5-225COM | 5-225COM |
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Zowat alle vluchten naar, van en over België worden begeleid door de diensten van Belgocontrol. Al eerder meldde Belgocontrol een dreigend en oplopend financieel probleem. Al ruim een decennium wordt er met verlies gewerkt en ook voor 2013 raamt men een tekort van 13 miljoen euro, terwijl er maar 8 miljoen euro in kas is. Zo'n financiële toestand eindigt, zonder dringende remediëring, in een bankroet.
Ik herinner me die problematiek nog van toen ik verantwoordelijkheid droeg voor mobiliteit, maar toen had Belgocontrol nog een omvangrijke oorlogskas, die intussen misschien is opgebruikt of door de regering is aangeslagen.
De redenen voor dit aanhoudend en toenemend financieel probleem zijn divers, maar in alle eenvoud te herleiden tot een stijging van de uitgaven die niet wordt gecompenseerd door meer inkomsten. Voor de uitgavenzijde verwijst het bedrijf - hoe kan het anders - naar de oplopende loonkosten. Voor het gebrek aan inkomsten zijn er meer redenen. Zo blijken de tarieven die Belgocontrol mag aanrekenen en die worden bepaald door de federale regering, al tien jaar ongewijzigd. Daarbij komen er extra aderlatingen. Zo blijken de kosten die Belgocontrol aan regionale luchthavens, Deurne, Charleroi, Oostende en Luik, mag aanrekenen opvallend en onverantwoord laag. Ook het grote aantal `staatsvluchten', waarbij regeringsleiders zich in Brussel aandienen, veroorzaken een specifiek probleem, want voor deze vluchten mag Belgocontrol geen kosten factureren.
Op 6 februari 2012, dus ruim een jaar geleden, ondervroeg ik de staatssecretaris al over dit aanzwellende probleem. In zijn antwoord probeerde de staatssecretaris mij te sussen door aan te kondigen dat hij het probleem op korte termijn zou aanpakken en oplossen. De berichtgeving einde mei 2013 wijst echter op een tegengestelde realiteit: geen oplossing en een alsmaar grote wordend probleem met een nakend bankroet als perspectief.
Bevestigt de staatssecretaris dat Belgocontrol, na jarenlange grote verliezen, nu afstevent op een bankroet wegens een geraamd verlies voor 2013 van 13 miljoen en ontoereikende financiële mogelijkheden?
Hoe evalueert de staatssecretaris de cumul aan problemen van Belgocontrol, onder andere de al een decennium lang bevroren tarieven die door de regering worden opgelegd, de ronduit te lage kosten die aan de regionale luchthavens mogen worden aangerekend en de gratis dienstverlening aan de staatsvluchten naar en van Brussel?
Welke concrete maatregelen heeft de staatssecretaris sinds zijn belofte in februari 2012 kunnen nemen om deze problemen slagkrachtig aan te pakken en op te lossen? Op welke wijze heeft hij de oorzaken van dit dreigende financiële debacle aangepakt?
Kunnen de tarieven die Belgocontrol mag aanrekenen, op korte termijn verhogen? Zal de facturatie aan de regionale luchthavens op een realistisch kostenberekening mogen gebeuren?
Welke houding neemt de staatssecretaris aan ten opzichte van de gratis dienstverlening voor staatsvluchten? Wordt België voor deze verliezen gecompenseerd en/of zal de staatssecretaris hieromtrent voorstellen doen?
Kan de staatssecretaris op dit moment waarborgen dat Belgocontrol niet in een faillissement zal verzeilen? Waarop baseert hij deze overtuiging? Ik neem aan dat we Belgocontrol niet kunnen laten failliet gaan en dat de regering maatregelen zal moeten nemen.
Eén punt heb ik nog niet aangeraakt. Het is de minister wellicht bekend dat Belgocontrol behoorlijk hoge wedden uitbetaalt aan de verkeersleiders. Het gilde van de verkeersleiders, dat fungeert als een soort van vakbond, is bijzonder machtig. Als zij staken ligt heel het luchtverkeer lam.
