5-259COM

5-259COM

Commission de la Justice

Annales

MERCREDI 20 NOVEMBRE 2013 - SÉANCE DU MATIN

(Suite)

Demande d'explications de Mme Helga Stevens à la ministre de la Justice sur «le projet pilote à Gand en matière de toxicomanie» (no 5-3968)

Mevrouw Helga Stevens (N-VA). - Ruim vijf jaar geleden startte in Gent een proefproject met drugsgebruikers, dat gevolgd werd door verschillende vakgroepen van de Universiteit Gent.

Er werd een drugbehandelingskamer (DBK) opgericht die alle drugsgerelateerde dossiers centraliseert bij de rechtbank van eerste aanleg. De DBK is bedoeld voor problematische drugsgebruikers die criminele feiten pleegden, gerelateerd aan hun verslaving. Deze mensen worden beter geholpen door hun verslaving aan te pakken dan door hen in de gevangenis te stoppen.

De resultaten van het project zijn erg positief volgens de onderzoekers: "Bij 80 procent van de DBK-groep daalt de recidive, 75 procent hervalt niet in de eerste achttien maanden na hun DBK-traject en 25 procent pleegt in die periode minder feiten dan voor de DBK. Ook DBK-cliënten met een serieus crimineel verleden recidiveren minder. Ter vergelijking: van de beklaagden die geen hulp van de DBK wilden, herviel 56,1 procent, terwijl slechts 38,6 procent van de DBK-cliënten opnieuw strafbare feiten pleegde."

Ook op andere domeinen is de DBK positief: "Justitiecliënten werden succesvol doorverwezen naar drughulpverlening, begeleid bij financiële problemen en het zetten van de stap naar de arbeidsmarkt. Er zijn ook minder beroepen tegen uitspraken van de DBK."

Een uitbreiding van deze werking is dan ook een heel logische stap. We merken echter dat de minister meteen op de rem gaat staan en allerlei randvoorwaarden inroept die een hindernis kunnen zijn: het hulpverleningsaanbod, overleg tussen justitie en de hulpverleners, de coördinatie tussen arrondissementen en de registratie.

Deze voorwaarden lijken niet onoverkomelijk te zijn. Gezien de positieve resultaten, moet Justitie dit toch nader bekijken en verder uitwerken.

Daarom zou ik, nu de resultaten bekend zijn, graag de plannen ter zake van de minister vernemen. Zal Justitie de resultaten van dit proefproject ernstig evalueren en onderzoeken hoe de ervaringen binnen het justitieel apparaat kunnen worden geïntegreerd? Overweegt de minister om in elk van de toekomstige nieuwe gerechtelijke arrondissementen een drugsbehandelingskamer op te richten?

Wat zal de minister doen om de problemen met betrekking tot de door haar opgesomde randvoorwaarden aan te pakken? Zal de werkgroep hiertoe worden uitgebreid of plant de minister extra werkgroepen om de bestaande werkgroep te ondersteunen?

Wat zal er gebeuren om de registratie in detail uit te werken?

Beschikt de minister reeds over een raming van het budget dat nodig is voor de goede werking van de drugsbehandelingskamers?

Binnen welke termijnen mogen we actie verwachten?

Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Justitie. - Het proefproject werd geëvalueerd. Ik heb het onderzoeksrapport grondig bestudeerd, want ik hecht veel waarde aan de aanbevelingen die de Universiteit Gent en de Dienst voor het strafrechtelijk beleid hebben geformuleerd.

In het hoofdstuk over de aanbevelingen buigen de onderzoekers zich over twee vragen: het voortbestaan van de DBK in Gent en de oprichting van zo'n kamer in de andere arrondissementen.

De meerwaarde van het Gentse DBK-project blijkt zowel uit het uitkomstenonderzoek als uit het recidiveonderzoek en verantwoordt dan ook de voortzetting van het DBK-project in het gerechtelijk arrondissement Gent.

Wel werden aanbevelingen gedaan om het project te verbeteren: een afgebakende toeleiding op basis van juridische criteria, een gerichte oriëntatie naar de hulpverlening op basis van concrete, haalbare en toetsbare doelstellingen voor als problematisch ervaren levensdomeinen, een doelgerichte justitiële opvolging van de doelstellingen in het behandelplan, afstemming van het eindvonnis op het verloop van het traject om zo de continuïteit van vrijwillige hulpverlening mogelijk te maken en de nood aan een systematische, gestructureerde en uniforme registratie van cliëntgegevens. Het lijkt me wenselijk dat de actoren van de Gentse DBK deze aanbevelingen effectief in hun werking invoeren.

De oprichting van een drugsbehandelingskamer in de andere gerechtelijke arrondissementen is volgens de onderzoeksploeg enkel mogelijk mits voldaan wordt aan externe en DBK-specifieke randvoorwaarden. De externe randvoorwaarden noemt ze een duidelijke rol- en taakafbakening tussen justitie en hulpverlening, ook wat de impact op het beroepsgeheim betreft, en de aanwezigheid van een voldoende uitgebreid, gediversifieerd en gespreid (drugs)hulpverleningsaanbod. Onder de DBK-specifieke randvoorwaarden worden zowel de inhoudelijke als de juridisch-technische kenmerken verstaan die de kern van de werking van een DBK vormen alsmede de financiering van een DBK-coördinator.

Ik ben van mening dat in een eerste fase de optimalisatie van de Gentse DBK moet worden gerealiseerd volgens de aanbevelingen. De Gentse DBK zal immers als voorbeeld dienen voor de andere geïnteresseerde gerechtelijke arrondissementen.

Ik heb de Gentse verbindingspersonen de opdracht gegeven om samen met het parket een draaiboek voor de installatie van een DBK op te stellen. Met dit draaiboek kunnen we andere arrondissementen begeleiden bij het opstarten van een DBK. Ik heb ze ook de opdracht gegeven om, in samenwerking met de Dienst voor het strafrechtelijk beleid, de registratie verder te optimaliseren, want dat is inderdaad belangrijk.

Het protocolakkoord voor het proefproject DBK te Gent werd inmiddels verlengd, waardoor het project binnen dezelfde context kan worden voortgezet. Het is evenwel nog niet raadzaam om de DBK al nationaal te implementeren. Enkel arrondissementen waarbinnen alle randvoorwaarden vervuld zijn, zoals een voldoende hulpverleningsaanbod, en alle betrokken actoren zich bereid tonen om zich hiertoe te engageren, kunnen overgaan tot de installatie van een DBK.

Mevrouw Helga Stevens (N-VA). - Het stemt me tevreden dat het project wordt verlengd. Ik zal het dossier blijven volgen.