5-48

5-48

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 16 FEBRUARI 2012 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Wetsvoorstel betreffende de administratieve afdoening van bepaalde inbreuken op de wetgeving inzake het wegverkeer (van mevrouw Martine Taelman; Stuk 5-54)

Algemene bespreking

M. Hassan Bousetta (PS), rapporteur. - La proposition de loi relative au règlement administratif de certaines infractions à la législation sur la circulation routière a été déposée par Mme Taelman le 20 juillet 2010 et prise en considération le 12 octobre de cette même année. Elle a été envoyée en commission de la Justice. La commission était également saisie de la proposition de loi modifiant la réglementation en ce qui concerne le paiement de certaines amendes de roulage, déposée par M. Van Rompuy et consorts le 8 juin 2011.

La commission a entamé l'examen de la proposition de loi de Mme Taelman lors de sa réunion du 6 avril 2011. Elle a également étudié la proposition de M. Van Rompuy et consorts, qu'elle a jointe à la première proposition. Ces deux propositions de loi ont été analysées au cours des réunions des 12 juillet et 8 décembre 2011 ainsi que des 8, 14 et 15 février 2012, en présence de la ministre de la Justice.

L'ensemble de la proposition de loi amendée a été adoptée par treize voix et une abstention. Confiance a été faite au rapporteur pour la rédaction du présent rapport.

Dans son exposé introductif, Mme Taelman a précisé que le texte avait été déposé une première fois au Sénat le 17 mars 2009. Elle a rappelé que le nombre de contrôles sur les autoroutes a fortement augmenté, et corrélativement le nombre de procès-verbaux dressés. Les chiffres ont connu une croissance exponentielle.

Il est devenu intenable de renvoyer toutes ces amendes impayées devant le tribunal de police : les parquets de police ne sont pas en mesure de donner aux infractions constatées la suite qui s'impose. C'est un souci d'efficacité et de rapidité qui a présidé à la rédaction de la proposition.

Dans la discussion, il a été souligné qu'il était inacceptable que certains contrevenants soient moins disposés à payer leurs amendes.

L'avis du Conseil d'État a été reçu le 17 août 2011.

À la demande de Mme Faes, nous avons évoqué les questions de la non-comparution, du droit d'appel et de la force majeure, sur laquelle elle a déposé un amendement libellé comme suit : « sauf en cas de force majeure, le requérant est censé avoir abandonné sa réclamation si lui-même ou son avocat ne comparaît pas ». Elle s'est déclarée prête à retirer son amendement si les travaux préparatoires indiquaient clairement que l'action engagée par le requérant ne serait pas frappée de caducité s'il ne comparaissait pas pour cause de force majeure.

Mme Khattabi a également demandé des précisions quant à la sanction appliquée lorsque l'ordre de paiement ne comporte pas les mentions prévues à l'article 65/1, §1er, alinéa 1er. Aucune sanction ne semble prévue. Ne faudrait-il pas en prévoir une ? Par ailleurs, le texte ne mentionne rien sur le mode de paiement. Mme Taelman en déduisait donc que l'ordre de paiement n'était pas valable. Elle s'est abstenue, souhaitant vérifier que malgré l'absence de référence à une sanction, la nullité est de rigueur ; si tel est le cas, son groupe se ralliera à la proposition.

Les amendements no 1 à 5 ont été retirés. L'amendement no 6 a été adopté par treize voix et une abstention. L'amendement no 7 a été adopté à l'unanimité.

Rappelons que la proposition de loi amendée a été adoptée par treize voix et une abstention.

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). - Het voorliggende wetsvoorstel biedt verschillende voordelen.

In de eerste plaats is het de bedoeling de boetes sneller en beter te kunnen innen tegen een lagere kostprijs voor de overheid. De minister schat de opbrengst van dit wetsvoorstel op 37 miljoen euro. In 2009 werd ongeveer 17% van de boetes die via een onmiddellijke inning werden opgelegd, niet betaald. Dat aantal gaat in stijgende lijn, wat tot resultaat heeft dat de parketten en rechtbanken niet kunnen volgen met de dagvaardingen. De kostprijs voor de verstekvonnissen - het gaat meestal om niet-betwiste zaken - wordt geschat op 4 tot 5,5 miljoen euro per 100 000 zaken. Als we deze cijfers extrapoleren, zou Justitie liefst 24 tot 33 miljoen euro kunnen besparen op het totaal van 600 000 zaken. Dit wetsvoorstel zorgt dus voor een grotere efficiëntie en een lagere werklast voor de politierechtbanken en de parketten.

