5-1826/1

5-1826/1

Belgische Senaat

ZITTING 2012-2013

26 OKTOBER 2012


Voorstel van resolutie om het Koninklijk Conservatorium van Brussel te renoveren

(Ingediend door de heer André du Bus de Warnaffe c.s.)


TOELICHTING


In het gebouwencomplex van het Conservatorium, dat uit verschillende gebouwen bestaat en dateert van 1832, zijn momenteel twee kunsthogescholen gevestigd : het Conservatoire royal de Bruxelles, dat onder de bevoegdheid valt van de Fédération Wallonie-Bruxelles en het Koninklijk Conservatorium Brussel, dat door de Vlaamse Gemeenschap wordt gesubsidieerd. Zowel van Vlaamse als Franstalige kant genieten deze instellingen en het onderwijs in muziek en podiumkunsten dat er wordt verstrekt, een stevige reputatie. Het Koninklijk Conservatorium van Brussel was en is nog steeds een federale plaats van culturele uitstraling en een onmiskenbaar trefpunt voor liefhebbers van kwaliteitsvolle muziek, gebracht door aankomend talent.

Zoals reeds vermeld, reikt de vermaardheid van het conservatorium verder dan onze landsgrenzen dankzij grote namen als Eugène Ysaÿe, Henry Wieniawski, Arthur Grumiaux, Arthur De Greef, Désiré Defauw en een groot aantal virtuozen uit de internationale muziekscène. De muziekbibliotheek, die dateert van 1832, bevat vandaag nog steeds unieke stukken die wereldwijd gezocht worden.

Academiejaar na academiejaar komen studenten uit de hele wereld en van erg hoog niveau naar deze instelling, die al decennialang wereldwijd een grote reputatie geniet.

Het eigenlijke gebouw van architect Cluysenaar, dat zowel studenten, docenten als instrumenten huisvest, is daarentegen een ramp.

In bepaalde lokalen en zalen kunnen geen grote instrumenten meer staan omdat ze beschadigd kunnen worden (1) , andere zalen zijn onbruikbaar verklaard ondanks de uitzonderlijke akoestiek. Andere lokalen zijn ronduit gevaarlijk voor het publiek dat het gebouw tijdens concerten of tentoonstellingen bezoekt, maar vooral voor de studenten en de personeelsleden die er dagelijks met kunst bezig zijn. Op dit ogenblik is de veiligheid van de studenten en het personeel een groot probleem in deze instelling.

De toestand van het Koninklijk Conservatorium van Brussel wordt treffend verwoord door Martin Beaver, een eerste violist uit Canada bij het Tokyo String Quartet, residerend kunstenaar in de « Yale School of Music » en laureaat van de Koningin Elisabethwedstrijd viool in 1993 :

« Regrettably, over the years, I have observed that the concert hall and the buildings of the Conservatory have fallen into a sad state of disrepair. These buildings and the activities within their walls are of such high cultural value to the people of Brussels and all Belgians. [...]

In my opinion, something must be done immediately to restore the buildings and to preserve the essential work of nurturing of young artistic talent studying there. » (2)

Bovenop de moeilijkheden van een nochtans noodzakelijke renovatie, is de juridische situatie van het gebouwencomplex van het Conservatorium bovendien verre van eenvoudig.

In tegenstelling tot de overige schoolgebouwen, valt dit complex niet onder de bevoegdheid van de gemeenschappen, maar onder die van de federale Staat die er eigenaar van is, meer bepaald de Regie der Gebouwen. Men moet echter vaststellen dat de renovatie van het conservatorium de afgelopen jaren geen beleidsprioriteit vormde, waardoor een onvermijdelijk verval van de infrastructuur werd ingezet. Noch de Fédération Wallonie-Bruxelles, noch de Vlaamse Gemeenschap konden enig relevant initiatief nemen om het gebouw te renoveren aangezien ze hier niet voor bevoegd zijn. Bijgevolg zitten de twee scholen in feite in een grijze zone en hebben ze tot nu toe weinig hoop op enig optreden van de federale Staat. Dit is een betreurenswaardig feit, dat echter wel kan worden verholpen.

Een groep gepassioneerde mensen, melomanen, die zich bewust is van deze vreemde situatie en vooral dringend wil ingrijpen, heeft zich tot doel gesteld het Conservatorium te redden — want dat is het woord — als een onmisbaar cultureel gebouw dat zijn volle glorie moet behouden in Brussel.

De VZW Conservamus, de naam van deze groep, heeft een project ontwikkeld om de infrastructuur te renoveren. Sinds vier jaar levert deze VZW strijd om de belangstelling te wekken van de verschillende actoren in dit dossier, zowel bij de overheid als in de privésector, in nauwe samenwerking met de directie van het Conservatoire royal de Bruxelles en van het Koninklijk Conservatorium Brussel. De idee van Conservamus is het gebouwencomplex naar een nieuwe structuur over te hevelen, een naamloze vennootschap van publiek recht maar met een sociaal oogmerk. Dat zou een oplossing bieden voor de huidige impasse. Die naamloze vennootschap van publiek recht met sociaal oogmerk zou belast zijn met zowel de renovatie als de uitbreiding van het huidige complex (3) en het dagelijks beheer van de gebouwen die hoofdzakelijk bestemd zijn voor de lessen van de twee kunsthogescholen.

