5-162COM | 5-162COM |
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Gezondheidseconoom Lieven Annemans, verbonden aan de Universiteit Gent en de VUB, stelde onlangs vast dat de omwonenden van de luchthaven van Zaventem, vooral door de geconcentreerde vluchten, beduidend meer kans op hart- en vaataandoeningen lopen. Hij steunt daarbij onder andere op studies uit Zürich en Keulen. Het klinkt ook logisch, want nachtvluchten en een hoge concentratie van vluchten veroorzaken een hogere bloeddruk die uiteraard leidt tot een verhoogde kans op hartfalen. Andere specialisten betwijfelen het causale verband tussen intensief vliegtuigverkeer en hoge bloeddruk.
De reacties op die berichtgeving zijn uiterst interessant en veelzeggend.
Belgocontrol verkondigde erg laconiek, bij monde van Nadine Meesen: `Veiligheid is onze eerste prioriteit, niet de hinder voor de omgeving.' Die quote kan tellen en klinkt ontluisterend inciviek. Achter de reactie schuilt de redenering dat veiligheid enkel te maken heeft met het niet crashen van vliegtuigen en dat de gezondheid van honderdduizenden mensen bijzaak is.
Ook van de staatssecretaris werd een opmerkelijke reactie opgetekend: `Het gezondheidsaspect van de vluchten rond Zaventem is niet mijn bevoegdheid.' Ook die reactie geeft blijk van een mijns inziens ontluisterend cynisme. Dat ben ik van de staatssecretaris niet gewend en cynisme in de politiek is iets waar we allemaal tegen moeten vechten. Alsof mobiliteit niets te maken heeft met de gezondheid van alle direct betrokkenen.
Een van de voorgangers van de staatssecretaris heeft ooit in het kader van ernstige plannen die hij had, een beroep gedaan op Lieven Annemans om een zicht te krijgen op de gevaren van zijn project. In het verleden heeft de Belgische staat dus wel oog gehad voor de gezondheidssituatie van alle omwonenden van luchthavens en ik ga ervan uit dat dat ook in de toekomst zo zal zijn.
Hoe interpreteert en apprecieert de staatssecretaris de vaststellingen van gezondheidseconoom Annemans, die een duidelijk verhoogd gezondheidsrisico vaststelt bij mensen die in de directe omgeving van Zaventem wonen en de verhoogde intensiteit van de vluchten moeten ondergaan? Kan hij beamen dat er een correlatie is?
Hoe interpreteert en apprecieert de staatssecretaris de uitspraken van Belgocontrol, die glashelder en ijskoud aantonen dat deze instantie de gezondheid van de omwonenden als secundair of onbelangrijk beschouwt, omdat ze niet tot de opdracht `veiligheid' behoort? Bevestigt de staatssecretaris dat Belgocontrol daarvoor inderdaad niet verantwoordelijk is? Zo ja, wie draagt dan wel de verantwoordelijkheid? Welke instantie of politiek verantwoordelijke moet dan wel optreden en kan wel aansprakelijk worden gesteld?
Bevestigt de staatssecretaris dat het gezondheidsaspect in verband met de luchthaven van Zaventem niet tot zijn bevoegdheid behoort? Zo ja, wie draagt die dan wel, welke instantie of politiek verantwoordelijke moet dan wel optreden en kan daarvoor wel aansprakelijk worden gesteld?
Nog één bedenking: onze gemeenschappelijke kennis, de heer Touwaide, adviseur van de staatssecretaris, zal de onderzoeken van Lieven Annemans volgens mij ook als perfect valabel beschouwen voor zijn advies aan de minister van Mobiliteit en voor de zorg voor de omwonenden.
De heer Melchior Wathelet, staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit en voor Staatshervorming. - Reeds voor het verschijnen van het rapport van gezondheidsspecialist Lieven Annemans hebben beleidsverantwoordelijken ernstige inspanningen geleverd om de geluidshinder verbonden aan de exploitatie van de luchthaven te beperken. De belangrijkste zijn: gebruik maken van een preferentieel banensysteem samen met Standard Arrival Procedures en Standard Instrument Departures, waardoor het overvliegen van gebieden met een hoge bevolkingsdichtheid zoveel mogelijk wordt vermeden en de hinder tot een minimum wordt beperkt; het opleggen van operationele vertrek- en naderingsprocedures die minder lawaai produceren; het beperken en later ook aanzienlijk verminderen van het aantal nachtslots en het invoeren van stille nachten; het opleggen van operationele beperkingen voor marginaal conforme vliegtuigen en het opleggen van maximale geluidsquota per beweging, afhankelijk van het ogenblik van de dag; het invoeren van een systeem van luchthavengelden en plaatselijke navigatieheffingen die nachtvluchten en geluidsonvriendelijke vliegtuigen ontmoedigen door een verdubbeling of zelfs een verdriedubbeling van de tarieven; het invoeren van Continuous Descent Operations, de CDO's. Alles wordt dus in het werk gesteld om elementen die een negatieve invloed kunnen hebben op de gezondheid van de omwonenden van de nationale luchthaven maximaal te beperken. Dat blijkt trouwens ook uit het feit dat de geluidscontouren die jaarlijks worden vastgelegd, over het algemeen een dalende tendens vertonen.
Overeenkomstig de wet op de overheidsbedrijven en het beheerscontract is Belgocontrol in de eerste plaats verantwoordelijk voor het waarborgen van de luchthavenveiligheid, terwijl maatregelen om de geluidshinder rond de luchthaven te beperken door de beleidsverantwoordelijken worden genomen. Belgocontrol dient de beleidsverantwoordelijken bij te staan met deskundig advies bij het uitwerken van die maatregelen en dient achteraf de maatregelen correct uit te voeren. Zoals reeds aangegeven doet de overheid alles wat ze kan om de negatieve invloed op de gezondheid tot een minimum te beperken.
Ik wil ook nog onderstrepen dat mijn eerste verantwoordelijkheid als staatssecretaris voor Mobiliteit erin bestaat de verschillende vervoersmodi op een duurzame en economisch verantwoorde wijze te bevorderen. Onder duurzaam valt zeker de bekommernis voor de gevolgen die het verkeer heeft voor de gezondheid van de bevolking en het leefmilieu. Dat betekent geenszins dat de staatssecretaris daardoor verantwoordelijk wordt voor de volksgezondheid.
De voorzitter. - Ik merk geen cynisme in het antwoord van de staatssecretaris.
De heer Melchior Wathelet, staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit en voor Staatshervorming. - Wat mijn uitspraak betreft waar de heer Anciaux naar verwees, wil ik toch zeggen dat nuance moeilijker is als je niet je eigen taal spreekt. In het Frans had ik het meer genuanceerd gezegd. Dankzij de vraag van de heer Anciaux heb ik mijn reactie van toen kunnen verduidelijken.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik dank en de staatssecretaris voor die aanvulling. Overigens feliciteer ik hem voor het correcte Nederlands dat hij spreekt. Dat verdient respect.
Ik vind zijn antwoord diplomatisch, verstandig en zeker corrigerend. We zijn het blijkbaar eens dat ook de uitspraken van Belgocontrol niet zo verstandig waren. Belgocontrol heeft blijkbaar bovendien een fout idee van zijn doelstellingen. Het moet namelijk ook de beleidsverantwoordelijken bijstaan en die hebben ook opdrachten inzake een duurzaam beleid en inzake de gezondheid van alle omwonenden. Ik ben blij dat de staatssecretaris die mening deelt, want op basis daarvan kunnen we werken aan een nog duurzamer beleid.