SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Session 2014-2015 | Zitting 2014-2015 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
28 mai 2015 | 28 mei 2015 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question écrite n° 6-651 | Schriftelijke vraag nr. 6-651 | ||||||||
de Ann Brusseel (Open Vld) |
van Ann Brusseel (Open Vld) |
||||||||
au vice-premier ministre et ministre de la Sécurité et de l'Intérieur, chargé de la Régie des bâtiments |
aan de vice-eersteminister en minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, belast met de Regie der gebouwen |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Police - Manifestation - Prévention des provocations - Instructions de la part de la police - Interdiction aux lesbigays de s'embrasser - Contradiction avec l’égalité des chances et la non-discrimination | Politie - Betoging - Voorkomen van provocatie - Instructie vanwege de politie - Kusverbod voor holebi's - Strijdig met gelijke kansen en non-discriminatie | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
police droit de manifester minorité sexuelle discrimination fondée sur l'orientation sexuelle |
politie recht tot betogen seksuele minderheid discriminatie op grond van seksuele geaardheid |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
|
|
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Aussi posée à : question écrite 6-652 | Aussi posée à : question écrite 6-652 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question n° 6-651 du 28 mai 2015 : (Question posée en néerlandais) | Vraag nr. 6-651 d.d. 28 mei 2015 : (Vraag gesteld in het Nederlands) | ||||||||
Cette question concerne l’égalité des chances et est donc une compétence du Sénat conformément à l’article 79 du règlement du Sénat. Elle concerne également une matière transversale - Communautés (égalité des chances). Le samedi 16 mai 2015, la police d’Anvers a demandé à des lesbigays de ne pas s’embrasser ou de ne pas se tenir la main lorsqu'ils se promènent sur la Groenplaats. Ce jour-là, sur cette place, se déroulait une manifestation anti-lesbigays et la police voulait éviter toute provocation. Il semble que cette instruction de la police concernait tous les lesbigays se trouvant sur la Groenplaats. S’embrasser ou marcher main dans la main est la chose la plus normale qui soit. Dire que cela pourrait être une provocation est, au fond, indiquer implicitement qu’il est «scandaleux» que des homosexuels s’embrassent. Je comprends que la police veuille éviter les troubles et empêcher que des messages provocateurs n'irritent certains manifestants mais s’embrasser et se tenir la main n’est certainement pas de cet ordre-là. À vrai dire, il s’agit de discrimination de la part de la police même car elle impose une interdiction de s’embrasser sur la Groenplaats aux lesbigays mais pas à tout le monde. Cette instruction est non seulement contraire à la loi mais elle est également blâmable sur le plan moral. La police emboîte en effet le pas, peut-être involontairement, à la poignée de manifestants anti-lesbigays, en faisant clairement savoir que des hommes ou des femmes qui s’embrassent peuvent en effet être considérés comme une provocation aux yeux de certains. 1) Le ministre peut-il indiquer si l’on peut justifier par des raisons d’ordre public et/ou de prévention de provocation l’instruction de la police imposant à une partie de la population, sur la base de son orientation sexuelle, l’interdiction de se donner la main ou de manifester des signes d’affection en public? Peut-il préciser sa réponse? 2) Existe-t-il une circulaire ou une directive sur ce qui peut être considéré comme provocation dans le cadre d’une manifestation et dans l’affirmative, le ministre peut-il fournir des précisions? Dans la négative, n’est-il pas indiqué de clarifier ce qui peut se faire ou non? Le ministre peut-il fournir des précisions quant au contenu et au calendrier? 3) Peut-il préciser si le fait d’imposer une interdiction à une partie de la population sur la base de son orientation sexuelle n’est pas contraire à l’égalité des chances et au principe de non-discrimination et prendra-t-il, le cas échéant, des initiatives en la matière? 4) Comprend-il que de telles instructions ne peuvent que choquer les lesbigays? Est-il disposé à dialoguer avec les lesbigays à ce sujet? Est-il disposé à dialoguer avec la police afin d’éviter dorénavant que de telles instructions ne soient données? |