Het beroep van verkeersleider is natuurlijk zeer stresserend. In de loop der jaren hebben de verkeersleiders daarom veel voordelen kunnen bekomen, zoals niet het minst zeer hoge weddes. Indien dat evenwel tot een financieel debacle zou kunnen leiden, moeten we toch proberen om een rem te plaatsen op de forse stijging van de weddes van de verkeersleiders.
De heer Melchior Wathelet, staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit en voor Staatshervorming. - De financiële situatie van Belgocontrol is mij welbekend. Belgocontrol is structureel verlieslatend. Dat is te wijten aan het feit dat de onderneming voor drie diensten niet of maar gedeeltelijk betaald wordt door diegenen die van de diensten genieten, zonder dat het bedrijf de kosten aan anderen kan factureren of zonder daarvoor subsidies te ontvangen.
Dat structureel verlies wordt in enige mate gecompenseerd door royalty's op internationale vluchten die boven België vliegen, en een interne belasting die betaald wordt door Eurocontrol. Dat brengt het deficit op 13 miljoen euro.
De mogelijke oplossingen zijn bekend. Er moet intern een plan worden opgesteld om de kosten van Belgocontrol zelf te verminderen. De royalty's van Brussel Nationaal, die sinds 2003 niet meer geïndexeerd zijn, moeten worden geïndexeerd. Een herziening van het samenwerkingsakkoord met de regio's inzake de luchthavens van Oostende, Antwerpen, Luik en Charleroi is noodzakelijk. De regionale luchthavens betalen niet de volledige kost van de prestaties die Belgocontrol levert. Het verschil tussen de kost en de prijs die de regionale luchthaven betaalt is iets hoger voor Antwerpen en voor Charleroi dan voor Luik en Oostende. Voor Charleroi en Antwerpen bedraagt het meer dan vijf miljoen euro per jaar per luchthaven. Tot slot moet er een royalty kunnen worden geheven voor de luchtvaartveiligheid per passagier en per ton bij het opstijgen van cargo's.
Die oplossingen werden al verschillende malen besproken op gezamenlijke vergaderingen van verschillende kabinetten en in werkgroepen.
Eerst moeten het directiecomité en de raad van bestuur worden benoemd, zodat ze een mandaat krijgen voor een redelijke termijn. De huidige ploeg weet niet of ze in de toekomst nog het bedrijf zal leiden. Sinds 2011 wijs ik mijn collega's in de regering op de noodzaak van die benoemingen. Ik kan alleen maar inspanningen vragen aan Brussel Nationaal en aan de regionale luchthavens als er ook binnen Belcocontrol inspanningen worden geleverd om de werking te verbeteren. De inspanningen van Belgocontrol kunnen er echter maar komen met een management dat een mandaat heeft voor de volgende zes jaar. Het kernkabinet van 17 mei 2013 heeft besloten aan een headhunter te vragen een selectieprocedure te starten voor het mandaat van managing director van Belgocontrol.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Het verbaast me te horen dat Eurocontrol aan Belgocontrol betaalt. Is dat niet andersom?
De heer Melchior Wathelet, staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit en voor Staatshervorming. - Voor verschillende prestaties factureert Belgocontrol aan Eurocontrol. Voor sommige activiteiten van Belgocontrol is het resultaat positief. Dat compenseert een beetje de verschillende verliesposten.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik ben het eens met het antwoord. Sommige tariefverhogingen zijn echt nodig. Tegelijkertijd moet Belgocontrol redelijke voorstellen doen om intern orde op zaken te stellen.
De heer Melchior Wathelet, staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit en voor Staatshervorming. - Het huidige management heeft al verschillende voorstellen gedaan. Het is vragende partij om die voorstellen uit te voeren, maar het heeft daarvoor een mandaat nodig.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik kan begrijpen dat de afgevaardigd bestuurder, de heer Tintin, daarover niet kan onderhandelen als hij nog geen mandaat heeft voor de volgende jaren.