5-112COM

5-112COM

Commission des Affaires sociales

Annales

MARDI 17 JANVIER 2012 - SÉANCE DU MATIN

(Suite)

Demande d'explications de Mme Elke Sleurs à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur «l'organisation globale des postes de garde de médecine générale» (no 5-1754)

Mevrouw Elke Sleurs (N-VA). - De afgelopen tijd is er heel wat debat geweest over de organisatie van huisartsenwachtdiensten. We kennen verschillende organisatievormen: lokale huisartsenkringen, georganiseerde wachtdiensten, wachtposten of soms zelfs een systeem via de spoeddiensten van de ziekenhuizen.

Hoeveel kost het exact om een wachtpost op te starten?

Hoeveel bedragen de werkingskosten per wachtpost?

Hoeveel bijkomende wachtposten zijn er voor 2012 gepland?

Welke voordelen heeft een wachtpost in vergelijking met de bestaande wachtdiensten, die worden georganiseerd in de toch goed uitgeruste individuele kabinetten van de huisartsen?

Welke voordelen ziet de minister in wachtposten in Vlaanderen in vergelijking met het bestaande systeem?

Is de minister van mening dat eenzelfde systeem voor wachtdiensten in beide regio's nuttig en nodig is, aangezien in Wallonië de afstanden voor huisartsen groter zijn dan in Vlaanderen?

Zullen wachtposten de spoeddiensten niet voeden in plaats van ze te ontlasten? Is er dan wel nog sprake van vrije ziekenhuiskeuze voor de patiënt?

Hoe staat de minister tegenover een systeem waarbij huisartsen zelf hun veiligheid tijdens wachtdiensten organiseren en hiervoor eventueel een vergoeding krijgen in de plaats van extra wachtposten op te richten?

Mevrouw Laurette Onkelinx, vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen. - De investeringskosten voor het opstarten van een huisartsenwachtpost zijn sterk afhankelijk van de post en de staat waarin de lokalen zich bevinden.

Tot de werkingskosten behoren in de eerste plaats de lonen voor het onthaalpersoneel en kosten voor het vervoer van artsen en patiënten. Deze kosten variëren vanzelfsprekend naargelang van de openingsuren van de post. Daarnaast zijn er loonkosten voor de administratie en coördinatie, die minder variëren op basis van de openingsuren. We mogen ook niet vergeten dat bepaalde posten, hetzij in beperkte mate, hetzij voor een beperkte tijd een beroep kunnen doen op bijdragen van een lokale overheid. Ook daardoor varieert de kostprijs voor de ziekteverzekering. In de operationele kosten kan vooral de huurprijs van de lokalen sterk verschillen naargelang van de locatie en de gunstige huurvoorwaarden die sommige posten van een lokale overheid krijgen.

Momenteel kunnen we nog niet met zekerheid bepalen hoeveel wachtposten er in 2012 precies zullen bijkomen. We verwachten dat dat medio dit jaar duidelijk zal zijn; dan zullen we ook meer zekerheid hebben over het aantal initiatieven dat nog in 2012 moet worden gefinancierd. We mogen daarbij niet vergeten dat het voorbereidings- en opstartproces geruime tijd in beslag kan nemen en dat er gemakkelijk meer dan een jaar kan verlopen tussen de eerste melding van het plan om een wachtpost op te starten en de effectieve opening.

Een wachtpost bevindt zich op een centrale plaats in de zone die hij bestrijkt, terwijl individuele kabinetten van huisartsen uiteraard verspreid liggen over de volledige zone. Daardoor zijn ze voor patiënten minder vlot bereikbaar en kunnen de verplaatsingstijden voor de huisartsen flink oplopen.

Een van de voordelen van wachtposten is dat ze kwaliteitsvolle en veilige werkomstandigheden bieden voor de huisartsen. De toenemende vervrouwelijking van het huisartsenberoep vereist meer en meer dat wachtopdrachten in veilige omstandigheden kunnen worden volbracht.

Daarnaast is ook de kwaliteit van de dienstverlening aan de patiënten een belangrijke doelstelling van de wachtposten. In een setting met een huisartsenwachtpost zijn normaal gezien ook minder huisartsen nodig om de wachtdiensten te organiseren, zodat de posten een belangrijk beleidsinstrument vormen om het dalend aantal artsen die beschikbaar zijn voor de wacht op te vangen.

De problematiek van rurale gebieden is natuurlijk groter in Wallonië dan in Vlaanderen, maar voor stedelijke omgevingen kan een wachtpost in beide regio's de beste oplossing zijn. In rurale gebieden moeten we de huidige wachtorganisatie kunnen aanpassen op basis van inwonersaantallen en afstanden. We moeten verschillende alternatieve formules, zoals het samensmelten van wachtzones, in aanmerking kunnen nemen om de problemen aan te pakken. Op basis van een studie gefinancierd door het RIZIV zal het beleid in de toekomst meer gefundeerde uitspraken kunnen doen over de optimale inplanting van huisartsenwachtposten, in het bijzonder op basis van mobiliteitsparameters.

In de financiering van de huisartsenwachtposten zijn geen regels opgenomen die de keuzevrijheid van de patiënten zouden beperken. In het nationaal akkoord geneesheren-ziekenfondsen van december 2011 is gestipuleerd dat men zal onderzoeken welke meerwaarde een sterkere samenwerking tussen wachtposten en spoedgevallendiensten eventueel heeft.

Tot op heden zijn buiten het kader van de financiering van de organisatie van de huisartsenwachtposten geen specifieke normen of voorwaarden vastgelegd voor de eventuele financiering van initiatieven die specifiek de veiligheid van de wachtlopende huisartsen tijdens hun huisbezoeken beogen. Indien een dergelijk financieringsprincipe wordt vastgelegd, zal voor alles ook rekening moeten worden gehouden met de beschikbare budgettaire middelen.

Mevrouw Elke Sleurs (N-VA). - Wachtposten hebben zeker voordelen, maar we moeten beseffen dat ze vrij duur zijn. Is er ooit gedacht aan een centrale dispatching voor de huisartsen? Misschien moeten we die mogelijkheid eens verder bestuderen.

Gezien de verschillende afstanden in Vlaanderen en Wallonië denk ik dat we moeten kijken naar een specifieke regionale invalshoek. In Vlaanderen wonen huisartsen dichter bij hun patiënten dan in Wallonië en kunnen ze dus werken vanuit bestaande kabinetten, die al uitgerust zijn, en moeten de bijkomende kosten voor een wachtpost niet worden gemaakt. Mijn vragen zijn ook ingegeven door een bekommernis om de extra kosten in budgettair moeilijke tijden. We moeten oppassen dat er niet te veel geld naar de wachtposten gaat en dat we de ziekenhuizen niet te veel bevoordelen, want sommige ziekenhuizen zullen zelf een wachtpost oprichten.

Mevrouw Laurette Onkelinx, vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen. - Ik zal onder meer met de artsenkringen over deze kwestie overleg plegen. We hebben het centraal oproepnummer 1733, de wachtposten, de samenwerking tussen artsen en ziekenhuizen. Er moet absoluut een coördinatie van alle initiatieven komen om alle regio's goed te kunnen bedienen.