5-179COM | 5-179COM |
M. le président. - M. Hendrik Bogaert, secrétaire d'État à la Fonction publique et à la Modernisation des Services publics, répondra.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Onlangs bereikte mij het verhaal van een ouder koppel, dat geconfronteerd met een reeks fysieke tegenslagen financieel in de knoei was geraakt. Als een van de gevolgen van deze neerwaartse spiraal bleef een aantal verschuldigde belastingen onbetaald. Het bedrag cumuleerde en confronteerde het koppel met een ondraaglijke financiële last.
Bij voorbaat wil ik de minister verzekeren dat het betalen van belastingen geen facultatief of lichtjes vrijblijvend engagement is of mag worden. Het voldoen aan de belastingplicht is strak wettelijk geregeld en cruciaal om een gemeenschap te laten functioneren. Mijn vraag wil hieromtrent geen twijfel laten bestaan, ook niet over de noodzaak dat de fiscus wanbetalers met alle wettelijke en geregelde middelen blijft achtervolgen. Toegeven op dit principe zet een fundament van onze ordening op de helling.
Deze vraag gaat echter in op de wijze waarop de fiscus de gerechtvaardigde achtervolging van wanbetalers organiseert. Waarop baseert de fiscus zich om een bepaalde maatregel te kiezen? Welke mogelijkheden laat de fiscus nog open voor mensen van goede wil?
Een van de wettelijke middelen waarover de fiscus beschikt, is de inschakeling van een deurwaarder, die bij de wanbetaler een beslag op goederen kan laten uitvoeren. Ik heb hierover een wetsvoorstel ingediend dat hopelijk binnenkort kan worden besproken. De hoofdsom van een schuld stijgt vaak exponentieel door de bijkomende kosten die worden gemaakt. De fiscus heeft daar niets aan; het zijn maar kosten op het sterfhuis, die enkel de deurwaarders ten goede komen. Daarom vraag ik dat er niet te snel een beroep gedaan wordt op deurwaarders.
Wat zal de minister ondernemen met het oog op het sluiten van overeenkomsten met wanbetalers voor de afbetaling van belastingschulden veeleer dan deurwaarders in te schakelen die overgaan tot bewarend of uitvoerend beslag, wat vaak niets oplevert behalve hoge kosten voor de betrokkenen? Het komt voor dat een schuld met factor tien vermenigvuldigd wordt en dan komen de mensen in een negatieve spiraal, kunnen ze niet meer terugbetalen en worden ze in de armoede geduwd.
Kan de overheid het engagement aangaan om alleen als het nodig is of als het om een vette vis gaat, een deurwaarder in te schakelen en kosten te maken?
De heer Hendrik Bogaert, staatssecretaris voor Ambtenarenzaken en Modernisering van de Openbare Diensten. - Ik lees het antwoord van de minister.
De termijnen waarbinnen belastingen moeten worden betaald, zijn van openbare orde. Geen enkele wettekst verleent de ontvanger de bevoegdheid daarvan af te wijken. Wanneer de belasting niet werd betaald binnen de wettelijke termijn, zijn de algemene beginselen van behoorlijk bestuur van toepassing bij de invordering ervan. De ontvanger moet er steeds over waken dat hij de invordering uitoefent zodat de belastingschuldigen en derden zo weinig mogelijk nadeel ondervinden.
Indien de belastingplichtigen echter kunnen aantonen dat zij omwille van bijzondere omstandigheden in de onmogelijkheid zijn om binnen de wettelijke termijn aan hun betalingsverplichtingen te voldoen, kunnen zij om een afbetalingsplan vragen om zo te vermijden dat er tegen hen vervolgingen worden opgestart. Het volstaat dat zij een gemotiveerd verzoek richten tot de hiervoor bevoegde ontvanger.
