SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
12 juillet 2013 12 juli 2013
________________
Question écrite n° 5-9552 Schriftelijke vraag nr. 5-9552

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères, du Commerce extérieur et des Affaires européennes

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken
________________
une proposition de loi égyptienne bridant fortement les organisations non gouvernementales een wetsvoorstel in Egypte dat niet-gouvernementele organisaties streng aan banden legt 
________________
liberté d'association
Belges à l'étranger
liberté d'expression
proposition de loi
organisation non gouvernementale
Égypte
vrijheid van vereniging
Belgen in het buitenland
vrijheid van meningsuiting
wetsvoorstel
niet-gouvernementele organisatie
Egypte
________ ________
12/7/2013Verzending vraag
16/10/2013Antwoord
12/7/2013Verzending vraag
16/10/2013Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-3673 Requalification de : demande d'explications 5-3673
________ ________
Question n° 5-9552 du 12 juillet 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-9552 d.d. 12 juli 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

La Choura égyptienne examine actuellement une proposition de loi qui impose de nouvelles restrictions aux activités des organisations non gouvernementales. Le vote de cette loi peut signifier la fin de l'existence d'organisations sociales indépendantes dans ce pays. Dans la proposition de loi, on trouve par exemple que toutes les organisations qui veulent s'enregistrer doivent au préalable s'adresser au ministère des Affaires sociales qui peut émettre des objections. On trouve également dans cette proposition de loi des règles encore plus strictes sur le financement reçu de l'étranger, alors que ces règles sont déjà extrêmement sévères. Les autorités pourront en outre, selon la proposition, prendre connaissance annuellement de toute l'administration, les activités et les fonds des ONG. Cela ouvre la porte à l'ingérence des services de sécurité dans le fonctionnement de ces associations privées.

Depuis la révolution égyptienne de janvier 2011, les ONG se sont vu imposer de sévères restrictions, entre autres dans l'entretien de contacts avec les organisations étrangères et la réception de financements de l'étranger. Cela ressortit déjà récemment d'un procès récent dans lequel 43 collaborateurs d'ONG ont été condamnés à des peines de prison de un à cinq ans. Il s'agissait surtout d'étrangers, qui avaient heureusement quitté le pays avant la prononciation du jugement. Les collaborateurs avaient été accusés de transferts illégaux d'argent et de travail sans permis.

Voici mes questions :

1) Le ministre est-il au courant de la modification imminente de la réglementation sur les organisations gouvernementales ? Comment la juge-t-il ? Est-il comme moi d'avis que ces modifications constituent une violation de la liberté d'association et d'expression ?

2) A-t-on exposé de manière bilatérale ou au niveau européen aux autorités égyptienne nos objections à cette proposition de loi ? De quelle manière ? Si non, le ministre est-il disposé à y travailler ?

3) Dans un communiqué de presse, le ministre a exprimé sa préoccupation sur la condamnation des 43 collaborateurs de quelques ONG en Égypte. A-t-il également fait part de sa préoccupation directement aux autorités égyptiennes ? Avec quel résultat ?

4) Le ministre connaît-il le nombre de Belges travaillant dans des ONG en Égypte ? Dans quelle mesure courent-ils le risque d'être inculpés sur la base de la loi actuelle et de la nouvelle loi ? Certains sont-ils déjà inculpés ? Y a-t-il des plans (d'évacuation) pour les aider au besoin ?

 

Momenteel behandelt de Egyptische Shura Raad een wetsvoorstel waarin nieuwe restricties staan voor niet-gouvernementele organisaties. De wet kan het einde betekenen van onafhankelijke maatschappelijke organisaties in het land. In het wetsvoorstel staat bijvoorbeeld dat alle organisaties die zich willen registreren zich voorafgaandelijk moeten melden bij het ministerie van Sociale Zaken, dat er bezwaar tegen kan maken. Ook staan er in het wetsvoorstel nog meer stringente regels over het ontvangen van financiering uit het buitenland, terwijl die regels nu al uiterst streng zijn. De autoriteiten krijgen volgens het voorstel bovendien jaarlijks inzicht in de volledige administratie, activiteiten en fondsen van NGO's. Dit opent de deur voor bemoeienis van veiligheidsdiensten met het werk van deze particuliere verenigingen.

Sinds de revolutie in Egypte in januari 2011 kregen NGO's al zware restricties opgelegd, onder meer voor het onderhouden van contacten met buitenlandse organisaties en financiering uit het buitenland. Dit uitte zich reeds in een recent proces, waarbij 43 medewerkers van NGO's tot gevangenisstraffen tussen een en vijf jaar werden veroordeeld. Het ging daarbij vooral om buitenlanders, die het land gelukkig hadden verlaten voor de uitspraak. Deze medewerkers werden beschuldigd van illegale geldtransfers en werken zonder vergunning.

Hierover de volgende vragen.

1) Is de minister op de hoogte van de op til zijnde wetswijziging betreffende de verdere regulering van niet-gouvernementele organisaties? Hoe beoordeelt hij deze? Deelt hij mijn mening dat deze wijzigingen een schending van de vrijheid van verenging en de vrije meningsuiting inhouden?

2) Is er op bilateraal en/of op Europees niveau met de Egyptische autoriteiten gesproken om bezwaar aan te tekenen tegen dit wetsvoorstel? Op welke wijze? Zo neen, is de minister bereid hier alsnog werk van te maken?

3) De minister heeft in een persmededeling zijn ongerustheid geuit over de veroordeling van de 43 medewerkers van enkele NGO's in Egypte. Heeft hij die bezorgdheid ook rechtstreeks geuit aan de Egyptische autoriteiten? Met welk resultaat?

