SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
3 février 2011 3 februari 2011
________________
Question écrite n° 5-1181 Schriftelijke vraag nr. 5-1181

de Karl Vanlouwe (N-VA)

van Karl Vanlouwe (N-VA)

au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères et des Réformes institutionnelles

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen
________________
Le référendum au Soudan et la reconnaissance éventuelle de l'indépendance du Sud-Soudan Het referendum in Soedan en de eventuele erkenning van de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan 
________________
Soudan
référendum
indépendance nationale
mouvement autonomiste
reconnaissance d'État
Soudan du Sud
Soedan
referendum
nationale onafhankelijkheid
autonomistische beweging
erkenning van een staat
Zuid-Sudan
________ ________
3/2/2011Verzending vraag
14/2/2011Antwoord
3/2/2011Verzending vraag
14/2/2011Antwoord
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-304 Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-304
________ ________
Question n° 5-1181 du 3 février 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-1181 d.d. 3 februari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Après deux ans de négociations entre les deux parties, le référendum promis depuis 2005 aura lieu. Pendant une semaine, deux millions de Sud-Soudanais enregistrés peuvent voter sur l'indépendance de la partie méridionale du Soudan.

On s'attend à ce que le Sud-Soudan opte massivement pour l'indépendance, au terme de 43 ans d'une guerre civile qui a fait plus de deux millions de victimes. Le Soudan est le plus grand pays du continent africain et le référendum doit durer une semaine pour donner à tous les Sud-Soudanais la possibilité de s'exprimer.

Le référendum s'est jusqu'à présent déroulé dans le calme. Le véritable test démocratique des urnes ne pourra toutefois se réaliser que lorsque les bulletins auront été comptabilisés et que si le régime de Khartoum respecte le résultat.

Un résultat positif pourrait mener à ce que le Sud-Soudan devienne le 193e pays indépendant. Pour l'instant, l'Espagne et la Norvège ont déjà promis qu'elles reconnaîtraient l'indépendance du Sud-Soudan, tout comme les États-Unis, la Russie et la Chine qui adoptent une attitude plus prudente.

Beaucoup de choses dépendront toutefois de l'attitude de l'Union africaine (UA) vis-à-vis du résultat du référendum. Il y a encore en Afrique de nombreuses régions autonomistes qui souhaiteraient bien volontiers considérer le Sud-Soudan comme un précédent.

D'où mes questions au ministre.

Si le Sud-Soudan s'exprime en faveur de l'indépendance, notre gouvernement fédéral reconnaîtra-t-il le nouveau pays ou attendra-t-il de connaître l'attitude de l'Union européenne, de l'ONU et de l'UA? Le gouvernement en affaires courantes est-il disposé à émettre une déclaration d'intention adaptée à la réalité politique de ce pays et assurant à la reconnaissance du Sud-Soudan?

L'Union européenne est-elle prête à entamer des négociations si Khartoum accepte une certaine forme d'autonomie, telle qu'une confédération, mais rejette l'indépendance?

Estimez-vous que l'EEAS (European External Action Service) de Catherine Ashton entre en ligne de compte à ce sujet?

 

Na twee jaar onderhandelen tussen de twee partijen zal het sinds 2005 beloofde referendum plaatsvinden. Een week lang mogen twee miljoen geregistreerde Zuid-Soedanezen stemmen over de onafhankelijkheid van het zuidelijke gedeelte van Soedan.

Algemeen wordt verwacht dat Zuid-Soedan massaal voor onafhankelijkheid zal kiezen, na 43 jaar burgeroorlog, die meer dan twee miljoen slachtoffers eiste. Soedan is het grootste land van het Afrikaanse continent en het referendum neemt een week in beslag om alle Zuid-Soedanezen de mogelijkheid te geven hun stem uit te brengen.

Het referendum is tot nog toe bijzonder rustig verlopen. De echte democratische test van de stembusslag moet echter nog komen als de stemmen worden geteld en het regime in Khartoem de uitslag al dan niet zal respecteren.

Een positief resultaat zou ertoe leiden dat Zuid-Soedan het 193ste land wordt dat onafhankelijkheid verkrijgt. Voorlopig hebben Spanje en Noorwegen al toegezegd de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan te erkennen, net als de V.S., Rusland en China, die een voorzichtiger houding aannemen.

