5-140 | 5-140 |
De voorzitter. - Ik stel voor deze mondelinge vragen samen te voegen. (Instemming)
Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - Oorspronkelijk had ik de vraag aan minister van Binnenlandse Zaken Milquet gericht, aangezien zij bevoegd is voor de privacywetgeving, maar de staatssecretaris heeft zich bereid verklaard mijn vraag te beantwoorden.
Er was deze week veel te doen om drones die met camera's zijn uitgerust en vanuit de lucht huizen fotograferen. Het zou gaan om een initiatief van het bedrijf Billionhomes uit het fiscale paradijs Belize. Dat bedrijf wil in ons land actief worden als immobiliënmakelaar. Volgens de kranten wil Billionhomes een database aanleggen met gegevens over privé-eigendommen, zonder dat de eigenaars daarvoor opdracht of toestemming hebben gegeven. De firma maakt het zelfs zo bont geld te vragen aan de niet-geconsulteerde eigenaars om de geregistreerde gegevens en beelden te verwijderen.
De beroepsvereniging van immobiliënmakelaars vindt het hele dronesverhaal laakbaar en heeft de FOD Economie erop aangesproken dat de betrokken firma, gelet op haar activiteiten de vestigingswet moet naleven.
De FOD Mobiliteit en Vervoer wijst er vandaag op zijn beurt op dat drones in het Belgische luchtruim enkel zijn toegestaan voor testvluchten, wetenschappelijke doeleinden en zaken van openbaar nut, niet voor commerciële doeleinden. Vraag is natuurlijk hoe een en ander te controleren valt.
Het gebeurt wel vaker dat Europese makelaars in België een vestiging openen, maar de firma uit Belize houdt geen rekening met de Europese dienstenrichtlijn die dat regelt. Ze doet zich vooral voor als een kloon van Google om aan de reglementering te ontsnappen.
Google zet al jaren satellietkaarten en Street Views op het internet. Daarover is al voldoende en uitgebreid gedebatteerd, zowel in ons land als daarbuiten. Zorgvuldig wordt nagegaan of de privacywetgeving nergens geschonden wordt. Het is niet mogelijk elk detail te bekijken, want dan zou bijvoorbeeld onze zonnende buurvrouw kunnen opduiken. Ook affiches en mensen worden onherkenbaar wazig gemaakt en hetzelfde gebeurt op aanvraag met woningen in hun geheel.
De drone-industrie staat ondertussen niet stil. Er zijn nu ook quadcopter drones met een diameter van dertig tot tachtig centimeter en een frame met vier door elektromotoren aangedreven propellers. Daarmee leren vliegen is naar het schijnt gemakkelijker dan met modelvliegtuigjes of modelhelikopters. Wie wil, kan er een camera aanhangen en video's of foto's maken. Van nabij maken die drones een karakteristiek geluid, maar enkele tientallen meter verder wordt het gezoem onhoorbaar en bovendien onzichtbaar.
Waarom reageert de Privacycommissie niet in deze zaak? De genoemde operator heeft niet alleen geen vestiging in België, zodat hier niemand aanspreekbaar is, maar hij vliegt rond met camera's, zonder dat de diensten van de burgerluchtvaart toestemmingen of licenties hebben uitgereikt en zonder dat er afspraken zijn om de camera's correct te gebruiken.
Die firma wil een online database aanleggen over de private eigendommen van particulieren. De Privacycommissie zou niet bevoegd zijn, enkel en alleen omdat het bedrijf niet in België is gevestigd en de database niet op Belgische servers staat.
Over welke middelen beschikt de staatssecretaris om onze burgers tegen dat soort buitenlandse kapers te beschermen?
Welke zijn de wettelijke hinderpalen om die bescherming waar te maken?
De heer Guido De Padt (Open Vld). - Onlangs vernamen we dat een bepaald bedrijf drones wil gebruiken om woningen te fotograferen. Op zijn vastgoedsite plaatst het informatie over Belgische woningen, ook als ze niet te huur of te koop zijn. De beheerders willen over drie maanden zes onbemande vliegtuigjes inschakelen om onaangekondigd woningen te fotograferen. Volgens hen is er geen wet die deze praktijken verbiedt. De FOD Mobiliteit en de Privacycommissie hebben echter hun twijfels.
