5-1509/1 | 5-1509/1 |
1 MAART 2012
In 2010, zaten er dagelijks 10 536 personen gevangen in de eenendertig penitentiaire instellingen die België telt. Dit komt neer op een overbevolkingsgraad in de gevangenissen van 17,7 %. België telt op dit moment meer dan 11 000 gedetineerden terwijl er in de gevangenissen officieel slechts 9 179 plaatsen beschikbaar zijn.
In tien jaar tijd is de gevangenispopulatie in ons land steeds maar blijven aangroeien. Het aantal gedetineerden ligt nu eenderde hoger dan in 2000.
De overbevolking in de gevangenissen is te wijten aan een strengere strafmaat (er wordt meer gebruik gemaakt van de voorlopige hechtenis, straffen worden langer uitgezeten en bij elkaar opgeteld, er wordt minder vaak gebruik gemaakt van de voorwaardelijke invrijheidstelling) en ook aan het feit dat bepaalde groepen van gevangenen eigenlijk niet in de gevangenis thuishoren : drugsverslaafden, illegalen en mensen met psychiatrische problemen.
Minister van Justitie Stefaan De Clerck gaf na een vraag in de Senaat op 2 april 2009 zelf toe : « Ook de verhouding tussen het aantal mensen in voorlopige hechtenis en het aantal veroordeelde gedetineerden stemt tot nadenken. Met een verhouding 40/60 is België de Europese kampioen inzake voorlopige hechtenis. We moeten er iets op vinden dat magistraten minder snel hun toevlucht nemen tot voorlopige hechtenis. »
De indiener van dit wetsvoorstel wil dus graag dat de klassieke vrijheidsbeneming in het kader van de voorlopige hechtenis, wordt vervangen door het elektronisch toezicht.
Momenteel wordt het elektronisch toezicht in België enkel gebruikt als optie bij de strafuitvoering van een vrijheidsbenemende straf.
Als er een plan wordt gevolgd dat samen met de bevoegde autoriteit werd vastgelegd en dat wordt gecontroleerd door middel van elektronisch toezicht, zal de verdachte de voorhechtenis volledig of gedeeltelijk kunnen doorbrengen buiten de penitentiaire instelling.
Als er besloten wordt gebruik te maken van deze optie, moet de verdachte een tijdsindeling volgen die is samengesteld uit één of meer gedetailleerd beschreven periodes. Daarbij zijn inbegrepen de tijd die thuis wordt doorgebracht, het werk of de (beroeps)opleiding, psychosociale activiteiten, en vrijetijdsbesteding buitenshuis.
Door het systeem met de elektronische enkelband kan men voortdurend nagaan waar de verdachte zich bevindt op een zeer precieze manier, omdat het gebaseerd is op de GPS-techniek.
De vrijheid die de verdachte heeft om te gaan waar hij wil, wordt dagelijks gecontroleerd door het Nationaal Centrum voor elektronisch toezicht (NCET). Wanneer de opgelegde verplichtingen niet worden nagekomen (beperkte verplaatsingen bijvoorbeeld), of wanneer het toestel wordt verwijderd, is het NCET onmiddellijk op de hoogte.
Met het systeem van de elektronische enkelband voorkomt men dat de verdachte naar de gevangenis moet, wat een dubbel voordeel heeft. Om te beginnen heeft de verdachte geen kwalijke ontmoetingen, wat onvermijdelijk is in een omgeving die hem dan ook tot meer misdaden zou kunnen aanzetten. Daarnaast kunnen de slachtoffers beter schadeloos worden gesteld, aangezien de verdachte zijn professionele bezigheden zonder onderbreking kan voortzetten.
Het elektronisch toezicht biedt de verdachte bovendien de mogelijkheid om (een deel van) de voorlopige hechtenis door te brengen in zijn gewone omgeving, wat hem ook in staat stelt zijn familiale, sociale en economische contacten te onderhouden.
De indienster van dit voorstel vindt dan ook dat het invoeren van elektronisch toezicht als alternatief voor de vrijheidsbeneming in het kader van de voorlopige hechtenis een goed idee is, aangezien men zo een menselijke dimensie kan laten meetellen en er op een positieve manier rekening wordt gehouden met de overbevolking in de gevangenissen. Bovendien zal met deze straf de overbevolking in de gevangenissen worden teruggedrongen en zullen de kosten lager liggen dan bij opsluiting in de gevangenis.