Deze vraag betreft gelijke kansen en is dus een bevoegdheid van de Senaat conform artikel 79 van het reglement van de Senaat. Het betreft tevens een transversale aangelegenheid - Gemeenschappen (gelijke kansen). De Antwerpse politie vroeg holebi's om op zaterdag 16 mei 2015 niet te kussen of hand in hand te lopen op de Groenplaats. Op dat plein vond er die dag een antiholebibetoging plaats en de politie wilde aldus elke provocatie voorkomen. Naar verluidt betrof het een instructie van de politie ten aanzien van alle holebi's op de Groenplaats. Elkaar kussen of hand in hand lopen is de meest normale zaak ter wereld. Stellen dat dit een provocatie kan zijn is eigenlijk impliciet aangeven dat homoseksuelen die kussen, "aanstootgevend" zijn. Ik begrijp dat de politie oproer wil voorkomen en in dat kader wil voorkomen dat provocerende boodschappen bepaalde betogers ophitsen, maar kussen en elkaars hand vasthouden valt hier zeker niet onder. Eigenlijk doet de politie zelf aan discriminatie want ze legt immers een kusverbod op aan holebi's en niet aan alle mensen op de Groenplaats. Niet alleen is deze instructie dus in strijd met de wet, ze is ook moreel laakbaar. De politie geeft immers, wellicht onbewust, mee gehoor aan het handvol antiholebibetogers door het signaal te geven dat kussende mannen of vrouwen inderdaad voor sommigen als een provocatie kunnen worden beschouwd. 1) Kan de minister aangeven of een instructie van de politie die een bepaald deel van de bevolking op basis van zijn seksuele geaardheid een verbod oplegt om elkaar de hand te geven of tekenen van affectie te tonen in de openbare ruimte, te rechtvaardigen valt omwille van de openbare orde en/of het voorkomen van provocaties. Kan hij dat concreet toelichten? 2) Bestaat er een omzendbrief of een richtlijn over wat bij een betoging als provocatie kan worden beschouwd en zo ja, kan hij dat toelichten? Zo neen, is het niet aangewezen om klaarheid te scheppen over wat kan en niet kan? Kan hij dat uitvoerig toelichten naar inhoud en tijdpad toe ? 3) Kan hij toelichten of het opleggen van een verbod aan een deel van de bevolking op basis van zijn seksuele geaardheid niet strijdig is met gelijke kansen en het non-discriminatiebeginsel en kan hij aangeven of hij hieromtrent desgevallend initiatieven zal nemen? 4) Begrijpt hij dat dergelijke instructies schokkend overkomen bij de holebi's? Is hij bereid hierover met de holebi's in dialoog te gaan? Is hij bereid om hierover met de politie in dialoog te gaan teneinde dergelijke instructies te voorkomen? |
||||||||
Réponse reçue le 5 novembre 2015 : | Antwoord ontvangen op 5 november 2015 : | ||||||||
L’honorable membre trouvera ci-après la réponse à ses questions : 1) Dans l’exercice de ses missions de police administrative, la police est tenue de veiller au maintien de l’ordre public, dont notamment la prévention des délits. Dans le cadre de la gestion négociée de l’espace public, il a été fait, pour la manifestation en question, le plus possible appel à la mobilisation d’équipes de médiation et du service INFO de la police locale d’Anvers. Ces deux services ne travaillent pas en uniforme et tentent d’éviter les problèmes en abordant les personnes et en exerçant leur influence sur elles. C’est entre autres sur cette base qu’il a été interdit aux manifestants d’emporter des banderoles affichant des images horribles. Après avoir été déployées pour une deuxième fois au début de la manifestation, ces banderoles ont été saisies administrativement dans la mesure où elles pouvaient donner lieu à des troubles de l’ordre public. Sur la base du même principe, les services de police sont intervenus contre un petit groupe de « spectateurs » qui s’étaient parés de courtes jupes roses et qui ne cessaient de se balader à côté des manifestants en s’embrassant d’une manière ostensible, clairement dans le but de provoquer. Ce n’est qu’après la quatrième tentative de médiation que ces personnes ont arrêté de suivre le cortège. Grâce à l’approche efficace des équipes de médiation et du service INFO, ces personnes n’ont pas dû faire l’objet d’une arrestation administrative. Cet évènement est un bel exemple de la tâche difficile que la police a afin d’une part de veiller aux droits, libertés et devoirs de groupes de citoyens, des fois opposées, et d’autre part d’assurer en même temps le maintien de l’ordre. 2) Je renvoie ici à la circulaire ministérielle OOP 41 (du 31 mars 2014) concernant l’opérationnalisation du cadre de référence CP 4 relatif à la gestion négociée de l’espace public relativement aux événements touchant à l’ordre public. Dans sa première partie, cette circulaire traite des responsabilités incombant aux autorités et aux services de police. La seconde partie aborde les bonnes pratiques en matière de concertation, de coordination et d’accords convenus avec l’organisateur d’un événement et la dernière partie porte sur toute l’importance de l’information, de l’analyse des risques et d’une approche favorisant la désescalade. Ce document volumineux ne contient pas de définition du terme « provocation ». La provocation est une notion large qui peut être interprétée de différentes manières. Il est donc important de tenir compte de la situation locale (temps, lieu, acteurs, contexte, etc.). Cela fait partie de l’analyse des risques. Dans le cadre de la gestion négociée de l’espace public ceci est confié à la police. 