5-257COM | 5-257COM |
Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - Na een vraag aan minister van Justitie Turtelboom en na verschillende debatten in de Antwerpse gemeenteraad, weten we eigenlijk nog altijd niet goed waar we in dit dossier staan. Daarom kom ik nu bij de staatssecretaris aankloppen, die ook bevoegd is voor de Regie der Gebouwen.
De huidige gevangenis van Antwerpen ligt in de Begijnenstraat, pal in het centrum van de stad in een complex dat dateert uit 1855. Dat historisch karakter is niet bepaald bevorderlijk voor de veiligheid en het comfort van bewoners en personeel. Ze worden dagelijks geconfronteerd met de lasten van de historische, maar tekortschietende infrastructuur. Ik wil het daarbij niet expliciet hebben over het totaal ontoereikende sanitair. Het dubbele gebruik van het complex als arresthuis, voor niet veroordeelde arrestanten, en als gevangenis, voor veroordeelde gevangenen, leidt tot overbevolking. Het gebouw is geschikt voor 550 bewoners en herbergde bij momenten al tot 1 300 personen.
Voor zover ik weet, was er een principieel akkoord om een nieuw arresthuis annex gevangenis te bouwen op de terreinen van de voormalige rijkswachtkazerne in Wilrijk, op gronden die eigendom zijn van de federale overheid. Daarnaast zijn er nog twee zones in het zuiden van Antwerpen in de running. Het gaat om de terreinen naast het nieuwe Justitiepaleis, de zogenaamde Konijnenwei, die eigendom zijn van Infrabel, en de terreinen van Bluegate, Petroleum-Zuid, die ook deels eigendom zijn van Infrabel. Daar staat nu echter een groot project rond economie en industrie op stapel. De huidige gevangenis in de Begijnenstraat staat op gronden die eigendom zijn van de stad Antwerpen.
Als de gevangenis in Wilrijk zou komen, dan is de ruimtelijke bestemming alvast in orde. Voor de twee alternatieve locaties moet via een RUP-wijziging worden gezorgd voor een herbestemming als zone voor openbaar nut, een zeer tijdrovende procedure. Bovendien moet er op de Bluegatesite ook nog een zware sanering worden uitgevoerd wegens een historische vervuiling met olie en zware metalen. Vroeger was dat namelijk de grote Umicorevestiging.
Ik heb dan ook volgende concrete vragen.
Klopt het dat de site in Wilrijk niet meer in aanmerking wordt genomen als mogelijke vestigingsplaats? Wat is daarvoor de argumentatie? Welke gevolgen op het vlak van de timing heeft een keuze voor Wilrijk of voor de alternatieve locaties? Als de gevangenis niet in Wilrijk komt, wat is de federale overheid als eigenaar dan van plan met de gebouwen en de gronden daar? Wie betaalt de kosten als er voor Bluegate of de Konijnenwei wordt gekozen?
Ik stel deze vragen niet om de staatssecretaris of mevrouw Turtelboom te pesten. Het gaat me er gewoon om dat er een oplossing moet komen voor de penibele omstandigheden in de gevangenis van de Begijnenstraat.
De heer Servais Verherstraeten, staatssecretaris voor Staatshervorming en voor de Regie der gebouwen. - Ik voel me helemaal niet gepest en heb zelfs veel begrip voor de vraag van mevrouw Talhaoui.
Het dossier van de bouw van een nieuwe gevangenis in Antwerpen wordt in volledige samenwerking en samenspraak met Justitie beheerd. Alle beslissingen worden dan ook samen genomen. Voor de problemen van overbevolking en dubbelgebruik van de instelling moet ik uiteraard doorverwijzen naar de minister van Justitie. Zoals u weet, hopen we haar in het voorjaar van 2014 ook de sleutels van de gevangenis in Beveren te kunnen overhandigen.
Ik kom tot de concrete vragen.