Het verkrijgen van een betalingsregeling is echter geen recht van de belastingschuldige, maar een gunstmaatregel, die door de ontvanger slechts in uitzonderlijke omstandigheden kan worden toegestaan. De ontvanger onderzoekt elke vraag om betalingsfaciliteiten individueel en houdt daarbij rekening met alle feitelijke omstandigheden in het dossier: periode van achterstal en omvang van de schuld, financiële draagkracht en solvabiliteit van de schuldenaar en de aangeboden waarborg. Hij probeert op een redelijke wijze tegemoet te komen aan de situatie waarin de belastingschuldige zich bevindt. Hij doet dit dan ook in zijn hoedanigheid van rekenplichtige van de Schatkist, in volle onafhankelijkheid en ten persoonlijke titel, onder zijn persoonlijk geldelijke aansprakelijkheid, maar het is evident dat hij het beginsel van de redelijkheid moet hanteren.
Die persoonlijke aansprakelijkheid sluit elke onderrichting en elke tussenkomst van een hiërarchische overheid uit. Noch is het in de huidige stand van de wetgeving mogelijk dat de administratie zelf een afbetalingsplan voorstelt. Het spreekt evenwel vanzelf dat geen beroep zal gedaan worden op de diensten van een gerechtsdeurwaarder zolang het toegekende afbetalingsplan in al zijn onderdelen wordt nageleefd.
Dezelfde principes van redelijkheid gelden eveneens indien de ontvanger beslist over te gaan tot een uitvoerend beslag bij deurwaardersexploot. Ter zake werden er reeds richtlijnen meegedeeld om, in bepaalde gevallen, over te gaan tot terugbetaling van onterechte vervolgingskosten.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik wist niet dat de ontvanger als rekenplichtige ook persoonlijk aansprakelijk kon worden gesteld. De staatsecretaris vermelde wel op het einde van het antwoord dat er hieromtrent richtlijnen uitgevaardigd zijn.
Ik kan me voorstellen dat er een code kan worden afgesproken, zodat er, indien het gaat over mensen die echt in de problemen zitten, geen nutteloze kosten worden gemaakt. Desnoods dienen de wettelijke regels te worden aangepast om zo'n richtlijn mogelijk te maken.
De zaken worden vaak zeer moeilijk gemaakt voor kleine wanbetalers, maar voor grote fraudeurs wordt er met groot gemak een ruling toegepast. Wat is het verschil tussen het actief bevorderen van minnelijke overeenkomsten met afbetalingsplannen en een grote ruling met grote fraudeurs? Is het niet mogelijk om ook heel kleine rulings toe te passen, zodat menselijke drama's kunnen worden vermeden?
De heer Hendrik Bogaert, staatssecretaris voor Ambtenarenzaken en Modernisering van de Openbare Diensten. - Ik begrijp uw bekommernis. Toch is het innen van de ontvangsten zeer belangrijk. Er zijn gevallen bekend, waar dat voor kleine bedragen niet gebeurt. Indien we die bedragen bij elkaar optellen, komen we echter aan een bedrag met een grote impact. Een gemeentelijke ontvanger, bijvoorbeeld, is daarvoor ook verzekerd, laten we zeggen tot 750 000 euro. Hiermee geef ik een idee van de omvang dat dit kan aannemen.
Een ruling is een beslissing die vooraf wordt genomen. De rulingscommissie bepaalt vooraf hoe de fiscus zal reageren als een bedrijf dit of dat zou doen. Daarnaast is er nog de mogelijkheid van een minnelijke schikking, bijvoorbeeld over een afbetalingsplan. Als het om relatief kleine bedragen gaat, denk ik dat het moeilijk is om een deel kwijt te schelden. Maar het afbetalingsplan kan wel aangepast worden aan de mogelijkheden van de betrokkenen.
Ik zal de vicepremier voorstellen om te bekijken hoe we, binnen het kader van de persoonlijke geldelijke aansprakelijkheid, tot een gestroomlijnde aanpak kunnen komen in dit verband.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik vraag inderdaad helemaal niet dat de belastingen niet zouden worden ingevorderd; ik vraag alleen dat geen nutteloze kosten worden gemaakt en dat er gemakkelijker kan worden afbetaald. Ik ben blij dat de staatssecretaris een opening creëert.