Volgens de FOD Mobiliteit zijn drones vandaag in het Belgisch luchtruim enkel toegelaten voor testvluchten, wetenschappelijke doeleinden en zaken van openbaar nut. Voor commerciële doeleinden mag het niet. Er zou echter een koninklijk besluit op komst zijn om dat laatste wel mogelijk te maken, zij het niet binnen de drie maanden. In dat koninklijk besluit zou men vertrekken van de regels in de modelluchtvaart. Modelvliegtuigjes moeten minimum 200 meter van woningen weg blijven.
Volgens de Privacycommissie is het echter niet zo eenvoudig om tegen het betrokken bedrijf op te treden. De vraag is of onze privacywet van toepassing is op het bedrijf dat in het buitenland gevestigd is. Een rechtbank kan daar duidelijkheid in brengen na een klacht over de schending van de privacy. Het publiceren van adressen op de website is echter alvast niet toegestaan. Dat zijn persoonlijke gegevens. Gegevens die het mogelijk maken mensen te identificeren mogen niet zonder hun toestemming worden gebruikt.
De Confederatie van Immobiliënberoepen Vlaanderen staat alvast wantrouwig tegenover de praktijken en zijn bezig ze juridisch te onderzoeken. De website neemt trouwens ook zomaar immo-zoekertjes over, eveneens zonder toestemming van de eigenaar. De Confederatie merkt wel op dat drones in de sector al worden gebruikt, maar nooit zonder medeweten van de huiseigenaar.
Open Vld is niet gekant tegen het gebruik van drones voor commerciële doeleinden, maar dan wel met respect voor de privacy, met medeweten van de eigenaars en doelmatig, met het oog op verkoop of verhuur dus. We hebben in ieder geval strengere privacywetten nodig die de rechtspositie van de burger beter beschermen tegen de nieuwe technologische mogelijkheden waarover commerciële ondernemingen beschikken.
Ik heb daarom volgende vragen, die ik oorspronkelijk ook aan de minister van Justitie had gericht, omdat ze bevoegd is voor de privacywetgeving.
Zijn er wetten die het gebruik van drones voor deze doeleinden door dit bedrijf in ons land verbieden? Zo ja, welke?
Welke strengere privacywetten hebben we volgens de staatssecretaris nodig om de burger beter te beschermen tegen de nieuwe technologische mogelijkheden waarover commerciële ondernemingen beschikken? Welke concrete aanpassingen aan de wetgeving mogen we verwachten?
De heer Melchior Wathelet, staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit en voor Staatshervorming. - De vigerende regelgeving staat het gebruik van drones voor commerciële doeleinden op het Belgisch grondgebied niet toe. Het directoraat-generaal Luchtvaart maakt enkel een uitzondering voor testvluchten, research en opleidingsvluchten.
Het nieuwe ontwerp van reglementering, dat zich in de eindfase bevindt, is bovendien volledig gebaseerd op de huidige privacyreglementering die van toepassing is op mobiele camera's.
Het gebruik van drones zal enkel mogelijk zijn met respect voor strikte modaliteiten die de vliegveiligheid van de andere gebruikers van het luchtruim moeten garanderen.
De inspectiediensten van het Directoraat-generaal Luchtvaart (DGLV) zijn bevoegd om de nodige onderzoeken uit te voeren en na te gaan of er al dan niet een inbreuk tegen de luchtvaartreglementering kan worden vastgesteld.
Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - Ik ben blij dat we niet zomaar het gebruik van drones voor commerciële doeleinden, met de daarmee gepaard gaande schendingen van de privacy, toelaten.
Als ik het goed heb begrepen, is de staatssecretaris een ontwerp aan het voorbereiden dat gebaseerd is op de stringente privacyreglementering, die ook van toepassing is op de mobiele camera's die door de politie worden gebruikt. Ik hoop dat op die manier malafide praktijken met drones aan banden worden gelegd.
De heer Melchior Wathelet, staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit en voor Staatshervorming. - De tekst van het koninklijk besluit is klaar, maar de overlegprocedure met de gewesten is nog aan de gang.