5-143COM

5-143COM

Commission des Affaires sociales

Annales

MARDI 17 AVRIL 2012 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Demande d'explications de Mme Fatma Pehlivan à la vice-première ministre et ministre de l'Intérieur et de l'Égalité des Chances sur «les publicités dévalorisant les femmes» (no 5-1816)

Mevrouw Fatma Pehlivan (sp.a). - De strijd tegen seksisme is nog lang niet gestreden. Elke dag wordt men als vrouw één keer of meer beledigd. Bewust of onbewust. Toen ik zojuist van het Vlaams Parlement naar de Senaat wandelde, werd ik nagefloten door een bouwvakker. Men kan dat laconiek opnemen of beledigend, maar of een voorbijwandelende man vaak wordt nagefloten, valt te betwijfelen.

De reclamesector speelt hierin een niet te onderschatten rol. Al te vaak worden vrouwen weergegeven als lustobject of worden stereotypen over vrouwen naar voren geschoven. Ook op de voorbije autosalon was seksisme meer regel dan uitzondering. Het was niet altijd duidelijk wat er te koop was. Hoewel auto's toch eerder mannenspeelgoed zijn, draaide er altijd wel een mooie vrouw rond de tentoongestelde wagens. Kreeg wie zo een wagen koopt, er die vrouw dan misschien gratis bij?

In haar beleidsnota kondigt de minister een wettelijk kader tegen seksisme aan. Seksistische beledigingen wil ze strafbaar maken. Ik vraag me echter af of ze ook aandacht zal hebben voor seksisme in reclame. Dat is namelijk een subtiele vorm van discriminatie die de bestaande clichés over vrouwen versterkt.

Momenteel bestaat er in België geen definitie van seksistische reclame, noch bij de Jury voor ethische praktijken inzake reclame van de Raad voor de reclame, noch bij de Conseil Supérieur de l'Audiovisuel en evenmin bij de Vlaamse Regulator voor de Media. België kent daarnaast een groot aantal verenigingen die zich zijdelings bezighouden met reclame, zoals de Belgische Vereniging voor dagbladuitgevers, de Unie voor Belgische adverteerders, de Associatie van exploitanten van aanplakborden en het Belgisch direct marketing verbond. Maar die hanteren evenmin een definitie van seksistische reclame.

Van de minister had ik graag vernomen wat haar standpunt is over de vrouwonvriendelijke reclame op de autosalon en elders. Acht ze het wenselijk en haalbaar om een definitie van seksistische reclame op te nemen in het aangekondigde wettelijke kader tegen seksisme? Wanneer zal dat wettelijke kader concreet vorm krijgen?

Mevrouw Joëlle Milquet, vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen. - Het spijt mij ten zeerste dat de vrouw bij het begin van de 21e eeuw nog steeds als een object ten dienste van de verkoop van een product wordt beschouwd. De marketingpraktijken op de autosalon doen vragen rijzen over het beeld dat van vrouwen wordt verspreid, en over de rol die vrouwen in onze maatschappij toebedeeld krijgen. Ik heb FEBIAC, de organisator van het evenement, dan ook schriftelijk verzocht de toekomstige exposanten een charter voor te stellen om ze bewust te maken van de problematiek.

Er bestaan wel al instrumenten om de strijd aan te vatten.

Zo kan het Instituut voor de gelijkheid tussen vrouwen en mannen in sommige gevallen tussenbeide komen, weliswaar in een klein aantal en uitzonderlijk erge gevallen, op basis van de wet van 10 mei 2007. Die wet verbiedt onder andere discriminatie tussen vrouwen en mannen evenals seksistisch gedrag dat leidt tot gendergelinkte pesterijen of tot discriminatie inzake tewerkstelling, inzake de toegang en levering van goederen en diensten, inzake sociale zekerheid enzovoort.

Het proces tegen Rent-a-Wife in 2007 vormt een interessant precedent. Het ging om een ernstig incident dat vele reacties uitgelokt heeft. De aangewende marketingtechniek werd veroordeeld omdat ermee werd aangezet tot discriminatie van vrouwen.

De Jury voor ethische praktijken inzake reclame zou een belangrijke rol kunnen spelen. De jury beschikt immers over een code die het mogelijk maakt seksistische reclame te bestraffen. De code bepaalt hoe een persoon dient te worden voorgesteld en bevat regels om overtreders op korte termijn te straffen. Misschien heeft die jury wel nood aan een nieuwe bewustmakingscampagne, want ze is niet zo actief op dat vlak.

Een definitie van seksistische reclame zal wellicht niet volstaan. Het probleem vergt een bredere aanpak en een wettelijke basis om seksistische daden of uitspraken, met inbegrip van seksistische reclame, te kunnen bestraffen. Daarom heb ik als minister bevoegd voor Gelijke Kansen het Instituut voor gelijkheid tussen vrouwen en mannen verzocht na te denken over een wettelijke definitie van seksisme die het mogelijk maakt de strijd tegen seksisme te voeren. De ontwerptekst moet, naar analogie met de wet van 10 mei 2007, voorschriften bevatten om seksistisch gedrag terug te dringen. Het instituut kan zich hiervoor baseren op bestaande studies, zoals die over het beeld van vrouwen en mannen in de reclame.

Mevrouw Fatma Pehlivan (sp.a). - Ik dank de minister voor haar antwoord. Wellicht kunnen we de ontwerptekst ook in de commissie bespreken.

Even als ik is de minister gevoelig voor iedere vorm van discriminatie, maar als vrouw in het bijzonder voor de discriminatie van vrouwen, die onze samenleving in geen geval mag tolereren. Die discriminatie neemt soms zeer subtiele vormen aan, die moeilijk kunnen worden bestreden. De JEP zou dat toch moeten aanpakken.

Heel lang geleden werd op een Internationale Vrouwendag al eens een campagne gestart tegen seksisme in de reclame. Als het me goed voorstaat, werd het Instituut voor de gelijkheid tussen vrouwen en mannen daarbij toen betrokken. Misschien moeten we de resultaten van die campagne eens opnieuw onder ogen nemen.

Intussen wacht ik met de minister op de ontwerptekst.