5-266COM

5-266COM

Commission des Finances et des Affaires économiques

Annales

MERCREDI 11 DÉCEMBRE 2013 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Demande d'explications de M. Patrick De Groote au secrétaire d'État à l'Environnement, à l'Énergie et à la Mobilité, et aux Réformes institutionnelles sur «l'alternative aux antibiotiques récemment développée contre les maladies des abeilles» (no 5-4159)

De heer Patrick De Groote (N-VA). - Aan de universiteit van Lund in Zweden heeft een onderzoeksteam in de medische microbiologie onder leiding van dr. Tobias Olofsson en dr. Alejandra Vásquez een nieuw alternatief voor antibiotica, namelijk SymBeeotic, ontwikkeld uit gezonde bacteriën uit de maag van de honingbij. SymBeeotic bevat een natuurlijk supplement aan melkzuurbacteriën om het immuunsysteem te versterken.

Ik had graag vernomen of de staatssecretaris op de hoogte is van de recente wetenschappelijke bevindingen aan de universiteit van Lund. Is hij bereid deze resultaten te onderzoeken met het oog op een eventuele introductie in België? Met andere woorden, wil de staatssecretaris een onderzoek laten uitvoeren naar de wenselijkheid om dit product bij de bijentelers in België te promoten in aansluiting op het federaal bijenplan? Zijn er voorwaarden om dit natuurlijke medicijn, dat een voor de honingbij lichaamseigen medicijn is, op de Belgische markt te brengen?

De staatssecretaris verwees me voorheen door naar de minister van Volksgezondheid. Eerst werd Fumagilline van de markt gehaald en onlangs was er de kwestie met BeeVital HiveClean. In België is dit product verboden, omdat de producent in een ander Europees land een erkenning kreeg als diergeneesmiddel, maar daartoe geen aanvraag in België heeft gedaan.

Uiteraard zijn er alternatieven voor HiveClean van BeeVital, maar die kunnen alleen door dierenartsen en apothekers worden geleverd. In ons land zijn dierenartsen gespecialiseerd in kleine huisdieren of vee en kippen, maar zelden in insecten. Bij de apothekers beperkt de kennis over insecten zich doorgaans tot muggenbeten, mierenbeten en wespensteken.

Ik hoop dat de staatssecretaris mij voor een antwoord niet doorverwijst naar de minister van Volksgezondheid, want die zal ongetwijfeld haar eigen winkel willen beschermen. Dat bedoel ik bijna letterlijk. We hebben hier immers meer te maken met corporatisme en bureaucratisch formalisme dan met wetenschappelijke kennis over bijen. Dat is trouwens de reden is waarom ik deze vraag om uitleg aan de staatssecretaris voor Leefmilieu heb gesteld.

De heer Melchior Wathelet, staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit en voor Staatshervorming. - Mijn antwoord werd opgesteld in samenwerking met mijn collega bevoegd voor het Federaal Agentschap voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten. Overeenkomstig richtlijn 2001/82, gewijzigd door richtlijn 2004/28 en omgezet in de nationale regelgeving middels de wet op de geneesmiddelen van 25 maart 1964 en het koninklijk besluit betreffende geneesmiddelen voor menselijk en diergeneeskundig gebruik van 14 december 2006, kan een geneesmiddel voor diergeneeskundig gebruik enkel in de handel worden gebracht na het bekomen van een vergunning voor het in de handel brengen.

Er zijn geen uitzonderingsmaatregelen voor het in de handel brengen van geneesmiddelen voor diergeneeskundig gebruik op basis van probiotica. Dat betekent dat als het product een geneesmiddel is, zoals uit de vraag blijkt, aan alle voorwaarden dient te worden voldaan van bijlage II van het koninklijk besluit van 14 december 2006. Er moet bijgevolg een volledig dossier ter onderbouwing van de werkzaamheid, de veiligheid en de kwaliteit van het product worden ingediend.

Indien het product geen geneesmiddel is op basis van zijn eigenschappen en bij afwezigheid van enige medicinale claim, en indien het product voldoet aan de regelgeving voor aanvullende diervoeders, kan het product eventueel in de handel worden gebracht als aanvullend diervoeder. Een advies over het statuut kan worden bekomen door het voorleggen van een aanvraag voor advies aan de Gemengde Commissie bevoegd voor producten bestemd voor gebruik bij dieren overeenkomstig de bepalingen van artikel 11 van het koninklijk besluit van 28 oktober 2008.

De heer Patrick De Groote (N-VA). - Ik dank de staatssecretaris voor het antwoord, maar ben van mening dat we actief op zoek moeten gaan naar producten die de gezondheid van bijen bevorderen, en zelf het initiatief moeten nemen om bedrijven te begeleiden bij het indienen van aanvraagformulieren tot erkenning van hun producten als geneesmiddel. Middelen om bijen te doden, zijn overal verkrijgbaar, maar om ze te genezen moet een dierenarts of apotheker worden ingeschakeld.

Een recente studie in opdracht van de Europese Unie heeft aangetoond dat België in 2010 na Hongarije de grootste bijensterfte in Europa had, namelijk 27,6%, tegenover 23% in Nederland en 20% in Frankrijk. Ik haal die percentages aan, niet alleen omdat daarmee de mogelijke oorzaken van de bijenziekte aan de hand van een landkaart kunnen worden weergegeven, maar ook omdat ze een indicator zijn voor best practices. Om de oorzaken van de grote bijensterfte te onderzoeken, moet men niet alleen kijken naar de negatieve invloeden, zoals de varroamijt en pesticiden, maar moet ook rekening worden gehouden met de positieve elementen, zoals de beschikbaarheid en vlotte bereikbaarheid van genezende stoffen. Ik wil de staatssecretaris dus vragen de producenten bij te staan in hun confrontatie met de Belgische administratieve molen. Voor een Oostenrijkse of Zweedse producent van een bijengeneesmiddel is het economisch niet interessant om onmiddellijk zwaar te investeren in aanvragen tot erkenning in 28 EU-lidstaten, en zeker niet in België, waar de afzetmarkt zeer klein is. Vroeger was BeeVital HiveClean legaal, maar hoewel effectief wetenschappelijk is bewezen dat de gezondheid van de honingbij er door het middel op vooruitgaat, is het in België gewoon verboden. Elders is het erkend als diergeneesmiddel, maar het heeft geen Belgisch stempel. De volksgezondheid is er in Nederland en Frankrijk niet slechter aan toe dan in België doordat het middel daar in bijenspeciaalzaken wel vrij te verkrijgen is. Dit heeft echt niets met volksgezondheid te maken, maar alles met een "papieren beleid" dat het nemen van doeltreffende maatregelen belemmert. Misschien is een aanpassing van de wet mogelijk.