5-270COM | 5-270COM |
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Een indrukwekkende verzameling Belgische middenveldorganisaties stelde een petitie op, gericht aan de federale regering, waarin ze heel concrete maatregelen vraagt voor een meer menselijke aanpak van vluchtelingen uit Afghanistan.
Hierover is de jongste tijd al veel te doen geweest en er werd ook een mars gehouden van Brussel naar Gent. Veel van deze vluchtelingen, vrouwen en kinderen, vroegen België om asiel, maar kregen een negatieve beslissing, en dus geen internationale bescherming. Daarom verzeilen ze in een leven zonder papieren. Sommigen eindigen in een gesloten centrum, anderen in open terugkeerplaatsen, nog anderen overleven op straat. Zij vrezen allemaal dat ze naar hun thuisland worden teruggestuurd.
Het hoeft geen betoog dat de toestand in Afghanistan bijzonder onveilig is. Alle getuigenissen van verenigingen in dat land bewijzen dit keer op keer. Als in 2014 de buitenlandse troepen zullen verdwijnen, zal de toestand op het vlak van de veiligheid nog verslechteren. Het veiligheidsperspectief is dus niet alleen dramatisch, maar lijkt ook naar een dieptepunt te evolueren.
Desondanks vinden de Belgische asielinstanties het niet nodig om 44% van de Afghaanse vluchtelingen, veelal gezinnen met kinderen, en jonge mannen, een internationale bescherming te bieden. Het gaat nochtans over categorieën die de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR expliciet als risicogroepen beschouwt in Afghanistan. Deze kwetsbare groepen worden achtereenvolgens opgesloten en teruggestuurd, zonder dat zij over de noodzakelijke reisdocumenten beschikken. In afwachting overleven ze in dramatische omstandigheden, gespannen en onzeker over wat hen wacht.
Deze aanpak wordt door het gespecialiseerde middenveld als inhumaan en een beschaafd land onwaardig geduid. Daarom eisen zij van de federale overheid het volgende:
Beaamt de staatssecretaris dat deze mensen niet naar hun land van herkomst kunnen worden teruggestuurd, omdat de onveiligheid daar te groot is en ongetwijfeld zal toenemen bij de terugtrekking van de internationale troepen? Welk standpunt neemt de staatssecretaris in tegenover de vier eisen van het gespecialiseerde middenveld in ons land, rekening houdend met de toenemende onveiligheid in Afghanistan?
Ik heb vernomen dat meer dan zeventig dossiers opnieuw op het bureau van de staatssecretaris werden gelegd. Ik ben benieuwd te vernemen of ze deze dossiers zal openen en de betrokkenen op zijn minst een tijdelijk statuut zal geven.
M. Philippe Moureaux (PS). - Sur le fond, je partage les questions qui ont été posées. Cependant, je pense que le sujet a été amplifié par les médias ces derniers temps et qu'il faut à présent accorder un délai à la ministre pour essayer de trouver une solution à ces problèmes humains très douloureux. Le maintien de ce dossier à la une de l'actualité aurait pour conséquence de figer les positions. Évitons dès lors de gonfler cette question, même si je sais que ce sera évidemment un exercice difficile à la veille des élections. Ce qui importe à mes yeux, ce sont les problèmes humains qui sont derrière cette catastrophe de l'Afghanistan.
Mevrouw Maggie De Block, staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Maatschappelijke Integratie en Armoedebestrijding. - Beslissingen omtrent een terugkeer naar Afghanistan worden omzichtig genomen. Het rapport van UNHCR, waarnaar de spreker verwijst, is me bekend, maar het is genuanceerder dan de passages die hij eruit citeert.
Onze onafhankelijke asielinstanties hebben voor een actualisering van hun beleid niet op de nieuwe UNHCR-guidelines gewacht. Zij volgen de situatie permanent via interne beleidscellen en zij actualiseren en implementeren de standpunten en de analyses. De UNHCR-guidelines zijn sinds september door het Commissariaat-generaal geïmplementeerd.
