5-290COM

5-290COM

Commissie voor de Financiën en voor de Economische Aangelegenheden

Handelingen

WOENSDAG 19 MAART 2014 - OCHTENDVERGADERING

(Vervolg)

Vraag om uitleg van mevrouw Fauzaya Talhaoui aan de minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw over «het vervangend ondernemerschap» (nr. 5-4904)

Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - Ongeveer een jaar geleden sloten de binnenschippers de binnenwateren af. Ik kies die sector als voorbeeld omdat ik nogal wat `marins' in de familie heb en ik via die contacten dus rechtstreeks beschik over informatie uit de sector. Een van de elementen van frustratie is de nieuwe regelgeving inzake schijnzelfstandigheid, hoewel ook de binnenschippers er 100% achter staan dat die fraude wordt aangepakt. Ook in de binnenvaartsector zijn schimmige interimkantoren en koppelbazen actief, die goedkope arbeidskrachten leveren en bemanningsleden met een statuut van schijnzelfstandige. Die werkkrachten worden via de Nederlandse en Duitse markt aangeboden tegen dumpingprijzen, wat onze markt verstoort.

Binnenschippers zijn zelfstandigen, gewoonlijk met als belangrijkste investering hun eigen binnenschip, dat al gauw enkele miljoenen euro's vertegenwoordigt. In de inmiddels voorbijgestreefde wet van 1936 op de arbeidsvoorwaarden in de binnenvaart wordt melding gemaakt van zogenaamde zetschippers. Een zetschipper is een zelfstandige schipper die beschikt over alle attesten en certificaten vereist om als schipper te mogen varen en vaart met een binnenschip van een reder, de eigenaar van het schip. Dus in dat geval vaart de schipper niet met zijn eigen schip. Wanneer schippers activiteiten aan wal hebben, bepaalde verplichtingen moeten nakomen of ziek zijn en in een ziekenhuis moeten worden verzorgd, kan de schipper-eigenaar een beroep doen op een zetschipper om met zijn schip te varen. Zo blijft het schip verder inkomsten genereren, waarmee de schuld kan worden afgelost. Evenzo kan een schipper, wanneer zijn schip voor herstellingen aan de kaai ligt, als zetschipper voor een andere schipper gaan varen zodat hij zijn eigen gezin kan blijven onderhouden.

Tijdens de besprekingen na de acties werd voorgesteld het probleem van binnenschippers op te nemen in de discussies over het algemenere concept van het zogenaamde vervangend ondernemerschap. Eerder dan een gesalarieerde gerant aan te trekken, zal een ondernemer, net zoals een dokter, een beroep kunnen doen op een plaatsvervanger: een andere ondernemer die de onderneming waarneemt, het werk organiseert maar ook het nodige materiaal bestelt. Zo blijft de onderneming van de zieke of afwezige ondernemer draaien en hoeft de activiteit niet tijdelijk te worden gestopt, wat gewoonlijk het voortbestaan van de onderneming in gevaar brengt. Voor zover ik weet, bestaat er ook iets soortgelijks voor landbouwers, die voor korte of lange tijd ziek worden.

Mijn concrete vragen zijn de volgende.

Plant de minister deze legislatuur nog wetgevende initiatieven om een kader voor het vervangend ondernemerschap te creëren?

Op welke wijze kunnen ondernemers die op legitieme wijze en op zelfstandige basis andere ondernemers helpen, beschermd worden tegen de onbedoelde gevolgen van de antifraudemaatregelen inzake schijnzelfstandigheid?

Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw. -. Ik heb het Algemeen Beheerscomité voor het sociaal statuut der zelfstandigen (ABC) belast met een algemene studie van het stelsel van de vervangende ondernemer. In zijn verslag van 24 oktober 2013 heeft het Comité zich uitgesproken voor een soepeler systeem, om op die manier meer kandidaten aan te trekken; daarmee ga ik akkoord. Dat laatste impliceert echter legistieke wijzigingen en een nieuwe opdracht voor het RSVZ, waarvoor dus extra middelen zullen nodig zijn. Momenteel beschikken we daarvoor niet over een budget.

Het huidige stelsel van de vervangende ondernemer biedt een zelfstandige, die tijdelijk zijn beroepsactiviteit opschort, de mogelijkheid om de continuïteit van zijn economische activiteit of van zijn onderneming te verzekeren door een beroep te doen op een vervanger. Die mogelijkheid is niet beperkt tot de landbouwers en kan dus ook toegepast worden in andere sectoren.

Wie als vervangende ondernemer wil optreden, moet zich inschrijven in het Register van vervangende ondernemers, dat ondergebracht is bij de Kruispuntbank voor ondernemingen (KBO).

