SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2013-2014 Zitting 2013-2014
________________
26 novembre 2013 26 november 2013
________________
Question écrite n° 5-10471 Schriftelijke vraag nr. 5-10471

de Karl Vanlouwe (N-VA)

van Karl Vanlouwe (N-VA)

au ministre des Entreprises publiques et de la Coopération au développement, chargé des Grandes Villes

aan de minister van Overheidsbedrijven en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden
________________
l'annonce d'un plan Marshall pour l'Est de la République démocratique du Congo de aankondiging van een Marshall-plan voor het Oosten van de Democratische Republiek Congo 
________________
République démocratique du Congo
aide économique
aide internationale
Democratische Republiek Congo
economische hulp
internationale hulp
________ ________
26/11/2013Verzending vraag
5/12/2013Antwoord
26/11/2013Verzending vraag
5/12/2013Antwoord
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-4127
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10470
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-4127
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10470
________ ________
Question n° 5-10471 du 26 novembre 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-10471 d.d. 26 november 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le 24 février 2013, onze pays africains, dont la République démocratique du Congo, ont signé l'accord de paix d'Addis Abeba. Dans ce cadre, la Banque mondiale a promis un financement d'un milliard de dollars pour la coopération économique entre la RDC et ses voisins, plus précisément le Rwanda et l'Ouganda. Cette promesse vient d'être réitérée par le patron de la Banque mondiale et le secrétaire général des Nations Unies lors d'une visite en RDC.

Fin septembre, les ministres Reynders et Labille ont pris part à l'Assemblée générale des Nations Unies à New York. La Belgique a appelé à investir un milliard de dollars pour un plan Marshall dans l'Est de la RDC.

Pour assurer le retour à la paix, on ne doit pas se borner aux aspects sécuritaires, comme la réforme de l'armée. Il faut aussi s'intéresser aux volets politiques, sociaux et économiques de l'établissement de la paix et de la prévention des conflits dans la région.

En principe, c'est une bonne idée de proposer un plan de reconstruction pour le Congo oriental. Toutefois, il serait utile d'évaluer aussi les plans similaires que nous avons connus par le passé. Je pense à STAREC (Programme de stabilisation et de reconstruction) et ISSSS (Stratégie internationale de soutien à la sécurité et à la stabilisation, en appui de STAREC), également financés par différents donateurs internationaux et visant à rétablir l'autorité dans les zones de conflit de l'Est du Congo.

En outre, un minimum de sécurité est nécessaire pour pouvoir mettre en œuvre des projets socioéconomiques durables sur le terrain. Il faut par exemple que les bandes soient désarmées.

Une autre condition est que Kigali et Kampala cessent de soutenir les rebelles dans l'Est du Congo. C'est essentiel pour rétablir la confiance entre les États.

Enfin, il importe que Kinshasa améliore sa gestion politique pour (contribuer à) mettre en œuvre ce plan en tant que partenaire fiable.

À l'heure actuelle, ces conditions ne sont pas ou insuffisamment remplies.

Voici mes questions au ministre :

1) Qu'entend-il par plan Marshall pour le Congo ?

2) Qui va exécuter ces projets ?

3) L'UA, l'ONU, l'UE et d'autres partenaires occidentaux soutiennent-ils l'idée ?

4) Les pays de la région, en particulier la RDC, sont-ils demandeurs ?

5) Comment le ministre évalue-t-il les projets STAREC et ISSSS ? Par rapport à ceux-ci, quelle serait la valeur ajoutée du plan Marshall qu'il préconise ?

 

Op 24 februari 2013 ondertekenden 11 Afrikaanse landen, waaronder de Democratische Republiek Congo, het vredesakkoord van Addis Abeba. In dit kader heeft de Wereldbank een enveloppe van 1 miljard dollar beloofd voor de financiering van economische samenwerking tussen de DRC en de buurlanden, meer bepaald Rwanda en Oeganda. Recent herhaalden de baas van de Wereldbank en secretaris-generaal van de VN deze belofte tijdens een bezoek aan de DRC.

Eind september namen de ministers Reynders en Labille deel aan de VN-bijeenkomst van de Algemene Vergadering in New York. België riep op om het bedrag van 1 miljard dollar te investeren in een Marshall-plan voor het oosten van de DRC.

Voor de terugkeer van de vrede mag men zich niet beperken tot de veiligheidaspecten, zoals de legerhervorming. Er moet ook aandacht zijn voor de politieke, sociale en economische aspecten van vredesopbouw en conflictpreventie in de regio.

In principe is het een goed idee om een herstelplan voor Oost-Congo voor te stellen. Toch zou het eveneens nuttig zijn om vorige soortgelijke plannen grondig te evalueren. Ik verwijs naar STAREC (Stabilization and Reconstruction Plan) en ISSSS (International Security and Stabilisation Support Strategy, ter ondersteuning van STAREC), die eveneens gefinancierd werden door een reeks internationale donoren en als doel hebben om het gezag terug te brengen naar de conflictgebieden in Oost-Congo

Daarnaast moet er ook een minimum aan veiligheid zijn om duurzame socio-economische projecten op het terrein te kunnen uitvoeren. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de ontwapening van gewapende groepen.

Een andere voorwaarde is dat Kigali en Kampala stoppen met hun steun aan rebellen in Oost-Congo. Dit is fundamenteel om het vertrouwen tussen de staten te herstellen.

Tot slot moet Kinshasa absoluut een betere politiek beleid voeren om als betrouwbare partner zo'n herstelplan (mee) uit te voeren.