Vandaag is de nood echter veel hoger, zoals recent is gebleken. Ook al vonden er gedurende tientallen jaren talrijke muziekevenementen van hoog niveau plaats in het Conservatorium, muziekliefhebbers en voorvechters van dit vermaarde gebouw slaken nu een ware alarmkreet.

Onlangs werd immers beslist om de voorrondes en de halve finales van de Koningin Elisabethwedstrijd elders te houden, en dat terwijl deze wedstrijd, die de hele wereld ons benijdt, en het Conservatorium met zijn internationale reputatie al 50 jaar onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Om de neergang van het Koninklijk Conservatorium van Brussel een halt toe te roepen, en om zo snel mogelijk met de renovatie te beginnen, vraagt de Senaat de regering dan ook om de hierna vermelde, dringende maatregelen te nemen.

André du BUS de WARNAFFE.
Caroline DÉSIR.
Richard MILLER.
Zakia KHATTABI.

VOORSTEL VAN RESOLUTIE


De Senaat,

A. gelet op het koninklijk besluit van 2 augustus 2002 tot wijziging en aanvulling van het koninklijk besluit van 2 augustus 1972 houdende goedkeuring van de lijst der terreinen, gebouwen en aanhorigheden, als bedoeld in artikel 19 van de wet van 1 april 1971 houdende de oprichting van een Regie der Gebouwen;

B. gelet op de rampzalige toestand waarin het gebouwencomplex van het Koninklijk Conservatorium van Brussel, eigendom van de federale Staat, zich bevindt;

C. gelet op oprichting van de VZW Conservatorium musica (afgekort Conservamus) die de bescherming, het onderhoud, de bewaring, de restauratie en de herwaardering van het monument, de site en het architecturaal geheel van het Koninklijk Conservatorium van Brussel wil promoten, aanmoedigen en waarborgen en het publiek gevoelig wil maken voor de noodzaak om het gebouwcomplex en de daarin gehuisveste collecties, ruimtes en patrimoniale en culturele instellingen in stand te houden voor de toekomstige generaties;

D. gelet op het antwoord op de mondelinge vraag aan staatssecretaris Bernard Clerfayt van 25 februari 2010 en van 22 december 2010 in de Senaat waarin hij zegt goede hoop te hebben op een spoedig oplossing voor dit dossier en dat de oplossing van een naamloze vennootschap van publiek recht met sociaal oogmerk ernstig bestudeerd wordt;

E. gelet op het antwoord op de mondelinge vraag van minister Nollet van 13 december 2010 waarin hij zegt bereid te zijn om in de vooropgestelde constructie een financiële en materiële bijdrage te leveren die in verhouding staat tot het gebruik dat de federatie van het gebouw maakt;

F. gelet op het antwoord op de mondelinge vraag van minister Nollet van 9 november 2011waarin hij meedeelt dat de regering van de Fédération Wallonie-Bruxelles bereid is haar verbintenissen na te komen zodra de federale Staat dat zelf doet;

G. gelet op het bezoek van staatssecretarisVerherstraeten aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel in maart 2012 om zich te vergewissen van de situatie ter plaatse;

H. gelet op het antwoord op de mondelinge vraag van staatssecretaris Verherstraeten van 24 april 2012 waarin hij zegt dat de gemeenschappen en de federale Staat tot samenwerking gedwongen zijn en dat hij, eerst informeel, alles in het werk zal stellen om tot een juridische oplossing te komen voor de financiële eisen inzake de renovatie van het gebouwencomplex;

I. gelet op het antwoord op de gezamenlijke vragen aan staatssecretaris Verherstraeten van 22 mei 2012 waarin wordt meegedeeld dat het nuttig zou zijn om formele contacten aan te knopen met de twee gemeenschappen alvorens een beslissing te nemen;

J. overwegende dat dringend moet worden opgetreden in het belang van en met het oog op de veiligheid van de studenten en het personeel van het Koninklijk Conservatorium van Brussel,

vraagt de regering :

1. besprekingen aan te vatten met de deelgebieden en de betrokken partijen om, in het algemeen belang via onderhandelingen tot een oplossing te komen voor de renovatie van dit gebouwencomplex;

2. de nodige initiatieven te nemen zodat het Koninklijk Conservatorium van Brussel in de eerste plaats kan blijven worden gebruikt voor pedagogische en academische activiteiten;

3. binnen de grenzen van de beschikbare budgettaire kredieten, alle mogelijke initiatieven te nemen met het oog op een snelle en doeltreffende renovatie van het conservatorium.

21 juni 2012.

André du BUS de WARNAFFE.
Caroline DÉSIR.
Richard MILLER.
Zakia KHATTABI.

(1) Zo moest een nieuw, door de Fédération Wallonie-Bruxelles besteld orgel, tijdens de vorige zittingperiode, geïnstalleerd worden in een naburige kerk om de studenten in goede omstandigheden les te kunnen geven ...

(2) Website van de VZW Conservamus : www.conservamus.be.

(3) Website van de VZW Conservamus. : www.conservamus.be.