SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
10 aôut 2009 10 augustus 2009
________________
Question écrite n° 4-4016 Schriftelijke vraag nr. 4-4016

de Yves Buysse (Vlaams Belang)

van Yves Buysse (Vlaams Belang)

au ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Disparitions inquiétantes - Évasions - Recherche - Emploi de moyens de communication rapide - GSM - MMS Onrustwekkende verdwijningen - Ontsnappingen - Opsporing - Gebruik van snelle communicatiemiddelen - GSM - MMS 
________________
mort
établissement pénitentiaire
détenu
police
téléphone mobile
diffusion de l'information
lutte contre le crime
communication mobile
dood
strafgevangenis
gedetineerde
politie
mobiele telefoon
informatieverspreiding
misdaadbestrijding
mobiele communicatie
________ ________
10/8/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 10/9/2009)
12/10/2009Antwoord
10/8/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 10/9/2009)
12/10/2009Antwoord
________ ________
Aussi posée à : question écrite 4-4017 Aussi posée à : question écrite 4-4017
________ ________
Question n° 4-4016 du 10 aôut 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-4016 d.d. 10 augustus 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En cas de disparition inquiétante ou d'évasion, les services publics compétents diffusent, par le biais de divers canaux, les informations utiles concernant l'identité des personnes recherchées ou disparues.

Ainsi, l'internet est ici utilisé de manière intensive. Le problème réside toutefois dans le fait que l'information n'est consultée que lorsque la personne allume son ordinateur fixe ou portable.

De nombreux particuliers possèdent pourtant aussi un GSM sur lequel ils peuvent lire leur courrier électronique et recevoir des photos par le biais du MMS.

Il serait dès lors envisageable qu'en cas d'évasion, de délit grave, de menace pour la santé publique, de disparition inquiétante, etc., une photo des personnes recherchées, des voitures utilisées, etc., soit immédiatement envoyée aux particuliers qui se seraient préalablement enregistrés sur un site web officiel.

Sachant que de nombreux utilisateurs gardent leur GSM presque constamment à portée de main, on pourrait ainsi informer à très bref délai un très grand nombre d'individus, ce qui augmenterait sans aucun doute la probabilité de retrouver les personnes recherchées.

Cela ne devrait guère poser de problème quant à la législation sur la vie privée, étant donné que la plupart de ces informations sont de toute façon disponibles sur les sites internet de la police ou directement communiquées aux médias.

Quelle est la position du ministre quant à cette nouvelle forme de communication avec le public ?

Le ministre est-il disposé en concertation avec les services de police et avec ses collègues à examiner dans quelle mesure cette proposition serait réalisable, sur les plans pratique, financier et juridique ?

 

Bij onrustwekkende verdwijningen of ontsnappingen verspreiden de bevoegde overheidsdiensten via diverse kanalen de nodige informatie over de identiteit van de gezochte of verdwenen personen.

Zo wordt het internet hier intens voor gebruikt. Probleem is evenwel dat de info pas geconsulteerd wordt wanneer de geïnteresseerde voor zijn of haar desktop of laptop zit.

Heel wat particulieren beschikken echter ook over een gsm-toestel waarop email kan gelezen worden en waarop via MMS foto's kunnen ontvangen worden.

Een mogelijkheid zou dan ook kunnen zijn dat naar particulieren die zich via een officiële webstek laten registeren, bij ontsnappingen, zware misdaden, bedreigingen van de volksgezondheid, onrustwekkende verdwijningen, … onmiddellijk een foto kan verstuurd worden van de gezochte personen, de vluchtwagen, …

Wetende dat het gsm-toestel voor vele gebruikers bijna altijd binnen handbereik is, zou deze toepassing ervoor kunnen zorgen dat binnen zeer korte tijd veel extra mensen op de hoogte zijn van wie gezocht wordt, waardoor de pakkans ongetwijfeld verhoogd wordt.

Problemen met de privacywetgeving zouden er niet onmiddellijk mogen zijn aangezien de vermelde info meestal toch op de politiewebstekken staat of rechtstreeks aan de media worden gecommuniceerd.

Hoe staat de minister tegenover deze mogelijke nieuwe vorm van communiceren met het publiek?

Is de minister bereid om - in overleg met de politiediensten en met zijn collega - na te gaan in hoeverre dit voorstel praktisch, financieel en juridisch uitvoerbaar is?

 
Réponse reçue le 12 octobre 2009 : Antwoord ontvangen op 12 oktober 2009 :

1. Les technologies de la communication sont en constante évolution et offrent chaque jour de nouvelles possibilités de faire circuler très rapidement l’information.

Il est vrai qu’une réaction rapide – sous la forme d’une transmission quasi instantanée des informations – à une disparition inquiétante, à une évasion, etc. permet d’augmenter les chances de résoudre une affaire.

Néanmoins, il importe d’opérer une balance des différents intérêts en présence. En effet, dans le cas présent, le maintien de l’ordre public doit être mis en balance avec le respect des droits fondamentaux et plus particulièrement le droit au respect de la vie privée.

À cet égard, la loi du 8 décembre 1992 relative à la protection de la vie privée à l’égard des traitements de données à caractère personnel « s’applique à tout traitement de données à caractère personnel automatisé en tout ou en partie, ainsi qu’à tout traitement non automatisé de données à caractère personnel contenues ou appelées à figurer dans un fichier ». (Article 3, §1er).

L’article 5 de cette même loi énumère une série de conditions alternatives qui permettent de garantir la légitimité d’un traitement de données à caractère personnel.

En vertu de l’article 5 a, l’obtention du consentement indubitable de l’intéressé peut permettre de légitimer un traitement.

