5-218COM | 5-218COM |
De heer Bert Anciaux (sp.a). - De minister van Financiën verwees deze vraag om uitleg door naar de minister van Economie.
De verhalen over het succes van de Belgische aanwezigheid op de wereldtentoonstelling van 2010 in Shanghai klonken meer dan euforisch. De organisator begeesterde de publieke opinie met zegeberichten in de beste propagandistische tradities. Een indrukwekkend aantal van tien miljoen bezoekers vereerde het paviljoen van ons land, kortom publicitaire missie meer dan volbracht. Con brio! Maar het kon niet op, want in tegenstelling tot wat men bij dit soort van evenementen verwacht, sloot het hele project af met een bonus van 7,5 miljoen euro.
Niet voor niets zou men de organisator van deze uitzonderlijke prestatie opnemen in de galerij van meest verdienstelijke landgenoten. Misschien wacht hem wel een adellijke titel? Honni soit qui mal y pense.
Maar mooie sprookjes kunnen een voorspelbaar lelijk einde hebben. Want hier komt het Rekenhof op de proppen. In weerwil van de zegepralende organisator, klinkt het verdict kurkdroog zegepralende maar vernietigend. Het Rekenhof bekeek - zoals het hoort - de boekhouding van deze succesvolle expo en besluit met de volgende vaststellingen: de boekhouding is een puinhoop van dergelijke omvang dat een controle onmogelijk wordt; de sponsors kregen geen contracten of controleerbare stukken; er werden bonussen tot 10 000 euro uitbetaald zonder enige motivering; de personeelskosten werden betaald zonder dat de fiscus hierover werd ingelicht - kortom belastingontduiking en fraude; de wet op de openbare aanbestedingen werd galant met de voeten getreden.
De repliek van de organisator op deze vernietigende vaststellingen klinkt onthutsend eenvoudig: er was tijdsdruk. Tegelijkertijd vond deze bevlogen organisator een uitzonderlijke motivering: de boekhouding blijkt in orde met de Chinese wetgeving. Voorwaar een indrukwekkend argument.
Hoe evalueert de minister de ronduit vernietigende vaststellingen van het Rekenhof over de financiële afrekening van de Belgische aanwezigheid op de wereldtentoonstelling in Shanghai?
Bevestigt de minister dat de boekhouding die door de organisator werd neergelegd, inderdaad als een puinhoop kan worden bestempeld?
Hoe verwerkt de minister de specifieke overtredingen die het Rekenhof vaststelt, onder andere de oncontroleerbaarheid, het ontbreken van contracten, de belastingontduiking en fraude via onkostenvergoedingen, het overtreden van de wet op de overheidsopdrachten enzovoort?
Op welke wijze zal de minister dit dossier verder opvolgen? Zal hij de organisator verplichten tot het neerleggen van een controleerbare boekhouding? Zullen de organisator en zijn medewerkers vervolgd worden voor de wetten die zij overtraden? Zal de minister het parlement op de hoogte houden van de afwikkeling van dit weinig fraaie dossier?
De heer Johan Vande Lanotte, vice-eersteminister en minister van Economie, Consumenten en Noordzee. - We hebben hier inderdaad te maken met een bijna onmogelijke opdracht.
Om toekomstige problemen te vermijden hebben we het Commissariaat een permanent statuut gegeven met een regeling sui generis, zodat geen beslissingen meer genomen kunnen worden à la tête du client. Er werden ook een regeling getroffen op het vlak van comptabiliteit en dergelijke meer. Ik ben er voorstander van dat een nauwkeurige boekhouding wordt gevoerd en dat alle betalingen en uitgaven controleerbaar zijn. Ik heb echt geen probleem met transparantie.
Wanneer men voor een expo in Shanghai een aantal zaken moet beslissen, dan moet men daarbij rekening houden met wat in China en voor die expo effectief geregeld is. We hebben de wet op de overheidsopdrachten, maar voor de expo gelden andere regels: de maatschappijen die daaraan deelnemen, moeten dus voldoen aan een aantal regels die niet de onze zijn. Er moesten in China een aantal activiteiten worden verzorgd, zoals gebouwen optrekken, producten verkopen en contracten opstellen, waarbij rekening moest worden gehouden met de voorschriften aldaar. Bovendien moest alles in een zeer beperkte tijdslimiet worden afgerond.
Ik denk dan ook niet dat men de wetgeving op de overheidsopdrachten continu kan respecteren en alles wat men uitgeeft en krijgt volkomen transparant kan weergeven. Het Rekenhof kan dit echter niet melden, hoewel het een realiteit is.
Ik vind het echter wel belangrijk dat we voor het eerst hebben deelgenomen aan een expo waaraan we geld hebben overgehouden. Meestal moeten we voor een dergelijke tentoonstelling ongelooflijk veel geld bijleggen. Nu hebben we geld overgehouden, waardoor we een aantal toekomstige activiteiten kunnen financieren. Het paviljoen is verkocht volgens de regels die in China gelden, dat kan ook niet anders.
Ik vind het dus wel goed dat daarop controle wordt uitgeoefend, maar we moeten toch rekening houden met de specifieke context. Het is volgens mij niet mogelijk om op een correcte en succesrijke manier een dergelijke activiteit te ontplooien in Shanghai zodat het Rekenhof achteraf alleen maar kan besluiten dat alle wetgevingen werden gerespecteerd. Ik ben echter wel degelijk voorstander van transparantie. Daartoe werden ook regels uitgevaardigd en er werd een adjunct aangesteld zodat we duidelijk de herkomst en de bestemming van het overheidsgeld kennen.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik begrijp wel dat het niet vanzelfsprekend is om in dit geval onze regels van aanbesteding te volgen en ik begrijp ook dat er in China andere regels gelden. Het Rekenhof zegt echter wel dat de boekhouding een puinhoop is.
De heer Johan Vande Lanotte, vice-eersteminister en minister van Economie, Consumenten en Noordzee. - Dat heb ik ook toegegeven. Naar aanleiding van de recente suggestie van het Rekenhof heb ik het Commissariaat verzocht om met de bevoegde diensten van de FOD Financiën contact op te nemen om voor de voorbije jaren en de toekomstige jaren afspraken te maken inzake transparantie. Ik vind wel dat we moeten weten waaraan iedere euro wordt besteed.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Dan ben ik het eens met de minister. Ik neem aan dat maatregelen worden genomen om het gebrek aan transparantie te verhelpen.