5-273COM | 5-273COM |
Mme la présidente. - Je vous propose de joindre ces demandes d'explications. (Assentiment)
Mevrouw Helga Stevens (N-VA). - Ter informatie deel ik mee dat ik deze vraag ook heb gesteld aan de staatssecretaris voor Armoedebestrijding.
Guido Van Hal, professor medische sociologie aan de Universiteit Antwerpen, trekt aan de alarmbel: één op de drie gehandicapten gaat niet naar de tandarts of koopt geen bril, hoewel hij er een nodig heeft. Bij de gehandicapten uit de lichtste categorieën stelt zelfs bijna de helft medische verzorging uit. "Mensen met een handicap beknibbelen op hun gezondheidszorg omdat ze er te weinig geld voor hebben", zegt professor Van Hal, "Een kwart van de personen met een handicap leeft volgens onze analyse onder de armoedegrens. Ter vergelijking, in de algemene bevolking gaat het maar om één op tien personen."
Personen met een handicap bevinden zich zeer duidelijk in een achtergestelde positie. De problematiek van armoede bij personen met een handicap is al eerder uit vele studies gebleken. Zowel de Universiteit Gent als de KU Leuven heeft dat al uitvoerig onderzocht. Wetenschappelijke conclusies uit hun studies bevestigen en ondersteunen de alarmsignalen van verenigingen van personen met een handicap: een op vier mensen met een handicap leeft onder de armoedegrens, die is vastgesteld op een maandelijks leefbudget van 1000 euro. Een groot deel van de personen met een handicap geeft aan veel tot heel veel te moeten uitgeven aan medische kosten, meer zelfs dan aan huishuur of de afbetaling van de woning. De noden, en bijgevolg ook de ondersteuningsbehoeften, zijn dus heel groot. De overheid deed tot nu toe echter weinig om die problemen concreet aan te pakken naar aanleiding van de bekendmaking van die onderzoeksresultaten.
De minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid heeft gemeld dat artsen vanaf 2015 bij patiënten met bepaalde chronische ziekten en of een handicap de derdebetalersregeling zullen kunnen toepassen. Die maatregel is goed, maar komt er pas over een jaar. Het verandert niets aan de kern van het probleem, namelijk dat vele personen met een handicap moeilijk of niet rondkomen met hun inkomen of uitkering.
De problemen zijn de staatssecretaris nochtans niet onbekend. Op 26 november 2012 bracht hij zelf een persbericht uit waarin hij terecht stelde dat de wet van 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een handicap verouderd is en dringend aan herziening toe is. We hebben sindsdien niet veel meer gehoord betreffende het voornemen om het stelsel te hervormen.
Het is nu echt hoog tijd om in te grijpen en structurele en concrete maatregelen te nemen teneinde de precaire situatie van vele personen met een handicap te verbeteren.
Mijnheer de staatssecretaris, wat bent u concreet van plan om op zeer korte termijn personen met een handicap die niet of nauwelijks kunnen rondkomen met hun uitkering of inkomen, te helpen?
In welke mate is over dit probleem overleg geweest met de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, de staatssecretaris bevoegd voor Armoedebestrijding en de regionale ministers van Welzijn?
Wanneer mogen we concrete voorstellen verwachten ter hervorming of vervanging van de wet van 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een handicap?
Bestaat er een algemeen plan van aanpak om de precaire leefsituatie van personen met een handicap aan te pakken?
De staatssecretaris voor Armoedebestrijding heeft geantwoord dat dit probleem uw bevoegdheid is. Ze heeft me ook meegedeeld dat u ervoor heeft gekozen om niet mee te werken aan het plan ter bestrijding van de armoede in het kader van de open coördinatiemethode, omdat u een eigen plan wilt voorleggen.
Mijnheer de staatssecretaris, we zijn intussen al bijna aan het einde van de regeerperiode. De verkiezingen komen eraan. Wat kunt u concreet voorleggen?
Mme Cécile Thibaut (Ecolo). - L'accord de gouvernement du 1er décembre 2011 prévoyait une réforme importante des allocations aux personnes handicapées et précisait que « le gouvernement mènera une évaluation de la loi du 27 février 1987 relative aux allocations aux personnes handicapées et proposera une réforme globale du régime afin de le simplifier, de moderniser les critères d'évaluation du handicap, ainsi que, en fonction des disponibilités budgétaires, réduire et si possible supprimer les pièges à l'emploi et le prix de l'amour ».
C'est dans ce cadre que vous avez développé, monsieur le secrétaire d'État, une large consultation des acteurs du secteur du handicap avec pour objectif de proposer un premier projet de texte modificatif de la loi du 27 février 1987 pour la fin de l'année 2012. Cette consultation a été un véritable succès - et je m'en réjouis - avec pas moins de 272 contributions, à la suite desquelles une synthèse réalisée par vos soins a été envoyée à l'ensemble des acteurs.
Aujourd'hui, un an après cette consultation et à quelques mois de la fin de la législature, je souhaite faire le point sur l'avancement de ce projet.
Monsieur le secrétaire d'État, pouvez-vous me préciser si l'intention de réformer les allocations aux personnes handicapées, mentionnée dans l'accord de gouvernement, est toujours prévue avant la fin de cette législature ?
Dans l'affirmative, quelles sont les mesures principales que vous envisagez ?
Avez-vous prévu un budget complémentaire dans le cadre de cette réforme ?
Quelles dispositions entendez-vous prendre pour supprimer les pièges à l'emploi et le prix de l'amour ?