Het Commissariaat-generaal geeft bescherming op basis van de nationale en internationale regels. België geeft momenteel bescherming aan gemiddeld 53% van de Afghaanse asielzoekers. Het Europees gemiddelde lag in 2013 op 49%, maar zou onlangs tot iets meer dan 50% zijn gestegen. Met andere woorden, ons land geeft ruime bescherming aan Afghanen, zoals de commissaris-generaal tijdens de hoorzitting in de Kamer heeft meegedeeld aan de parlementsleden en aan de middenveldorganisaties die de zitting vanop de publieksbanken volgden. Dat behoort tot de bevoegdheid van het Commissariaat-generaal, dat een onafhankelijke asielinstantie is en blijft.
Wanneer een persoon meent dat hij ondanks negatief advies toch recht heeft op internationale bescherming, kan hij een nieuwe asielaanvraag indienen. Zijn situatie zal worden herbekeken in het licht van eventuele nieuwe elementen.
Wij hebben de wetgeving aangepast in die zin dat de procedure voor de meervoudige aanvragen werd versneld. Binnen de acht dagen wordt een ontvankelijkheidsverklaring opgesteld door het Commissariaat-generaal. Als het dossier verder moet worden onderzocht, wordt dat eveneens door het Commissariaat-generaal uitgevoerd.
De nieuw ingediende aanvragen liggen niet op mijn bureau, maar bij de commissaris-generaal, zoals het hoort. We hebben immers onafhankelijke asielinstanties in het leven geroepen om ter zake de beslissingen te nemen.
Het Commissariaat-generaal onderzoekt nauwgezet of artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens van toepassing is op elk individueel asieldossier. Daarbij passen zij, zoals gezegd, nauwgezet de UNHCR-richtlijnen toe, met daarnaast gegevens van andere instanties.
Het Commissariaat-generaal spreekt zich met kennis van zaken en onafhankelijk uit over de nood aan bescherming. Ik respecteer die beslissingen.
Mijn terugkeerbeleid met betrekking tot Afghaanse onderdanen is dus coherent met mijn algemeen beleid en gebaseerd op respect voor de beslissingen van de onafhankelijke asielinstanties en de aanbevelingen van internationale instellingen. Ik maak geen onderscheid tussen aanvragen van mensen uit Afghanistan, Centraal-Afrika, Zuid-Soedan, Congo of andere landen waar conflicten zijn. Zoals men weet, zijn die jammer genoeg talrijk.
Na de twee uur durende ontmoeting met de Afghaanse delegatie, geflankeerd door een vertegenwoordiger van CIRÉ en de Ligue des droits de l'homme, heb ik aangeraden om een nieuwe aanvraag in te dienen als er nieuwe elementen zijn. Die zal, zoals gezegd, opnieuw individueel worden onderzocht.
Tot gisteren werden honderd nieuwe aanvragen ingediend, waarvan een tachtigtal meervoudige aanvragen door Afghanen. De beslissing tot inoverwegingneming wordt binnen de acht dagen genomen door het Commissariaat-generaal. Het is echter onmogelijk te voorspellen welke beslissingen het Commissariaat-generaal zal nemen, maar het zal, zoals steeds, met kennis van zaken en nauwgezet oordelen.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik betwist niet dat het Commissariaat-generaal een onafhankelijke asielinstantie is, maar als het geen positieve beslissing neemt, kan de staatssecretaris volgens de wettelijke bepalingen die persoon een tijdelijk of definitief verblijfsstatuut verlenen.
Iedereen zal het er wel mee eens zijn dat de toestand in Afghanistan onveilig is. Het Commissariaat-generaal ging er tot op heden echter van uit dat de situatie in de hoofdstad Kaboel veilig was. Jammer genoeg bieden getuigenissen een meer dan dramatisch beeld, ook van de situatie in de hoofdstad. Ik reken erop dat de staatssecretaris hiermee rekening houdt in de besluitvorming.
Mijn bezorgdheid is ingegeven door de vaststelling dat Afghanistan door talrijke internationale experts hoe langer hoe meer als een bijzonder onveilig land wordt beschouwd, waarnaar we dus niemand mogen terugsturen: geen vrouwen en kinderen, maar ook geen jonge of oudere mannen.