4) Heeft de minister een zicht op het aantal Belgen dat werkzaam is in NGO's in Egypte? In welke mate lopen zij gevaar om te worden aangeklaagd op basis van de huidige en de nieuwe wetgeving? Zijn er onder hen reeds aangeklaagden? Bestaan er (evacuatie)plannen om hen te helpen in geval van nood?

 
Réponse reçue le 16 octobre 2013 : Antwoord ontvangen op 16 oktober 2013 :
  1. Oui, je suis au courant des propositions de lois visant les Organisations non-gouvernementales (ONG). Vous faites vous-même référence à mon communiqué de presse du 5 juin dans lequel vous avez pu prendre connaissance de ma réaction inquiète concernant les peines de prison lourdes infligées à ces collaborateurs d’ONG. Dans le même communiqué, j’en appelle au gouvernement égyptien afin de mettre en place un dialogue ouvert et libre avec les représentants de la société civile car des ONG libres sont essentielles pour la démocratie ainsi que pour la promotion et la défense des droits fondamentaux et des libertés. Pour cette raison, il est aussi important que le cadre législatif des organisations non-gouvernementales en Egypte soit de nature à ce que le travail de ces organisations ne soit pas obstrué. Les différentes propositions de lois qui circulent à ce sujet pourraient, ensemble avec cette condamnation, menacer la liberté d’expression et la liberté d’association en Egypte.

  2. La Haute Représentante pour la Politique étrangère de l’Union européenne, qui a rendu visite à l’Egypte le mois dernier, a exprimé, ensemble avec le Commissaire Füle, son inquiétude dans des termes semblables concernant ces condamnations et a rappelé l’importance d’une société civile en Egypte. Le Représentant spécial pour l’UE pour les droits de l’Homme, Stavros Lambrinidis, suit de très près et de façon proactive les développements en matière de droits de l’Homme en Egypte. Ces 6 derniers mois, il s’est déjà rendu trois fois en Egypte. Sa visite la plus récente date du 16 juin et concerne les projets de législation en matière d’ONG.

  3. Je n’ai pas encore eu l’occasion d’exprimer directement mon inquiétude auprès des autorités égyptiennes mais je ne manquerai pas de le faire dès que l’opportunité se présente. Je prévois de me rendre en Egypte dans les semaines à venir. Je souhaite y avoir des contacts politiques afin de mieux mesurer la situation dans le pays. Evidemment, je ne manquerai pas d’aborder le sujet des droits de l’Homme. Je compte également rencontrer la société civile.

  4. Je n’ai pas d’informations quant aux nombres de belges actifs dans les ONG en Egypte. Il n’y a pas de ressortissants belges parmi les condamnés.

  5. L’UE suivra attentivement et avec vigilance l’évolution. Les récents développements détermineront évidemment l’avenir. La transition dans un pays tel que l’Egypte est complexe et demande beaucoup d’attention.

  1. Ja, ik ben op de hoogte van de wetsvoorstellen betreffende Niet gouvernementele organisaties (NGOs). U verwijst zelf naar mijn persbericht van 5 juni, waarin u mijn verontruste reactie kon lezen op de zware celstraffen deze NGO-medewerkers hebben gekregen. In datzelfde persbericht heb ik de Egyptische overheid opgeroepen om werk te maken van een open en vrije dialoog met de vertegenwoordigers van de samenleving want vrij werkende NGO’s zijn essentieel voor de democratie en de bevordering en bescherming van de fundamentele rechten en vrijheden. Om die reden is het ook belangrijk dat het wetgevende kader voor niet-gouvernementele organisaties in Egypte van die aard is dat het werk van deze organisaties niet belemmerd wordt. De verschillende wetsvoorstellen die hieromtrent circuleren zouden samen met deze veroordeling de vrijheid van mening en de vrijheid van vereniging in Egypte verder in het gedrang kunnen brengen.

  2. De Hoge Vertegenwoordiger voor het Buitenlands Beleid van de Europese Unie, die vorige maand Egypte heeft bezocht, heeft samen met Commissaris Füle in gelijkaardige termen haar ongerustheid over deze veroordelingen geuit en het belang van de burgermaatschappij in Egypte benadrukt. De EU Speciale Vertegenwoordiger voor mensenrechten, Stavros Lambrinidis, volgt de ontwikkelingen op vlak van mensenrechten in Egypte van zeer nabij en op proactieve wijze op. Zo reisde hij het afgelopen half jaar reeds drie keer naar Egypte. Zijn meest recente bezoek dateert van 16 juni en had de plannen voor NGO wetgeving als agendapunt.

  3. Ik heb nog niet de kans gehad om mijn bezorgdheid rechtstreeks te uiten aan de Egyptische autoriteiten, maar ik zal niet nalaten dit te doen zodra de gelegenheid zich voordoet. Ik ben van plan om in één van de komende weken naar Egypte af te reizen. Ik wil er politieke contacten hebben om de situatie in het land beter in te schatten. Uiteraard zal ik bij die gelegenheid niet nalaten om het onderwerp mensenrechten ter sprake te brengen. Ik ben ook van plan om het middenveld daar te ontmoeten.

  4. Ik heb geen zicht op het aantal Belgen dat werkzaam is in NGOs in Egypte. Er zijn onder de aangeklaagden geen Belgen.

  5. De EU zal de evolutie aandachtig en met waakzaamheid blijven volgen. De huidige ontwikkelingen zullen natuurlijk bepalen wat de toekomst zal brengen. De transitie in een land zoals Egypte is zeker complex en zal veel waakzaamheid vereisen.