Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-1181

van Karl Vanlouwe (N-VA) d.d. 3 februari 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen

Het referendum in Soedan en de eventuele erkenning van de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan

Soedan
referendum
nationale onafhankelijkheid
autonomistische beweging
erkenning van een staat
Zuid-Sudan

Chronologie

3/2/2011Verzending vraag
14/2/2011Antwoord

Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-304

Vraag nr. 5-1181 d.d. 3 februari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Na twee jaar onderhandelen tussen de twee partijen zal het sinds 2005 beloofde referendum plaatsvinden. Een week lang mogen twee miljoen geregistreerde Zuid-Soedanezen stemmen over de onafhankelijkheid van het zuidelijke gedeelte van Soedan.

Algemeen wordt verwacht dat Zuid-Soedan massaal voor onafhankelijkheid zal kiezen, na 43 jaar burgeroorlog, die meer dan twee miljoen slachtoffers eiste. Soedan is het grootste land van het Afrikaanse continent en het referendum neemt een week in beslag om alle Zuid-Soedanezen de mogelijkheid te geven hun stem uit te brengen.

Het referendum is tot nog toe bijzonder rustig verlopen. De echte democratische test van de stembusslag moet echter nog komen als de stemmen worden geteld en het regime in Khartoem de uitslag al dan niet zal respecteren.

Een positief resultaat zou ertoe leiden dat Zuid-Soedan het 193ste land wordt dat onafhankelijkheid verkrijgt. Voorlopig hebben Spanje en Noorwegen al toegezegd de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan te erkennen, net als de V.S., Rusland en China, die een voorzichtiger houding aannemen.

Veel zal echter afhangen van de houding van de Afrikaanse Unie (AU) tegenover het resultaat van het referendum. In Afrika zijn er nog vele autonomistische gebieden die Zuid-Soedan maar al te graag als een precedent wensen te zien.

Mijn vraag aan de minister is:

Zal de federale regering, als Zuid-Soedan zich uitspreekt voor onafhankelijkheid, het nieuwe land te erkennen of zal zij de houding van de EU, de VN en de Afrikaanse Unie afwachten? Is de regering van lopende zaken klaar om een aan de politieke realiteit van dit land aangepaste intentieverklaring tot erkenning van Zuid-Soedan uit te brengen?

Is de Europese Unie bereid onderhandelingen aan te vatten ingeval Khartoem instemt met een bepaalde vorm van autonomie, zoals een confederatie, maar onafhankelijkheid afwijst?

Meent u dat de EEAS (European External Action Service) van Catherine Ashton hiervoor in aanmerking komt?

Antwoord ontvangen op 14 februari 2011 :

Ik ben van mening dat een eventuele erkenning door België van een onafhankelijk Zuid-Soedan best gebeurt in overleg met de partners van de EU. Ook de houding van de Verenigde Naties en van de Afrikaanse Unie zal een belangrijke parameter vormen. Hoewel juridische en feitelijke elementen uiteraard een cruciale rol spelen, is de erkenning van een Staat ook een belangrijke politieke daad. Het is evident dat een dergelijke belangrijke politieke beslissing de bevoegdheid van een regering in lopende zaken overschrijdt.

Algemeen wordt geoordeeld dat Khartoem de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan niet zal afwijzen. In het begin van dit jaar nog heeft President Bashir van Soedan tijdens een bezoek aan Juba immers medegedeeld dat hij de eerste zou zijn om een onafhankelijk Zuid-Soedan te erkennen, indien de zuiderlingen in het referendum voor afscheiding zouden kiezen. Met deze uitspraak sloot President Bashir zich naadloos aan bij wat er in 2005 afgesproken werd bij de ondertekening van het “alomvattende vredesakkoord” (CPA) tussen het noorden en het zuiden. Het CPA voorzag immers in de organisatie van een referendum, waarbij secessie van Zuid-Soedan als een expliciete optie gold. Ook ons land heeft, net als de Europese Unie, steeds gepleit voor een correcte uitvoering van het CPA.

Ik ben dan ook van oordeel dat de vraag of de Externe Actiedienst in aanmerking zou komen voor onderhandelingen met Khartoem indien het de onafhankelijkheid zou afwijzen, in het licht van het voorgaande niet aan de orde is.