5-136COM

5-136COM

Commission des Finances et des Affaires économiques

Annales

MERCREDI 14 MARS 2012 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Demande d'explications de M. Bert Anciaux au ministre des Entreprises publiques, de la Politique scientifique et de la Coopération au développement sur «les victimes de la traite des êtres humains embauchées pour le nettoyage des gares bruxelloises» (no 5-2011)

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Voor de reiniging van haar Brusselse stations sloot de NMBS een contract met het schoonmaakbedrijf Gom. Gom sluit als onderaannemer een contract met het Brusselse bedrijf Local Cleaning dat het contract uitvoert door het aantrekken van Oost-Europeanen die vaak het slachtoffer zijn van mensenhandel. Ze kunnen aan de slag als zelfstandigen, waardoor ze ontsnappen aan een groot aantal regels van het arbeidsrecht. Dat betekent vaak dat ze werken voor een uurloon van 10 euro bruto, zeven dagen per week en vooral 's nachts. Het minimumloon voor werknemers in deze sector bedraagt 11,98 euro.

De NMBS werd over die bedenkelijke en ronduit schandalige praktijk ondervraagd, maar zegt dat ze daartegen weerloos is. Blijkbaar kan de NMBS enkel optreden als de geleverde diensten niet voldoende kwaliteit bieden. De betrokken firma's stellen heel lapidair dat onderbetaalde en kwetsbare mensen als zelfstandige engageren, de enige manier is om een contract te kunnen verwerven. Volgens haar woordvoerster wil de NMBS in de toekomst clausules inbouwen die de laakbare praktijken onmogelijk maken.

Hoe evalueert en apprecieert de minister de laakbare praktijken bij de aannemers en onderaannemers van de NMBS? Hoe verklaart de minister dat de NMBS blijkbaar lijdzaam moet toezien op het misbruik van kwetsbare mensen? Hoe komt het dat de NMBS in haar contracten niet eerder clausules inschreef die naast de kwaliteit van de diensten ook ethische, morele en vooral ook menselijke voorwaarden oplegt? Beaamt de minister dat de NMBS onmogelijk kan ontkennen dat ze niet op de hoogte zou zijn van de praktijken, die zeker in de sector van de schoonmaak, meer regel dan uitzondering zijn? Vermoedt de minister dat de NMBS de morele, ethische en arbeidsrechtelijke aspecten niet echt belangrijk vond? Vanaf welk moment zullen de NMBS en de andere overheidsbedrijven veralgemeende en sluitende clausules in hun lastenboeken inschrijven die dergelijke ontoelaatbare praktijken onmogelijk maken? Kan de minister al aangeven op welke wijze en met welke instrumenten die doelstelling zal worden gerealiseerd? Gaat de minister akkoord met de stelling dat de overheid, en dus ook de overheidsbedrijven, inzake arbeidsvoorwaarden en ethiek een voorbeeldfunctie moeten vervullen, zeker op het vlak van een fundamenteel en onaantastbaar respect voor de arbeidsrechtelijke beschermingen? Is de minister bereid om daaromtrent een onderzoek te gelasten en op korte termijn een rapportage aan het parlement en de sociale partners voor te leggen?

De heer Paul Magnette, minister van Overheidsbedrijven, Wetenschapsbeleid en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden. - Het spreekt vanzelf dat ik die feiten ten strengste veroordeel. De praktijken zijn onaanvaardbaar en ontoelaatbaar. Dit soort situaties mag zich onder geen beding meer voordoen, niet in een overheidsbedrijf noch elders.

De personen die dat soort praktijken opzetten moeten worden vervolgd met alle mogelijke rechtsmiddelen waarover België beschikt. De praktijken moeten fel worden bestreden.

De NMBS-Holding is van plan om alle mogelijke maatregelen te nemen om te verhinderen dat dat soort situaties zich opnieuw voordoet. Als aanvulling op mijn antwoord van 7 februari jongstleden op parlementaire vraag nr. 8822 van de heer Ronny Balcaen deel ik mee dat het directiecomité van de NMBS-Holding net een instructie heeft goedgekeurd om de clausules betreffende het naleven van de sociale wetgeving in het kader van de schoonmaakopdrachten drastisch aan te scherpen. In de bijkomende clausules is onder meer de verplichting opgenomen om alle onderaannemers in de offerte te vermelden en wordt een nog betere waakzaamheid tijdens de controles van de prestaties opgelegd.

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Dit antwoord stelt me tevreden. Allicht verdient het de voorkeur om na te kijken dat voor alle overheidsdiensten en overheidsbedrijven ethische clausules worden opgenomen in de contracten die ze sluiten, zodat de overheid de minimale normen op het vlak van arbeidsethiek naleeft. Misschien moet zelfs de wetgeving op aanbestedingen worden aangepast zodat ze Europees conform is.

Het antwoord is alleszins een stap vooruit.