5-237COM | 5-237COM |
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Onlangs berichtten de media dat er binnenkort een experiment wordt opgestart, waarbij op heikele verkeersituaties en drukke verkeersmomenten dummy's van politieagenten, gemotoriseerde politieagenten en achterkanten van politiecombi's worden aangebracht, onder andere omdat bestuurders dan geneigd zijn hun snelheid te verminderen. Het BIVV zou instaan voor de effectmeting van het experiment, dat volgens eerdere ervaringen zeer goede resultaten zouden moeten boeken.
Elke maatregel die leidt naar meer verkeersveiligheid, verdient uiteraard alle lof en steun. Dit experiment oogt misschien wat lachwekkend, maar indien het inderdaad resulteert in positieve effecten, dan moet deze aanpak verder worden voortgezet.
Toch zijn er ook kritische beschouwingen te maken, onder andere over mogelijke ongewenste effecten. Als het bijvoorbeeld voor automobilisten na een bepaalde tijd niet meer duidelijk is of het gaat over echte politiemensen of dummy's, dan zou dat weleens in het nadeel van de veiligheid, de impact en van de geloofwaardigheid van de politie kunnen uitdraaien. De inzet van dummy's kan ook tot ridicule situaties leiden. De dummy's nodigen uit tot studentikoze acties; ze kunnen op eenvoudige wijze worden bijgekleurd of aangevuld. Kortom, de inzet van dummy's vraagt veel omkadering, toezicht en monitoring. Daarbij moeten we de vraag stellen of het sop de kool wel waard is.
Bevestigt de staatssecretaris dat binnenkort zo'n experiment wordt opgestart? Wie is ervoor bevoegd en welk budget wordt ervoor vrijgemaakt? Bevestigt de staatssecretaris dat het Belgisch Instituut voor verkeersveiligheid de effecten van het experiment zal evalueren? Welke methodes zullen hiervoor worden aangewend? Kan de staatssecretaris waarborgen dat het experiment op een wetenschappelijke wijze zal worden uitgevoerd en geëvalueerd? Zal het BIVV deze evaluatie zelf maken of uitbesteden? Welk budget wordt hiervoor uitgetrokken, binnen welke termijn? Zullen de evaluatieresultaten publiek beschikbaar zijn, zodat iedereen zich volop van de kwaliteit van de evaluatie en dus ook van het experiment kan vergewissen? Worden in het experiment ook de flankerende aspecten, zoals bewaking, onderhoud en verplaatsingen van de dummy's opgenomen? Worden buitenlandse onderzoeken geraadpleegd? Zo ja, welke? Wanneer denkt de staatssecretaris het experiment af te sluiten en zijn conclusies publiek te maken?
De heer Melchior Wathelet, staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit en voor Staatshervorming. - De Vaste Commissie van de lokale politie wil op basis van een proefproject het afschrikkend effect van dummy's op het verkeersgedrag van bestuurders evalueren. Bijzondere aandacht gaat daarbij naar de zones 30 en schoolomgevingen. Het gebruik van nepfiguren kan een belangrijke preventieve meerwaarde opleveren bovenop repressieve handhavingscampagnes. Bovendien moeten we in tijden van economische crisis en budgettaire besparingen de nodige creativiteit aan de dag leggen om de verkeersveiligheid te waarborgen.
Het proefproject is een samenwerking tussen de lokale politie en verschillende instanties. Zo staat het Belgisch Instituut voor de verkeersveiligheid in voor de wetenschappelijke ondersteuning van het project, met name het opzetten van het onderzoek met voor- en nametingen en metingen op gelijkaardige locaties zonder dummy's, de verwerking van de meetgegevens en de rapportage van de bekomen resultaten. De politiezone Zaventem brengt haar operationele ervaring en expertise in. De firma OTM levert de dummy's aan. ledere partner maakt hiervoor het nodige budget vrij.
Voorafgaand aan deze samenwerking heeft het BIVV een verkennende literatuurstudie uitgevoerd over het gebruik en de effecten van dummy's in het verkeer, met name het mogelijke effect ervan op snelheid en rijgedrag in het algemeen. Op basis van dit onderzoek en van de gedeelde ervaringen van het TISPOL-netwerk werd het gebruik van nepfiguren en het afschrikkende effect ervan nagegaan in Europa en daarbuiten. Hieruit bleek dat het inzetten van nepfiguren leidt tot een grote snelheidsvermindering en tot veel minder snelheidsovertredingen. Het effect bleek helaas ook bijna volledig te verdwijnen na het verwijderen van het nepvoertuig.
De inschatting van de pakkans wordt beïnvloed door de aanwezigheid van politiediensten. Een dummy veinst de fysieke aanwezigheid van de politie waardoor een vergelijkbaar ontradend effect ontstaat. Een hoge subjectieve pakkans verhoogt dan ook de verkeersveiligheid.
De resultaten van het proefproject zullen voorgesteld worden aan de verkeerscoördinatoren. De verschillende partners hebben nog niet besproken wanneer of hoe ze de resultaten zullen bekendmaken.
In het belang van de onderzoeksopzet mogen we er tijdens het proefproject geen media-aandacht aan geven. Dat zou immers het gedrag van de bestuurders kunnen beïnvloeden.
Aanvankelijk stond ik net als collega Anciaux vrij terughoudend tegenover dit experiment. Maar net als hij kijk ik uit naar wetenschappelijk bewijs voor het effect van dummy's. Alleen op basis daarvan zal ik uiteindelijk beslissen om de dummy's al dan niet op grotere schaal in te zetten.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik kan de redenering van de staatssecretaris helemaal volgen. Ook ik blijf wat sceptisch, maar als het proefproject duidelijke resultaten oplevert, zal ik mijn standpunt herzien.
Ik vind het wel wat vreemd dat de dummy's in eerste instantie in de zones 30 en de schoolomgevingen zullen worden geplaatst. Omdat de bestuurders daar hoe dan ook al trager zouden moeten rijden, hebben ze daar sneller door dat het maar dummy's zijn. Ik zou ze daarom veeleer op snelwegen inzetten, maar ik twijfel er niet aan dat het BIVV veel beter weet hoe het zoiets moet aanpakken.