Artikel 1
Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.
Artikelen 2 tot en met 4
Deze artikelen brengen wijzigingen aan in de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis.
Wanneer de onderzoeksrechter een aanhoudingsbevel uitvaardigt — slechts in geval van volstrekte noodzakelijkheid voor de openbare veiligheid en indien het feit voor de verdachte een correctionele hoofdgevangenisstraf van een jaar of een zwaardere straf tot gevolg kan hebben, kan hij voortaan kiezen welke vrijheidsbenemende maatregel hij wil opleggen
Hij kan beslissen de verdachte onder te brengen in een huis van arrest, of hem onder elektronisch toezicht plaatsen.
Ook wordt bepaald dat, wanneer de onderzoeksrechter elektronisch toezicht vraagt, het NCET bevoegd is voor de correcte uitvoering van dat toezicht.
Artikel 5
Als de raadkamer beslist dat er redenen zijn om de voorlopige hechtenis te handhaven, moet zij daarbij ook verduidelijken of zij de verdachte wil onderbrengen in een huis van arrest, of hem onder elektronisch toezicht wil plaatsen.
| Christine DEFRAIGNE. |
Artikel 1
Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.
Art. 2
In artikel 16, § 1, van Hoofdstuk III van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis, wordt een nieuw lid toegevoegd, luidende :
« Wanneer de onderzoeksrechter het bevel tot aanhouding verleent, dient hij te verduidelijken of de vrijheidsbenemende straf dient te worden uitgevoerd door middel van elektronisch toezicht dan wel dient te worden uitgezeten in een huis van arrest. »
Art. 3
In artikel 19 van dezelfde wet, worden de volgende wijzigingen aangebracht :
A) In § 3, eerste lid, worden na de woorden « zal worden overgebracht naar het huis van arrest van de plaats waar het onderzoek gedaan wordt », de woorden « of dat hij onder elektronisch toezicht wordt geplaatst » toegevoegd;
B) In § 3, tweede lid, worden tussen de woorden « dan blijft hij in het huis van arrest van het arrondissement waar hij gevonden is » en de woorden « totdat de raadkamer beschikt heeft », de woorden « of blijft hij onder elektronisch toezicht geplaatst » ingevoegd;
C) In § 5, worden na de woorden « naar het in het bevel aangewezen huis van arrest gebracht », de woorden « of onder elektronisch toezicht geplaatst » toegevoegd;
D) In § 6, eerste lid, worden na de woorden « die hem daarvan ontlasting geeft », de woorden « , of aan het Nationaal Centrum voor elektronisch toezicht » toegevoegd.
Art. 4
In artikel 21 van dezelfde wet, worden de volgende wijzigingen aangebracht :
A) In § 1, tweede lid, worden tussen de woorden « of de voorlopige hechtenis » en de woorden « gehandhaafd moet blijven », de woorden « of het elektronisch toezicht » ingevoegd;
B) In § 5, worden tussen de woorden « dat de voorlopige hechtenis » en de woorden « moet worden gehandhaafd », de woorden « of het elektronisch toezicht » ingevoegd;
C) In § 6, worden tussen de woorden « tot handhaving van de hechtenis » en de woorden « is één maand geldig », de woorden « of van het elektronisch toezicht » ingevoegd.
Art. 5
In artikel 22 van dezelfde wet, worden de volgende wijzigingen aangebracht :
A) In het eerste lid, worden tussen de woorden « aan de voorlopige hechtenis » en de woorden « geen einde wordt gemaakt », de woorden « of het elektronisch toezicht » ingevoegd;
B) In het eerste lid, worden na de woorden « van de voorlopige hechtenis » de woorden « of van het elektronisch toezicht » toegevoegd;
C) In het tweede lid, worden na de woorden « over het handhaven van de voorlopige hechtenis », de woorden « of van het elektronisch toezicht » toegevoegd.
D) In het tweede lid, worden tussen de woorden « handhaving van de voorlopige hechtenis » en de woorden « geldig voor drie maanden », de woorden « of van het elektronisch toezicht » ingevoegd;
E) In het zevende lid, worden tussen de woorden « dat de voorlopige hechtenis » en de woorden « moet worden gehandhaafd », de woorden « of het elektronisch toezicht » ingevoegd.
27 september 2011.
| Christine DEFRAIGNE. |