Ten tweede, is het nieuwe systeem rechtvaardiger dan het huidige. Cijfers geven aan dat 75 tot 88% van de Belgen spontaan de onmiddellijke inning betaalt. Maar omdat Justitie niet kan volgen met de dagvaardingen, neemt het aantal vrijwillige betalers af. De burger gaat immers speculeren dat er toch niet zal worden gedagvaard wanneer hij niet betaalt en dat zijn boete zal verjaren en vervallen. Wie het risico neemt om af te wachten, wordt op die manier beloond. De eerlijke burger die betaalt, wordt benadeeld. Ook op andere gebieden wordt meer gelijkheid gecreëerd plus een veiliger verkeer. Politiezones en parketten die niet kunnen volgen met de behandeling van de onmiddellijke inningen, reageren op verschillende manieren. Ofwel wordt de tolerantiedrempel verhoogd, zodat men in de bebouwde kom bijvoorbeeld pas gaat flitsen vanaf 65 of 70 km per uur in plaats van 50. Op die manier is er een ongelijkheid tussen de verschillende zones in dit land. Andere zones reageren door minder controles uit te voeren, wat de verkeersveiligheid niet ten goede komt.

Een ander voordeel is meer uniformiteit in de vervolging. Tezelfdertijd garandeert het wetsvoorstel op de administratieve inning van geldboetes voldoende sleutels om het recht van de burger op verdediging te respecteren. Een burger die terecht meent een onmiddellijke inning te moeten betwisten, heeft in dit voorstel nog voldoende mogelijkheden om bezwaar in te dienen en daarover een uitspraak te krijgen van een onafhankelijke rechtbank.

Het voorstel biedt dus verschillende voordelen, niet alleen inzake de kostprijs voor de overheid, de efficiëntie en een verhoging van de verkeersveiligheid, maar ook inzake de rechtszekerheid voor de burger.

Ik wil de minister van Justitie en de staatssecretaris voor de Bestrijding van de Sociale en fiscale Fraude bedanken omdat ze het Parlement de kans hebben geboden het voorstel alsnog te behandelen. Ik dank ook de collega's die zich de moeite getroost hebben om het voorstel ook in de Senaat nog snel te behandelen.

Mme Zakia Khattabi (Ecolo). - Je remercie notre collègue Bousetta qui a fait rapport assez rapidement et de manière quasi parfaite des discussions.

Je formulerai une petite remarque. Pour ma part, il n'apparaissait pas clairement que la sanction de nullité est en vigueur dès le moment où plusieurs éléments manquent à l'ordre des paiements. C'est Mme Taelman qui a fait cette déduction. J'ai demandé que cela soit confirmé, et c'est ce qui a donc justifié mon abstention.

Comme je l'avais annoncé en commission, mon groupe soutiendra le texte. Mais j'aurais apprécié que la ministre en personne confirme que la sanction est bien la nullité dès le moment où il manque un des éléments repris dans la liste qui figure dans le texte. En l'absence de la ministre, je souhaite que ce point soit acté.

Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - De sp.a-fractie staat volledig achter dit wetsvoorstel. Ik dank collega Taelman dat ze ons heeft weten te overtuigen om dit voorstel, dat in de vorige zittingsperiode was ingediend, nu snel af te handelen.

Het gaat hier over verkeersovertredingen die voortaan sneller zullen worden beboet, zonder dat er afbreuk wordt gedaan aan het rechtvaardigheidsprincipe. Tot nu was er namelijk geen uniformiteit in de manier waarop de politiezones en steden en gemeenten overtredingen sanctioneerden. De tolerantiedrempel kon nogal eens verschillen.

Voor grote steden als Antwerpen zal de goedkeuring van dit wetsvoorstel zeker een zege zijn, omdat daar bijzonder veel verkeersovertredingen gebeuren en er ook heel veel boetes onbetaald blijven liggen. Het bevel tot betaling is zeker een efficiënte manier om boetes te innen.

Het voorstel komt ook tegemoet aan de rechten van de verdediging, want wie de boete wil betwisten, kan nog altijd een bezwaar indienen bij een onafhankelijke rechtbank.

-De algemene bespreking is gesloten.