5-142COM | 5-142COM |
De heer Patrick De Groote (N-VA). - Op zijn drielandenrondreis in de Arabische wereld heeft de minister van Buitenlandse Zaken aangekondigd dat hij 200 000 à 300 000 euro veil heeft voor de ontwapening van Libië. De focus zou liggen op zware wapens, met name mitrailleurs en Kalasjnikovs. Er is evenwel ook sprake van integratie en begeleiding van jongeren naar werk, eventueel bij de politie, de douane/grenswacht en het leger.
Eerder in september hadden Sarkozy en Cameron tijdens een blitzbezoek Libië steun beloofd voor de ontwapening. Ook Duitsland trok 750 000 euro uit om gespecialiseerde Libische en internationale teams te helpen bij het lokaliseren, beveiligen en vernietigen van kleine wapens en munitiearsenalen.
Wat is de precieze inhoud van het programma, zowel wat de ontwapening betreft als de herintegratie en de begeleiding van jongeren naar werk in het leger, bij de grenswacht/douane of bij de politie?
Hoeveel middelen worden uitgetrokken voor welke onderdelen van het programma?
Wie staat in voor de uitvoering van het programma?
Wordt samengewerkt met andere Europese landen? Zo ja, wie coördineert die samenwerking?
Hoe zal de ontwapening gebeuren? Is het terugkopen van wapens een optie? Wat zijn de alternatieven? Welke optie wordt overwogen?
Over welke wapens gaat het? Wordt ook munitie in het vizier genomen?
Wat gebeurt er met de wapens?
Wordt ook de oorsprong van de wapens nagegaan om een zicht te krijgen op de wapens die nog illegaal in omloop zijn?
De heer Didier Reynders, vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken. - Het ondersteuningsprogramma bevindt zich in de tweede fase en is in hoofdzaak gericht op de lokalisering, inventarisering en vernietiging van wapens die bewaard worden in bunkers en andere opslagplaatsen. Alle oude, instabiele, overbodige en gevaarlijke wapens en munitie zullen worden geïnventariseerd, maar slechts een deel ervan zal ook effectief worden vernietigd. De selectie van de te vernietigen wapens geschiedt door de Libische overgangsregering.
De precieze details van het budget zijn ons niet bekend. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij de Verenigde Staten.
De uitvoering van het programma wordt gecoördineerd door de Verenigde Staten, die daarvoor zullen samenwerken met gespecialiseerde organisaties. België heeft geen inspraak in de keuze van operationele partners of indienstnemingen. Het programma zal worden uitgevoerd in nauwe samenwerking met het LMAC, Libyan Mine Action Center bij het Libische ministerie van Defensie.
Het programma is in handen van de Verenigde Staten. Het initiatief staat open voor andere, Europese, landen. Volgens de jongste gegevens dragen alvast het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Duitsland bij tot dit initiatief.
In de tweede fase worden de wapens geïnventariseerd en in de derde fase zal worden beslist wat met de wapens wordt gedaan. Dan zal worden beslist over de precieze methoden, want momenteel zijn er slechts vage ideeën. De VS moeten zeer omzichtig omspringen met de Libische autoriteiten, om niet de indruk te wekken dat ze hun methodes willen opdringen.
Het project heeft in de eerste plaats betrekking op de MANPADS, man-portable air-defense systems. Dat zijn mobiele, zelfstandige vuurposten, die doorgaans uit weinig meer bestaan dan een lanceerbuis die op de schouder van de schutter rust, uitgerust met een luchtdoelraket, en kunnen worden gebruikt voor andere wapens en munitie die werden aangetroffen in de bunkers en opslagplaatsen.
De oude instabiele, overbodige en gevaarlijke wapens en munitie zullen worden geïnventariseerd. De Libische overgangsregering zal beslissen welke wapens worden vernietigd. De wapens die niet worden vernietigd, worden elektronisch geïnventariseerd, zodat de Libische overgangsregering beschikt over de gegevens van alle wapens die worden bewaard in Libische bunkers en opslagplaatsen.
De elektronische database zal, enerzijds, een overzicht geven van alle soorten wapens die werden aangetroffen en, anderzijds, een indicatie geven van de kwaliteit en de bruikbaarheid van de wapens en munitie. De database heeft als doel Libië een instrument te geven op basis waarvan het land kan beslissen welke militaire middelen aanwezig zijn, wat kan worden vernietigd en waarin het land moet investeren. Zodra het project beëindigd is, zal de database integraal eigendom worden van de NTC, Libische overheid. De database zal geen gegevens bevatten over wapens die ongecontroleerd circuleren in Libië.
De heer Patrick De Groote (N-VA). - Ik dank de minister voor zijn uitgebreide antwoord. Hij stelt dat de VS niet de indruk willen wekken dat ze hun methodes opdringen, maar we mogen ook geen risico's nemen. We moeten zeker zijn dat de wapens vernietigd worden. Libië, waaraan ook ons land wapens heeft geleverd, was niet de democratie die we voor ogen hadden. Er wordt nu reeds vastgesteld dat in de regio brandjes worden gesticht, onder meer in Mali, waar opstandelingen worden bewapend met wapens die uit Libië komen. Na de burgeroorlog in Libië moeten we er dan ook zo snel mogelijk voor zorgen dat de wapens op een veilige wijze worden ingeleverd.
(La séance est levée à 18 h 10.)