Deze voorwaarden worden op dit ogenblik onvoldoende of niet ingevuld.

Mijn vraag aan de minister is:

1) Wat verstaat de minister onder een Marshall-plan voor Congo?

2) Wie gaat die projecten uitvoeren?

3) Steunen de AU, VN, de EU en andere Westerse partners het idee? Hoe ziet de minister het financiële aspect van dit voorstel?

4) Zijn de landen in de regio, met name de DRC, vragende partij?

5) Hoe evalueert de minister de STAREC en ISSSS projecten? Welke meerwaarde kan het door de hem voorgestelde Marshall-plan bieden bovenop deze projecten?

 
Réponse reçue le 5 décembre 2013 : Antwoord ontvangen op 5 december 2013 :

1. À travers un plan d'aide socio-économique pour l'Est de la RDC et la région des Grands Lacs, j'ai pris l'initiative, ainsi que les autres États membres de l'Union européenne (UE), la Commission européenne, la Banque mondiale et les Nations Unies, de donner un contenu concret à l'engagement conclu dans l'accord-cadre du 24 février 2013 « Peace and Security and Cooperation Framework for the DRC and the Region » afin de stimuler le développement économique dans les pays d'Afrique centrale. Il est important que la population retrouve le plus rapidement possible les bienfaits de la paix et de la démocratie et ce, afin de faciliter la consolidation, la réconciliation et la pacification et rendre tangible tant la volonté de reconstruction économique et sociale dans les provinces du Kivu que l'engagement de la communauté internationale d’y contribuer.

2. En plus de la Banque mondiale et de l'Union européenne, la Banque africaine de développement, les Nations Unies et plusieurs donateurs bilatéraux sont aussi concernés. Les donateurs diviseront leurs efforts en quatre groupes dans lesquels s’inscrivent les initiatives régionales de coopération des différents partenaires en fonction des avantages comparatifs, initiatives qui sont suivies et coordonnées par une ou plusieurs organisations. Dans le même contexte, un plan de relance de la coopération au développement belge en faveur de la région du Kivu est en préparation. La contribution belge s'élèvera à 30 millions d'euros (à répartir sur les années 2014, 2015 et 2016) et se concentrera sur les secteurs de l'eau potable, de la réhabilitation et de l'entretien des routes et/ou du pavage rural dans certaines zones urbaines et de l'énergie à petite échelle.

3. La Banque Mondiale soutient déjà vigoureusement l'idée et mettra à disposition des ressources. La question est à l'ordre du jour du Conseil européen des ministres du 12 décembre 2013.

4. Dans la conception de nouveaux outils, il faut évidemment tenir compte de l'expérience du programme Stabilization and Reconstruction Plan (STAREC) auquel la Belgique a contribué avec un budget de 10 millions d'euros pour la lutte contre la violence sexuelle et de la stratégie de l'International Security and Stabilisation Support Strategy (ISSSS). Cela relève principalement de la responsabilité des Nations Unies et du PNUD qui exécutent le programme STAREC.

1. Ik heb het initiatief genomen om samen met de andere Europese lidstaten, de Europese Commissie, de Wereldbank en de Verenigde Naties via een socio-economisch hulpplan voor Oost-Congo en de regio van de Grote Meren een concrete invulling te geven aan de verbintenis aangegaan in het kaderakkoord van 24 februari 2013 “Peace and Security and Cooperation Framework for the DRC and the Region” om de economische ontwikkeling in de betrokken landen van Centraal- Afrika te stimuleren. Het is belangrijk dat de bevolking zo vlug mogelijk de voordelen van vrede en democratie ondervindt, dit teneinde de consolidatie, de verzoening en de pacificatie te vergemakkelijken en zowel de wil voor de economische en sociale wederopbouw in de Kivu-provincies als het engagement van de internationale gemeenschap hieraan bij te dragen, tastbaar te maken.

2. Naast de Wereldbank en de Europese Unie zijn ook de Afrikaanse Ontwikkelingsbank , de Verenigde Naties en verschillende bilaterale donoren betrokken. De donoren zullen hun inspanningen onderverdelen in vier clusters waarbinnen de regionale samenwerkingsinitiatieven van de verschillende partners naargelang ieders comparatief voordeel zich inschrijven en die worden opgevolgd en gecoördineerd door één of meerdere organisaties. In hetzelfde kader wordt een relanceplan van de Belgische ontwikkelingssamenwerking ten gunste van de Kivu-regio voorbereid. De Belgische bijdrage zal 30 miljoen euro bedragen (te verdelen over de jaren 2014, 2015 en 2016), en zich toespitsen op de sectoren drinkbaar water, het herstel en het onderhoud van rurale wegen en/of bestrating in sommige stedelijke gebieden en kleinschalige energievoorziening

3. De Wereldbank steunt alvast nadrukkelijk het idee en zal middelen ter beschikking stellen. De problematiek staat op de agenda van de Europese ministerraad van 12 december.

4. Uiteraard moet er rekening gehouden worden met de ervaring van het Stabilization and Reconstruction Plan (STAREC)-programma waaraan België heeft bijgedragen met een budget van 10 miljoen euro voor de bestrijding van seksueel geweld en de International Security and Stabilisation Support Strategy (ISSSS)-strategie bij de conceptie van de nieuwe hulpprogramma’s. Dit is in eerste plaats de verantwoordelijkheid van de Verenigde Naties en UNDP die het STAREC-programma uitvoeren.