachtige medicijnen zijn, onder andere de synthetische opiaten. 

7.

Ik verwijs u door naar de minister van Justitie voor wat de gerechtelijke vervolgingen betreft. 

8.

Ik verwijs u door naar de minister van Financiën voor de inbeslagnemingen door de douane.