Discussietekst

De herinnering bewaren en vrede stichten

Begeleidende vragen - Denkworkshop

door prof. Pol Dupont - U.L.B en Université de Mons-Hainaut

Nota voor de studenten

De tekst die je aangeboden krijgt, is bedoeld om je te doen nadenken. Omdat wij weten hoe rijk je gedachten zijn. Niettemin zal je je eigen denkbeelden moeten confronteren en uitbreiden met die van je klasgenoten. Bepaalde vragen zullen waarschijnlijk wat nader onderzoek vergen.

Goede moed en veel denkgenot!

---

1. Er moet een onderscheid worden gemaakt tussen «bewaren» en «stichten» in de titel.
   Welk fundamenteel verschil zien jullie tussen deze twee termen?
2. Volwassenen menen dat we een tijdperk hebben betreden van ‘instant’, van het broze.
   Zien jullie dat ook zo? Zo niet, waarom niet ? Zo ja, waarom?
3. De geschiedenis vertelt ons dat er in elk tijdperk ontdekkingen werden gedaan. Ga op zoek naar deze «goudzoekers» in de Oudheid, in de Arabische wereld, in de Aziatische wereld en geef aan wat ze hebben ontdekt. Ga op zoek naar de «goudzoekers» van de XXste eeuw en geef aan wat ze ontdekten.
4. Welke ingrijpende veranderingen vonden in de voorbije 50 jaar plaats, die het maatschappelijk leven fundamenteel hebben gewijzigd?
   Denk aan wat er in de komende jaren zal gebeuren.
5. In de «Ode aan de mens» stelt Sophocles dat de mens zowel «de weg van het kwade als van het goede» kan inslaan.
   Kan je bepaalde beslissingen belichten die in de richting van het goede gaan, op het gebied van de genetica, de economie, de cultuur, de politiek, de sociologie, enz. Leg uit waarom.
   Leg zo ook de acties uit die, volgens jou, negatief zijn voor het leven in het algemeen.
6. Wat is jouw visie van het geluk in de maatschappij ?
7. In elk tijdperk sinds de mens bestaat hebben denkers nagedacht over wat een ideale maatschappij zou kunnen zijn.
   Ga na wat Plato, Seneca, Kant, Condorcet en anderen die je kent, op dit vlak voorstonden. Analyseer hun argumenten en bespreek ze!
8. Kan gesteld worden dat vrijheid, gelijkheid, broederschap utopieën van de zeldzaamheid zijn?
9. Wat is democratie voor jou ?
   Waarin is ze essentieel ?
   Situeer op een geografische kaart de landen die de democratie nog niet hebben ontdekt.
10. De dictaturen hebben tot menselijke slachtingen geleid.
    Kan je er enkele noemen en welke nefaste gevolgenhadden ze?
    Zijn de volkeren zich voldoende bewust van deze gevolgen?
11. Democratie wordt aangeleerd
    Hoe zal jij, op school, rekening houden met deze essentiële dimensie van het leven?
    Kan je voorbeelden noemen waarin het democratisch denken gevaloriseerd zou kunnen worden?
12. Luisteren naar en respect hebben voor de ander is concreet niet altijd makkelijk en vraagt een intellectuele inspanning.
    Denk aan situaties die je zelf meemaakte, beschrijf ze en neem de houding die je toen aannam onder de loep.
13. Volgens Condorcet waren er drie gebieden belangrijk voor de vooruitgang van de menselijke soort, waar staan we vandaag op het stuk van:
    - de vooruitgang van de gelijkheid tussen de naties
    - de vooruitgang van de gelijkheid in ons land
    - de vervolmaking van de mens
14. Een «vredebrenger» of "vredestichter" zijn, betekent optreden voor wederzijds begrip.
    Wat zou jij kunnen doen?
15. Beschrijf zo goed mogelijk wat volgens jou de democratie zou moeten zijn in een samenleving; met andere woorden, welke is de ideale visie voor onze maatschappij ?

---