De heer Philippe Courard, staatssecretaris voor Sociale Zaken, Gezinnen en Personen met een handicap, belast met Beroepsrisico's, en voor Wetenschapsbeleid. - Ik deel de analyse over de moeilijkheden waarmee talrijke personen met een handicap worden geconfronteerd. Helaas moeten sommige personen met een handicap soms de betaling van medische kosten uitstellen om hun dagelijkse behoeften, zoals voeding, kleding en energiefacturen, te kunnen bekostigen.
De resultaten van de Handilabstudie, die in december 2012 werden gepubliceerd, bevestigen dat. De mensen van het terrein hebben trouwens dezelfde vaststellingen geformuleerd tijdens de raadpleging die ik van juni tot september 2012 heb gehouden. De wetenschappelijke validatie van de ervaringen op het terrein onderstreept de noodzaak het stelsel van de tegemoetkomingen bij te sturen.
De resultaten van het Handilabonderzoek hebben niet alleen de aandacht gevestigd op de precaire levensomstandigheden van gezinnen met personen die een tegemoetkoming ontvangen, maar het onderzoek wees ook uit dat personen met een matige beperking de meeste extra kosten hebben en dat voor hen het beleid inzake personen met een handicap het minst doeltreffend is. Een verhoging van het basisbedrag voor de categorieën twee en drie van de integratietegemoetkoming zou het mogelijk moeten maken dit armoederisico te beperken.
Ik heb op 19 december van vorig jaar een oriëntatienota aan de Ministerraad voorgelegd. Daarin staan een aantal opties die de volgende regering moeten inspireren om de nodige bijsturingen te doen.
En effet, madame la sénatrice, la réflexion sur la réforme de la loi du 27 février 1987 relative aux allocations aux personnes handicapées a été entamée par une large consultation du secteur. La synthèse des contributions à l'évaluation de ladite loi a permis de dégager sept principes pour une réforme globale du régime : le renforcement du soutien à l'intégration ; l'évaluation du handicap ; la lutte contre la pauvreté ; la lutte contre les pièges à l'emploi ; l'allocation d'intégration et les coûts supplémentaires ; la simplification administrative ; la définition et l'imputation des revenus.
L'adoption de ces sept principes constitue une étape de la réforme et permettra de fixer ses grandes orientations. Elle servira de référence pour le prochain gouvernement, qui décidera de la mise en oeuvre de la réforme dans la limite des moyens disponibles. Cette réforme pourra être implémentée progressivement.
La note est également utile dans le cadre de la modernisation en cours de l'outil informatique de la direction générale Personnes handicapées. Il est donc indiqué que le développement du nouvel outil tienne compte du cadre de la réforme du régime des allocations, laquelle sera entièrement réalisée au 1er janvier 2017. Les initiatives nécessaires à la modernisation du système informatique ont été prises ; une procédure européenne de marché public portant sur un nouveau système appelé « Handicare »est en cours.
À mon initiative, des crédits ont été inscrits au budget 2014 pour la mise en oeuvre du marché ; celui-ci pourra donc être exécuté dès le début de cette année afin de fournir à la direction générale Personnes handicapées un système efficient. Je reste d'ailleurs à la disposition de votre commission pour détailler la note d'orientation.
Mevrouw Helga Stevens (N-VA). - Ik had in antwoord op een andere, eerdere vraag al vernomen dat u een oriëntatienota aan de Ministerraad had voorgelegd. Het is interessant nu te vernemen met betrekking tot de inhoud dat er zeven principes worden gevolgd voor de hervorming van het stelsel van de tegemoetkomingen aan personen met een handicap. Ik heb begrepen dat de nieuwe maatregelen pas in 2017 zullen worden uitgevoerd, met andere woorden, pas over drie jaar. Ik vraag me af waarom het zo lang moet duren.
Ik kan begrijpen dat de middelen beperkt zijn, maar u hebt deze legislatuur toch meer dan drie jaar de tijd gehad om een hervorming door te voeren. Ik begrijp niet dat de volgende regering pas de hervorming eventueel zal doorvoeren, want daarover bestaat immers geen garantie. De volgende regering is niet gebonden aan wat de huidige regering beslist. Ik ben zeer nieuwsgierig naar wat er zal gebeuren. Ik betreur dat dit dossier opnieuw naar een volgende regering wordt doorgeschoven, net zoals het door de vorige naar deze regering werd doorgeschoven. In mijn ogen hebt u niets gepresteerd op dat vlak. Ik betreur dat ten zeerste.
Mme Cécile Thibaut (Ecolo). - Je vous remercie, monsieur le ministre, pour votre réponse. Nous sommes au moins d'accord sur la nécessité de réformer globalement le régime.
Je partage bien entendu les sept principes de cette note d'orientation. Toutefois, nous ne sommes pas du tout en accord quand il s'agit de ce que vous aviez promis dans la note de gouvernement. Il y est bien précisé que « le gouvernement mènera une évaluation (...) et proposera une réforme ». Je suis vraiment surprise de constater ici que votre cabinet se comporte comme un bureau d'études et formulera des recommandations à l'intention du prochain gouvernement. Cela me paraît plutôt curieux et dommageable pour le citoyen.
La réforme doit être réalisée, dites-vous, pour le 1er janvier 2017. Je rappelle que plusieurs propositions parlementaires avaient été mises sur la table, résultant d'un travail considérable. Vous nous avez empêchés de poursuivre sous prétexte que vous travailliez en concertation avec le secteur. J'aurais préféré que nous avancions de manière coordonnée, au niveau parlementaire, pour pouvoir aboutir avec des engagements clairs et précis pour les personnes handicapées.