Dans l’hypothèse visée, il s’agit de l’envoi de messages sur les GSM de particuliers qui se sont au préalable enregistrés sur le site Web officiel de la Police fédérale.

Dans la mesure où l’intéressé s’enregistre lui-même volontairement, nous pouvons déduire qu’il y a consentement.

Dans son avis n°07/2003 du 27 février 2003, la Commission de la protection de la vie privée est d’avis que, d’une manière générale, « compte tenu du caractère particulièrement intrusif de l’envoi de messages électroniques sur les terminaux (téléphone ou ordinateur) de la personne concernée, la Commission considère (…) que l’envoi de messages électroniques ne doit pouvoir être effectuée qui si l’individu a donné son consentement préalable au traitement de ses données à caractère personnel ».

Enfin, selon l’article 9, §1er de la loi du 8 décembre 1992, le responsable du traitement devra, au moment de la collecte des données, avertir l’intéressé des droits dont il dispose et des finalités du traitement envisagé.

Il devra, en outre, fournir à la personne concernée son nom et son adresse afin qu’elle puisse aisément exercer ses droits.

2. Le système existe déjà en grande partie. Tous les messages de recherche qui sont diffusés à la demande des autorités judicaires sont immédiatement et intégralement publiées sur le site internet de la Police fédérale (www.politie.bewww.police.be ). Tout le monde peut s’y inscrire gratuitement.

Tous les abonnés reçoivent automatiquement ces messages de recherche dans leur mailbox personnelle.

Les abonnés qui disposent d’un GSM capable de recevoir les e-mails peuvent lire ces messages en temps réels.

Cela dépend cependant de l’appareil de chacun des abonnés et des fonctions dont il dispose.

Pour le moment, il y a environ 4 000 abonnés enregistrés sur le site de la police fédérale qui reçoivent les messages de recherche.

Ces abonnés se sont inscrits spontanément afin de recevoir tous les messages de recherche judiciaire. Ils peuvent également se désinscrire sans frais.

Enfin, l’extension de l’envoi de messages dans le cadre du système existant sur des appareils GSM ordinaires peut être examiné.

1. Communicatietechnologieën zijn constant in evolutie en geven elke dag nieuwe mogelijkheden om informatie snel te laten rondgaan.

Het is waar dat een snelle reactie – in de vorm van een quasi-onmiddellijke overdracht van informatie – bij onrustwekkende verdwijningen, ontsnappingen, etc. toelaat de kansen te verhogen op een oplossing van de zaak.

Niettemin is het van belang een evenwicht tussen de verschillende aanwezige belangen te vinden. Inderdaad, in dit geval, moet de handhaving van de openbare orde afgewogen worden tegenover het eerbiedigen van het fundamentele recht op naleving van het privé-leven.

In dit verband is de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levensfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens “van toepassing op elke geheel of gedeeltelijk geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens, alsmede op elke niet-geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens die in een bestand zijn opgenomen of die bestemd zijn om daarin te worden opgenomen”.(Artikel 3, §1).

Artikel 5 van dezelfde wet somt een reeks alternatieve voorwaarden op die toelaten de wettigheid van een verwerking van persoonsgegevens te garanderen.

Krachtens artikel 5 a, kan het verkrijgen van de onbetwijfelbare toestemming van de betrokkene een verwerking rechtvaardigen.

In de veronderstelling die door het geachte lid wordt beoogd, gaat het over de zending van berichten op GSM's van particulieren die zich eerst op een officiële website hebben geregistreerd.

Voor zover de betrokkene zelf zich opzettelijk registreert, kunnen wij afleiden dat er een toestemming is.

In haar advies nr 07/2003 van 27 februari 2003, beschouwt de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levensfeer over het algemeen dat, “rekening houdend met het bijzonder indringend karakter van het versturen van elektronische berichten op de terminals (telefoon of computer) van de betrokkene, (…) het versturen van elektronische berichten enkel kan gebeuren mits de betrokkene zijn voorafgaande toestemming aan de verwerking van zijn persoonsgegevens heeft gegeven“.

Uiteindelijk zal volgens het artikel 9, §1 van de wet van 8 december 1992, de verantwoordelijke voor de verwerking, op het moment van het verzamelen van de gegevens, de betrokkene moeten verwittigen van de rechten waarover hij beschikt en van de doelgerichtheid van de overwogen verwerking.

Hij zal bovendien aan de betrokkene zijn naam en zijn adres moeten leveren opdat hij gemakkelijk zijn rechten kan uitoefenen.

2. Het systeem bestaat al grotendeels. Alle opsporingsberichten die op verzoek van de gerechtelijke overheden naar de bevolking worden verspreid in ons land, worden onmiddellijk en integraal op de website van de Federale politie (www.politie.bewww.police.be ) geplaatst. Iedereen kan zich hierop gratis abonneren.

Alle abonnees ontvangen deze opsporingsberichten automatisch in hun persoonlijke mailbox.

Abonnees die beschikken over GSM-toestellen waarop e-mail kan gelezen worden, kunnen de berichten in realtime lezen. Dit hangt echter af van het toestel van de individuele abonnee en de functies waarover hij kan beschikken.

Er zijn op dit ogenblik ongeveer 4 000 abonnees geregistreerd bij het webteam van de Federale politie die de opsporingsberichten ontvangen.

Deze abonnees hebben zich spontaan ingeschreven om alle gerechtelijke opsporingsberichten te ontvangen. Ze kunnen zich ook weer kosteloos uitschrijven.

De uitbreiding van de verzending naar gewone GSM-toestellen in het kader van het bestaande systeem kan eventueel worden onderzocht.