5-145COM

5-145COM

Commission des Finances et des Affaires économiques

Annales

MARDI 24 AVRIL 2012 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Demande d'explications de M. Bert Anciaux au secrétaire d'État à l'Environnement, à l'Énergie et à la Mobilité, et aux Réformes institutionnelles sur «la réduction du nombre de contrôles de camions» (no 5-1999)

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Volgens alles wat we daarover lezen, is de kans dat een vrachtwagen gecontroleerd wordt op verkeerstechnische aspecten niet alleen uiterst klein, maar wordt hij nog kleiner. Dat is zorgwekkend als we weten dat het vrachtverkeer op de weg gestaag toeneemt en dat verkeersongevallen waarbij een wegmastodont betrokken is, verschrikkelijke gevolgen kunnen hebben voor personenwagens en zwakke weggebruikers.

Het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid beklemtoont dat de kans op dodelijke afloop bij een ongeval met vrachtwagens significant groter is dan bij een ongeval met personenwagens.

De cijfers over de terugloop van inspecties liegen er niet om: in 2010 werden negenduizend vrachtwagens minder gecontroleerd dan in 2008, een daling met 20%. De FOD Mobiliteit geeft dat ruiterlijk toe en de oorzaak ligt voor de hand, want het aantal controleurs evolueerde van 80 naar 50, een vermindering met bijna 40%! De resterende controleurs werkten dus harder dan ooit. De federatie van wegtransporteurs reageerde verrassend. Ze hoopt dat de terugloop in controles niet wordt gecompenseerd door juist Belgische vrachtwagens - bijvoorbeeld op de werven - strenger te behandelen waarbij de toenemende stroom van buitenlandse transporteurs ongemoeid wordt gelaten.

Uiteraard controleert ook de politie het vrachtvervoer, maar daarover zijn geen cijfers beschikbaar.

Hoe apprecieert en evalueert de staatssecretaris de sterke terugloop van het aantal controles van vrachtwagens door de FOD Mobiliteit? Beaamt hij dat het aantal vrachtwagens niet alleen sterk toeneemt maar ook een hoog gevaar oplevert voor de veiligheid van alle weggebruikers? Plant of overweegt hij een verhoging van het aantal controles op vrachtwagens, en zo ja, hoe zal hij dat concreet organiseren? Zal hij het aantal controleurs opnieuw verhogen? Zo niet, hoe verantwoordt de staatssecretaris de terugloop, rekening houdend met de hoge relevantie van de controles voor de verkeersveiligheid? Hoe reageert de staatssecretaris op de waarschuwing van de federatie van wegtransporteurs die, vanwege de gemakkelijkheid, een verhoogde controle op Belgische vrachtrijders vreest en daarbij vaststelt dat het alsmaar groeiende aantal buitenlandse vrachtwagens ongecontroleerd blijft? Bestaan er afspraken met de minister van Binnenlandse Zaken over de controles van de politie en om die te matchen met de inspanningen van de FOD Mobiliteit?

Ik besef wel dat de terugloop van de controles al is begonnen voor de staatssecretaris daarvoor bevoegd werd en ook dat hij in een budgettair keurslijf zit, maar het blijft verontrustend dat de verkeersveiligheid daardoor in gevaar komt.

De heer Melchior Wathelet, staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit en voor Staatshervorming. - Vooreerst wil ik duidelijk bevestigen dat de verkeersveiligheid een topprioriteit van mijn beleid is.

Ik ben mij er, net zoals iedereen, terdege van bewust dat bij een verkeersongeval de impact van een vrachtwagen door zijn volume veel groter is dan die van een personenwagen. Controles moeten dan ook leiden tot een vermindering van het risico.

Ik wijs er wel op dat de terugval van het aantal controles niet alleen te wijten is aan een daling van de personeelsbezetting van de controledienst van de Directie Wegvervoer van de FOD Mobiliteit en Vervoer. In de loop van 2009, 2010 en 2011 zijn er onder meer zware inspanningen geleverd om de kennis en de specialisatie van de controleurs op een vrij hoog niveau te brengen. Momenteel beschikt de controledienst over 20 Nederlandstalige en 17 Franstalige wegcontroleurs.

