De Raad heeft de richtlijn 2011/36/EU inzake mensenhandel op 21 maart 2011 goedgekeurd. Op 15 april 2011 werd ze in het Publicatieblad gepubliceerd. De lidstaten hebben nu tot 6 april 2013 tijd om deze richtlijn om te zetten in concrete maatregelen.

In het jaarverslag Mensenhandel van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding worden er in verband met de omzetting van de richtlijn in Belgische wetgeving een aantal zaken uitgelicht. Zo beveelt het Centrum aan om met name aan de volgende zaken aandacht te besteden:

- Actualiseren van de definitie mensenhandel;

- Doeltreffende onderzoeksmiddelen;

- Bijstaan en ondersteunen van de slachtoffers van mensenhandel;

- Een aangepaste benadering van minderjarige slachtoffers;

- Meer sensibilisering en opleiding van de "eerste lijn";

- Formeel een nationaal rapporteur mensenhandel aanwijzen;

- Medeverantwoordelijkheid van opdrachtgevers.

Mijn vragen aan u zijn de volgende:

1) Kan u me een algemene stand van zaken geven van het Belgische beleid inzake mensenhandel?

2) Wat zijn de prioriteiten van dit beleid op dit moment?

3) Wordt er gewerkt aan de omzetting van de nieuwe Europese richtlijn, zo ja, welke stappen zijn daarin al genomen?

4) Tegen wanneer denkt ons land de richtlijn effectief omgezet te hebben?

1 en 2) België heeft een voortrekkersrol inzake de aanpak van mensenhandel en wil deze ook verder zetten. Het betreft een geïntegreerde en gecoördineerde aanpak die gericht is op “de 4 P’s”: preventie (prevention), bescherming van de slachtoffers (protection), opsporing, vervolging en veroordeling van mensenhandelaars (prosecution) en dit in samenwerking met de bevoegde overheden (partnership).

Zoals u weet werd er in 2004 in België een Interdepartementale Coördinatiecel inzake de strijd tegen mensenhandel en mensensmokkel ingesteld. Teneinde de beslissingen van deze cel uit te voeren werd er ook een Bureau opgericht.

Het Bureau en de Interdepartementale Coördinatiecel hebben verschillende projecten uitgewerkt. Als voorbeelden kunnen worden vermeld:

• Het uitwerken van het Nationaal Actieplan mensenhandel en mensensmokkel. Deze werd door het Bureau in 2008 uitgewerkt en herzien in 2011. Dit actieplan zal dit jaar nog worden voorgelegd aan de Interdepartementale Coördinatiecel en de ministerraad. Een aantal nieuwe projecten betreffen de uitwerking van sensibilisatiecampagnes, het organiseren van opleidingen, aanpassingen van de wetgeving inzake mensenhandel, enz…

• de redactie van een multidisciplinaire richtlijn betreffende de bescherming van slachtoffers. In een eerste fase werd de algemene procedure geëvalueerd. Deze resultaten werden in 2011 aan de Interdepartementale Coördinatiecel voorgelegd en de aanbevelingen werden voorgelegd aan de bevoegde actoren. Een aantal van deze aanbevelingen werden in het nieuw Actieplan geïntegreerd. Een tweede fase betreft de evaluatie van de problemen inzake de detectie en doorverwijzing van niet begeleide minderjarige vreemdelingen die het slachtoffer zijn of het risico lopen slachtoffer te worden van mensenhandel. Deze laatste fase zal in 2012 beëindigd worden;

• een informatiefolder voor de diplomatieke posten. Het betreft een document dat meegegeven wordt aan de aanvragers van een werkvisum. Deze folder informeert hen over wat mensenhandel precies inhoudt en hun rechten als werknemer in België. Ze vermeldt ook een aantal Belgische adressen die de werknemers kunnen contacteren in geval van problemen;

• een preventiecampagne inzake de medische sector. In 2011-2012 heeft een ad-hoc werkgroep een preventiecampagne uitgewerkt om het ziekenhuispersoneel te sensibiliseren inzake mensenhandel en mensensmokkel. Deze zal binnenkort gefinaliseerd worden;

• het uitwerken van enkele voorstellen van teksten inzake de medeverantwoordelijkheid van opdrachtgevers die zich beroepen op onderaannemers die zich schuldig maken aan mensenhandel. Deze voorstellen werden tot op heden nog niet verder bediscussieerd.

3 en 4) Vorig jaar heeft mijn voorganger, de heer Stefaan De Clerck, beslist om een werkgroep op te richten die instaat voor de omzetting van de Europese Richtlijn. In deze werkgroep zijn de hoofdcoördinator van het expertisenetwerk mensenhandel van het college van procureurs-generaal, gespecialiseerde magistraten van het parket en het arbeidsauditoraat, personeelsleden van de Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid en van het directoraat-generaal Wetgeving en Fundamentele Rechten en Vrijheden, alsook een vertegenwoordiger van het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding vertegenwoordigd. De werkgroep is al twee keer samengekomen, en er staan al volgende vergaderingen gepland.

Het doel van deze werkgroep is om te kijken in hoeverre onze strafwetgeving moet worden aangepast aan de richtlijn, maar ook om een bredere discussie te voeren teneinde de toepassing van de wet in de praktijk te optimaliseren. De aanbevelingen van het centrum zullen ook worden onderzocht in het kader van de werkzaamheden van deze groep.

De richtlijn moet worden omgezet tegen april 2013. Het is dan ook de bedoeling dat de werkgroep haar werkzaamheden kan afronden in de herfst van dit jaar.