3) & 4) Les services de la police locale d’Anvers n’opèrent pas de distinction en matière d’orientation sexuelle. Dans ce cas spécifique, il était toutefois question de provocation avec un risque de troubles de l’ordre public et la police est dès lors intervenue pour éviter toute escalade et permettre une poursuite pacifique de la manifestation. L’intervention policière n’avait, dans ce contexte, pas la moindre finalité discriminatoire. Pendant la manifestation, des contacts ont eu lieu entre la cellule stratégique Diversité de la police locale et un responsable de la « Roze Huis » ; une concertation s’est par la suite tenue en vue d’un feed-back sur le contexte et l’intervention policière. La police locale anversoise s’investit activement dans une politique d’égalité des chances pour tous les groupes cibles et toutes les communautés, en tenant également compte des personnes lesbiennes, gays, bisexuelles et transgenres (LGBT). À cet effet, elle a établi des partenariats avec différents réseaux et organisations. En outre, elle s’emploie en interne et à l’externe à élaborer les formations et actions de sensibilisation aux droits des LGBT, notamment en organisant les modules « orientation sexuelle et genre » et « législation antidiscriminatoire ». Comme au niveau local, nous sommes, la secrétaire d’État pour l’Égalité des chances et moi-même, toujours ouvert au dialogue. Ceci se fait déjà indépendamment de cet évènement. |
Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vragen : 1) In het kader van haar opdrachten van bestuurlijke politie dient de politie toe te zien op de handhaving van de openbare orde waaronder onder meer de voorkoming van misdrijven valt. In het kader van het genegotieerd beheer van de openbare ruimte werd er voor desbetreffende manifestatie maximaal beroep gedaan op de inzet van bemiddelingsteams en van de dienst INFO van lokale politie Antwerpen. Beide diensten werken niet geüniformeerd en trachten door het inpraten op mensen, problemen te voorkomen. Mede op basis van dit gegeven werd het de manifestanten verboden om spandoeken met gruwelijke afbeeldingen mee te dragen. Deze werden, nadat ze een tweede keer werden ontrold bij de opstart van de manifestatie, bestuurlijk in beslag genomen omwille van het feit dat ze aanleiding konden geven tot verstoring van de openbare orde. Op basis van hetzelfde uitgangspunt werd opgetreden naar een klein groepje « omstaanders » die zich getooid hadden met roze rokjes en die ostentatief zoenend naast de manifestatie bleven wandelen, duidelijk met het oogmerk om te provoceren. Pas na de vierde bemiddelingspoging hielden deze mensen op met het volgen van de stoet. Dankzij de goede aanpak van de bemiddelingsteams en van de dienst INFO, dienden deze mensen niet bestuurlijk aangehouden te worden. Dit evenement is een mooi voorbeeld van de moeilijke taak die politie heeft om aan de ene kant te waken over de rechten, vrijheden en plichten van soms confronterende groepen van burgers én aan de andere kant de openbare orde tegelijkertijd te waarborgen. 2) Ik verwijs hier naar de ministeriële omzendbrief OOP 41 (van 31 maart 2014) betreffende de operationalisering van het referentiekader CP 4 over het genegotieerd beheer van de publieke ruimte naar aanleiding van gebeurtenissen die de openbare orde aanbelangen. Deze omzendbrief behandelt in een eerste deel de verantwoordelijkheden van de overheden en van de politiediensten. In een tweede deel worden de goede praktijken inzake overleg, coördinatie en afspraken met de organisator van een evenement opgenomen en tot slot wordt het belang van informatie, risicoanalyse en een de-escalerende aanpak benadrukt. In dit lijvig document staat geen definitie van « Provocatie ». Provocatie is een ruim begrip dat verschillend geïnterpreteerd kan worden. Hierbij dient dus met het lokale gebeuren (tijd, ruimte, actoren, context, enz.) rekening gehouden te worden. Dit maakt deel uit van de risicoanalyse. In het kader van het genegotieerd beheer van de openbare ruimte komt dit toe aan de politie. 3) & 4) De diensten van lokale politie Antwerpen maken geen onderscheid aangaande seksuele geaardheid. Er was in dit specifieke geval echter sprake van provocatie met kans op het verstoren van de openbare orde en er werd dan ook opgetreden om verdere escalatie te vermijden en een vreedzame manifestatie verder mogelijk te maken. Het optreden van de politie had in deze context geen enkel discriminerend oogpunt. Nog tijdens deze manifestatie zijn er contacten geweest tussen de beleidscel Diversiteit van de lokale politie en een verantwoordelijke van het « Roze Huis » en vond er nadien een terugkoppeloverleg plaats waarbij de context en het politieoptreden werden gekaderd. Lokale politie Antwerpen zet actief in op een gelijkekansenbeleid voor alle doelgroepen en gemeenschappen, waaronder ook een focus op de Lesbian, Gay, Bisexuel, Transgender-gemeenschap (LGBT) en bouwde hiertoe partnerschappen uit met verschillende organisaties en netwerken. Daarnaast wordt intern en extern ingezet op opleiding en sensibilisering rond LGBT-rechten, onder meer door het organiseren van de modules « seksuele geaardheid en gender » en « de antidiscriminatiewetgeving ». Zoals op lokaal niveau, zijn wij, de staatsecretaris voor Gelijke Kansen en ikzelf, steeds bereid tot dialoog. Iets wat trouwens zonder dit voorval, ook al gebeurt. |