De gevangenis in de Antwerpse Begijnenstraat heeft inderdaad al een zeer respectabele leeftijd bereikt. De vorige regering had inderdaad, met de steun van het toenmalige stadsbestuur, de site in Wilrijk aangewezen als terrein voor een nieuwe gevangenis. Intussen heeft het nieuwe stadsbestuur laten weten dat het hiertegen gekant is en zijn we dan ook van dat plan afgestapt. We hebben dat al eerder laten weten, ook in een antwoord op een schriftelijke vraag. Het behoort niet tot mijn beleid om infrastructuurwerken van die omvang uit te voeren op plaatsen waar het lokale bestuur zich verzet, aangezien we met dat lokale bestuur, onder meer voor vergunningen, moeten samenwerken. We proberen waar mogelijk de standpunten van de lokale besturen maximaal te respecteren.
Met de stad werden onderhandelingen opgestart om te zoeken naar een nieuw terrein. Deze zoektocht heeft geleid tot een concreet voorstel op de site van Bluegate. Bluegate heeft onlangs laten weten dat aan de randvoorwaarden om in hun project een gevangenis in te passen, is voldaan. De Regie en Justitie kunnen dat nu concreet verder onderzoeken. Een vergadering hierover met alle betrokkenen, ook de stad, is voor zeer binnenkort gepland, als ik me niet vergis is dat zelfs volgende week.
Het terrein in Wilrijk is inderdaad eigendom van de federale overheid. Oorspronkelijk wilden we het gebruiken voor de hergroepering van de federale politie. Die drong daarop aan in het kader van het nationaal veiligheidsplan. Nu de plannen voor een gevangenis op dat terrein verlaten zijn, wil de Regie der Gebouwen er de eerder geplande renovatie en centralisatie ten behoeve van de diensten van de federale politie realiseren. Dat hebben we al geruime tijd geleden ook aan de stad heel duidelijk laten weten. Het oude stadsbestuur dacht namelijk ook aan een gezamenlijk project van federale en lokale politie, maar het nieuwe stadsbestuur houdt beide liever apart. We zullen bijgevolg de centralisatie van de federale politie in Wilrijk trachten te realiseren.
Een eerste oefening van de renovatieplannen ten behoeve van de federale politie heeft wel aangetoond dat niet alle ruimte die in ons bezit is, noodzakelijk moet worden gebruikt voor de huisvesting van de federale politie. We hebben daarvoor ongeveer twee derde van het terrein nodig en de rest willen we uiteraard ter beschikking van de stad stellen, weliswaar tegen marktconforme voorwaarden. In een eerste overleg met de stad is al onderzocht of ze voor de overblijvende ruimte een andere invulling plant. We geven de prioriteit aan de stad. Is ze niet geďnteresseerd, dan zullen we deze ruimte op de markt brengen, maar verder overleg met de stad is hoe dan ook al gepland.
Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - Nieuw voor mij is dat er een van de komende weken een vergadering is gepland die dan toch voor enige vooruitgang in het dossier kan zorgen. Uiteindelijk willen we dat gevangenen in menselijke omstandigheden hun straf kunnen uitzitten.
Ik heb enkel nog een vraag over Bluegate. Een groot deel van dat terrein is eigendom van Infrabel. Als daar de nieuwe gevangenis komt, wie koopt het terrein dan aan: de Regie der Gebouwen of de stad Antwerpen? Infrabel zal de gronden zeker niet gratis ter beschikking stellen. Dat hebben we ook gemerkt in het dossier rond economie en industrie op die locatie. Ik weet dat het federale niveau niet veel geld heeft, maar na het betalen van de pensioenen van zijn ambtenaren zal de stad Antwerpen ook niet zoveel meer over hebben.
De heer Servais Verherstraeten, staatssecretaris voor Staatshervorming, en voor de Regie der gebouwen en Duurzame Ontwikkeling. - Het zou me veel plezier doen als Antwerpen en andere steden waar we gevangenissen willen bouwen, zouden meehelpen om de infrastructuur te realiseren, maar ik vrees dat zij andere ambities en wettelijke opdrachten hebben. De federale overheid zal de zaken dus op een of andere manier moeten financieren. Hoe we dat precies doen, zal later moeten blijken bij het uitwerken van het dossier rond aankoop en sanering van de terreinen, bouw enzovoort.
Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - We zullen met elkaar in contact en dialoog blijven over dit dossier.
(De vergadering wordt gesloten om 14.50 uur.)