De zelfstandige die zich wenst te laten vervangen en de vervangende ondernemer moeten vóór het begin van de vervanging een schriftelijk contract voor bepaalde duur sluiten. Partijen zijn vrij om de inhoud en de vorm van het contract te bepalen, maar het moet wel aan een aantal wettelijke voorwaarden voldoen. Het contract in hoofde van de vervangen zelfstandige mag niet langer dan 30 dagen per kalenderjaar duren. Een verlenging van die periode is evenwel mogelijk in bepaalde situaties, zoals bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheid of moederschapsrust.

In het kader van de uitvoering van het vervangingscontract en tijdens de periode van de uitvoering ervan geldt voor de vervangende ondernemer een onweerlegbaar vermoeden van uitoefening van een zelfstandige activiteit.

Door een beroep te doen op een vervangende ondernemer uit het Register van vervangende ondernemers en voor zover de voorwaarden worden gerespecteerd, kunnen dus geen problemen rijzen inzake schijnzelfstandigheid.

Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - De minister zegt dat de bestaande regeling vooral op landbouwers wordt toegepast, maar uitgebreid wordt naar andere sectoren.

Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw. - De huidige regeling geldt voor iedereen. Ze wordt al toegepast voor landbouwers, maar de gewesten kunnen de toepassing ervan decretaal uitbreiden naar alle beroepen.

Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - Wie een vervangend ondernemerschap wil waarnemen, moet zich dus inschrijven in het Register van vervangende ondernemers. Een ondernemer die onverwacht ziek wordt, wenst zich wel snel te laten vervangen. Moet de vervangende ondernemer zich al lang vooraf hebben ingeschreven, om in aanmerking te komen of kan hij dat van de ene dag op de andere?

Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw. - Zich inschrijven in het Register van vervangende ondernemers vraagt geen tijd. Wel moet iemand die een zelfstandig boekhouder wenst te vervangen, niet alleen het vereiste diploma hebben gehaald, hij moet zich ook inschrijven bij het Instituut van Boekhouders. Voor sommige beroepen komt er meer administratie aan te pas dan voor andere.

De kandidaten vervangend ondernemer moeten wel degelijk op voorhand ingeschreven zijn, precies om een onderscheid te kunnen maken tussen echte en schijnzelfstandigen. Dat is een belangrijke waarborg, zowel voor de vervangen als voor de vervangende ondernemer.

Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - Verder zou ik nog even van gedachten willen wisselen over de termijn van 30 dagen. Persoonlijk vind ik dat wel aan de korte kant, bijvoorbeeld voor iemand bij wie men kanker ontdekt.

Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw. - Ik herhaal dat een verlenging van die periode eventueel mogelijk is in bepaalde situaties, zoals arbeidsongeschiktheid - die bijvoorbeeld het gevolg is van een kanker of een andere slepende ziekte - of moederschapsrust.

Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - Ik vond 30 dagen per kalenderjaar weinig.

Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw. - Dertig dagen moeten volstaan om met vakantie te kunnen gaan. Daar ligt het verschil.

Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - In verband met de vereiste legistieke wijzigingen en de eruit voortvloeiende extra budgettaire noden, had ik graag enige precisering gekregen.

Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw. - Op dit ogenblik kent de regeling geen groot succes. Het Algemeen Beheerscomité en de zelfstandigenorganisaties heb ik gevraagd of we de regeling moeten stopzetten, dan wel verschillende aangepaste maatregelen nemen. Alle partners hebben zich uitgesproken voor aangepaste maatregelen. Daarvoor is echter meer geld nodig!

Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - Er heeft dus al een evaluatie plaatsgevonden?

Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw. - Door het Algemeen Beheerscomité, inderdaad! Ik herhaal de toepasselijke passage uit mijn antwoord: "Ik heb het Algemeen Beheerscomité voor het sociaal statuut der zelfstandigen (ABC) gelast met een algemene studie van het stelsel van de vervangende ondernemer. In zijn verslag van 24 oktober 2013 heeft het Comité ...". Als mevrouw Talhaoui dat wenst, kan haar dat verslag worden bezorgd. Dat kan zonder enig probleem.

Een aantal van de voorstellen vind ik niet goed. Anderen vinden ze echter heel goed. Zonder vers geld kunnen we echter niets beginnen.

Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - Persoonlijk vind ik vooral voor vrouwen het vervangend ondernemerschap zeer interessant.

Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw. - Dat vind ik zelf ook, maar de regeling heeft vandaag geen succes. We moeten het systeem verbeteren. De voorstellen liggen op tafel, maar dat wordt wellicht werk voor mijn opvolger.

(De vergadering wordt gesloten om 10.30 uur.)