Een goed handhavingsbeleid steunt bovendien niet uitsluitend op een kwantitatieve pakkans.

Men kan evenzeer een goed handhavingsbeleid voeren door de kwaliteit en de efficiëntie van de controles te verhogen, wat ook met minder mankracht kan. Daarom werkt de controledienst van de FOD volop aan de ontwikkeling van een risk rating system waardoor we de controles kunnen toespitsen op hardleerse Belgische en buitenlandse transporteurs die de regels niet naleven. Dat risk rating system wordt gevoed door eigen statistische gegevens en door gegevens die in het kader van nationale en internationale samenwerkingsverbanden worden uitgewisseld.

De internationale samenwerking biedt ook opportuniteiten om ervaringen op het vlak van risk rating uit te wisselen en toe te passen.

Naast dat rationaliseringselement worden er verdere inspanningen geleverd om de kennis van de controleurs op peil te houden en te verhogen zodat zij doeltreffend de zware fraudegevallen kunnen detecteren. Onder meer dankzij de goede samenwerking met staatssecretaris Crombez hebben de controleurs van de FOD Mobiliteit nu eindelijk toegang tot verschillende databanken, waaronder ook de Limosa-databank. Daarmee kunnen de controleurs nagaan of de chauffeur in orde is met de sociale wetgeving en kunnen we efficiënter strijd voeren tegen oneerlijke concurrentie. Oneerlijke concurrentie is immers het gevolg van het niet respecteren van de regels inzake rijtijden, veiligheid enzovoort. De toegang tot de Limosa-databanken is zeker een stap in de goede richting.

Ik beschik over cijfers die duidelijk aantonen dat bij de controles door de FOD bijna 65% buitenlanders tegen 35% Belgen gecontroleerd worden. De vorige jaren was die verhouding nog 40/60. Voor het aantal vastgestelde overtredingen komt men soms zelfs tot een verhouding van bijna 70/30.

De ervaring en de actuele behoeften op het gebied van controles leren dat controle maar optimaal wordt als er samenwerking is tussen de gespecialiseerde teams van de diverse korpsen die bevoegd zijn voor het toezicht op het zwaar vervoer. Daardoor kunnen we over een groter aantal controleambtenaren beschikken. Daarom werd op 20 november 2001 een eerste Actieplan tot samenwerking van diverse korpsen ondertekend.

Verschillende regionale controlediensten die ook belast zijn met het toezicht op bepaalde aspecten van het zwaar vervoer zijn geïnteresseerd in een toetreding tot het Actieplan. Die toetreding wordt thans onderzocht.

Ik wijs er nog op dat het controlekorps van de FOD Mobiliteit en Vervoer medeoprichter en actieve partner en momenteel voorzitter is van de internationale organisatie van controlekorpsen, genaamd Euro Controle Route. Al die activiteiten leiden tot een grondige kennis van de risico's waardoor de controles nog doelgerichter kunnen gebeuren.

Tot slot wijs ik erop dat de controledienst van de FOD in Benelux-verband bilaterale samenwerkingsvormen heeft met Nederland en Luxemburg.

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Uit zijn antwoord kan ik afleiden dat de staatssecretaris de problematiek ernstig neemt. Dat verheugt me.

We moeten echt alles op alles zetten om de verkeerstechnische controles van de vrachtwagens niet te laten verminderen. Iedereen stelt vast dat er nog altijd vrachtwagens over onze wegen rijden die niet in orde zijn of die veel te zwaar geladen zijn, waardoor ze beginnen te slalommen. Er zijn ook alsmaar meer chauffeurs die zich niet houden aan de snelheidsbeperkingen.

Het is een goede zaak dat de FOD Mobiliteit met collega's van fraudebestrijding samenwerkt. Toch moet de FOD Mobiliteit de verkeerstechnische controles vooral zelf blijven uitvoeren, en zeker niet verminderen. Ik hoop dat de staatssecretaris daar de nodige middelen en mensen voor vindt, want het is erg nodig.