Veel zal echter afhangen van de houding van de Afrikaanse Unie (AU) tegenover het resultaat van het referendum. In Afrika zijn er nog vele autonomistische gebieden die Zuid-Soedan maar al te graag als een precedent wensen te zien.

Mijn vraag aan de minister is:

Zal de federale regering, als Zuid-Soedan zich uitspreekt voor onafhankelijkheid, het nieuwe land te erkennen of zal zij de houding van de EU, de VN en de Afrikaanse Unie afwachten? Is de regering van lopende zaken klaar om een aan de politieke realiteit van dit land aangepaste intentieverklaring tot erkenning van Zuid-Soedan uit te brengen?

Is de Europese Unie bereid onderhandelingen aan te vatten ingeval Khartoem instemt met een bepaalde vorm van autonomie, zoals een confederatie, maar onafhankelijkheid afwijst?

Meent u dat de EEAS (European External Action Service) van Catherine Ashton hiervoor in aanmerking komt?

 
Réponse reçue le 14 février 2011 : Antwoord ontvangen op 14 februari 2011 :

Je suis d’avis qu’une reconnaissance éventuelle d’un État sud-soudanais indépendant par la Belgique doit se faire en consultation avec les partenaires européens. L’attitude des Nations Unies et de l’Union Africaine constituera aussi un paramètre important. Bien que des éléments juridiques et factuels jouent sans aucun doute un rôle crucial, la reconnaissance d’un État est également un important geste politique. Il est évident qu’une décision politique tellement importante dépasse la compétence d’un gouvernement en affaires courantes.

Les observateurs estiment en général que Khartoum ne refusera pas l’indépendance du Sud-Soudan. Au début de cette année-ci, le Président soudanais Bachir a en effet annoncé lors d’une visite à Juba qu’il serait le premier à reconnaître un Sud-Soudan indépendant, si les sudistes optaient dans le référendum pour la sécession. Ces propos du Président Bachir correspondent parfaitement avec ce qui a été convenu à l’occasion de la signature l’accord de paix global (CPA) entre le nord et le sud. Car le CPA prévoyait l’organisation d’un référendum dans lequel la sécession du Sud-Soudan passerait pour une option explicite. Tout comme l’Union Européenne, notre pays a toujours plaidé pour une mise en œuvre correcte du CPA.

Je suis dès lors d’avis que la question de savoir si le Service d’Action Extérieure entrerait en ligne de compte pour des négociations avec Khartoum au cas où celui-ci refuserait l’indépendance, ne se pose pas à la lumière de ce qui précède.

Ik ben van mening dat een eventuele erkenning door België van een onafhankelijk Zuid-Soedan best gebeurt in overleg met de partners van de EU. Ook de houding van de Verenigde Naties en van de Afrikaanse Unie zal een belangrijke parameter vormen. Hoewel juridische en feitelijke elementen uiteraard een cruciale rol spelen, is de erkenning van een Staat ook een belangrijke politieke daad. Het is evident dat een dergelijke belangrijke politieke beslissing de bevoegdheid van een regering in lopende zaken overschrijdt.

Algemeen wordt geoordeeld dat Khartoem de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan niet zal afwijzen. In het begin van dit jaar nog heeft President Bashir van Soedan tijdens een bezoek aan Juba immers medegedeeld dat hij de eerste zou zijn om een onafhankelijk Zuid-Soedan te erkennen, indien de zuiderlingen in het referendum voor afscheiding zouden kiezen. Met deze uitspraak sloot President Bashir zich naadloos aan bij wat er in 2005 afgesproken werd bij de ondertekening van het “alomvattende vredesakkoord” (CPA) tussen het noorden en het zuiden. Het CPA voorzag immers in de organisatie van een referendum, waarbij secessie van Zuid-Soedan als een expliciete optie gold. Ook ons land heeft, net als de Europese Unie, steeds gepleit voor een correcte uitvoering van het CPA.

Ik ben dan ook van oordeel dat de vraag of de Externe Actiedienst in aanmerking zou komen voor onderhandelingen met Khartoem indien het de onafhankelijkheid zou afwijzen, in het licht van het voorgaande niet aan de orde is.