5-45

5-45

Sénat de Belgique

Annales

JEUDI 26 JANVIER 2012 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Question orale de Mme Elke Sleurs à la vice-première ministre et ministre de l'Intérieur et de l'Égalité des Chances sur «les mariages forcés» (no 5-390)

Mme la présidente. - M. Melchior Wathelet, secrétaire d'État à l'Environnement, à l'Énergie et à la Mobilité et aux Réformes institutionnelles, répondra.

Mevrouw Elke Sleurs (N-VA). - Een gezamenlijke studie van de VUB en de UGent toont aan dat eergerelateerd geweld meer voorkomt dan tot vandaag werd vermoed. Daarenboven wijzen de onderzoekers erop dat `het beleid ten aanzien van eergerelateerd geweld nergens staat'.

Uitgaande van deze vaststelling ben ik verheugd dat de beleidsnota Gelijke Kansen ruime aandacht heeft voor deze problematiek. Het is echter maar de vraag in welke mate de aankondigingen van minister Milquet blijk geven van doelmatigheid en efficiëntie. Ze kondigde in haar beleidsnota enkele opmerkelijke maatregelen aan. Ze wil bijvoorbeeld naar analogie met de racismewet ook seksisme strafbaar stellen. De minister zal ook een adviescommissie oprichten die erop moet toezien dat voldoende vrouwen in adviescommissies zetelen. En zowel het jaar 2013 als 2014 zal tot jaar van het partnergeweld worden uitgeroepen.

Hoewel ik niet aan haar goede intenties twijfel, vraag ik mij af of het niet ambitieuzer was geweest om tijdens haar hernieuwd mandaat er niet eenvoudigweg op toe te zien dat het nationaal actieplan 2010-2014 tijdig en correct wordt uitgevoerd. Op 23 november 2010 namen zowel de gemeenschappen als de federale overheid het engagement op zich om met behulp van vooraf opgezette deadlines te komen tot een gestructureerde aanpak van partnergeweld. De minister had en heeft een belangrijke rol in de coördinatie van het plan. In het actieplan 2010-2014 engageert haar huidig departement Binnenlandse Zaken zich ertoe om, in samenwerking met Justitie, uiterlijk voor eind 2011 de parketstatistieken inzake gedwongen huwelijken te bezorgen. Die deadline is inmiddels verstreken.

Het verwondert mij dan ook dat de minister in haar huidige beleidsnota een `ambitieus gecoördineerd actieplan' tegen gedwongen huwelijken zal starten. Naast de detectie en preventie van gedwongen huwelijken en zwaardere straffen voor ouders die morele druk op hun kind uitoefenen, merkt de minister terecht op dat de reikwijdte van de problematiek beter moet worden geïnventariseerd. Het gaat hier dus om de recuperatie van een oude maatregel die eigenlijk moest uitgevoerd zijn. Met andere woorden: oude wijn in nieuwe zakken.

Beschikt de minister intussen over de parketstatistieken inzake gedwongen huwelijken? Is ze het ermee eens dat een gestructureerde aanpak, die uitgaat van het nationaal actieplan, een meer doelmatige aanpak is dan haar huidig initiatief?

De heer Melchior Wathelet, staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit en voor Staatshervorming. - Ik lees het antwoord van de minister. Mijn algemene beleidsnota is zeker en vast ambitieus, dat verberg ik niet. Alle voorgestelde maatregelen en acties dienen eenzelfde doel: meer gelijkheid tussen vrouwen en mannen. Daarom vind ik dat de wetgeving, onder meer wat seksisme betreft, moet worden toegepast en versterkt. Het nationaal actieplan (NAP), dat 120 actievoorstellen omvat, wordt reeds gerealiseerd.

In het vierde NAP, dat loopt van 2010 tot 2014, waarin gedwongen huwelijken eveneens opgenomen zijn, staat duidelijk dat we de problematiek moeten aanpakken in samenwerking met alle betrokken partijen. De maatregelen van het federale niveau en van de gewesten zijn inmiddels in eenzelfde plan opgenomen. Dat geeft ons een beeld van het huidige beleid op dit vlak.

Het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen coördineert de interdepartementale groep, brengt de administraties en de betrokken kabinetten samen, en begeleidt het NAP. Momenteel wordt een stand van zaken van het NAP opgemaakt en worden de lacunes opgespoord. Het is de bedoeling om, naast een versterking van de bestaande maatregelen, verbeteringen aan te brengen en oplossingen aan te reiken voor bestaande obstakels. Dit zou aanleiding kunnen geven tot nieuwe maatregelen.

Wat de gestructureerde aanpak betreft, wil ik eraan herinneren dat verschillende bevoegdheidsniveaus al enkele jaren in het kader van hun bevoegdheden maatregelen ontwikkelen om het fenomeen beter te vatten en gedwongen huwelijken efficiënter te kunnen aanpakken.

Ik verwijs naar de lancering van een studie over gedwongen huwelijken. Het gaat om een onrustwekkende materie. Ik heb, in samenwerking met de Brusselse staatssecretaris voor gelijke kansen, een studie gelanceerd over gedwongen huwelijken in het Brusselse Gewest. Hiermee hopen we een beter zicht te krijgen op de ernst en de omvang van de problematiek. Voorts wensen we de preventie en de bestaande bijstand aan slachtoffers en mensen die vatbaar zijn om slachtoffer te worden in het Brusselse Hoofdelijke Gewest te verbeteren. Deze studie werd toevertrouwd aan de ULB, meer bepaald aan de GERME, een onderzoeksgroep gericht op etnische relaties, migratie en gelijkheid. De resultaten zouden in de loop van 2012 beschikbaar moeten zijn.

Sinds 2009 bestaat er een bijzondere code voor inbeschuldigingstelling voor gedwongen huwelijken, op basis van artikel 391sexies van het Strafwetboek. De parketstatistieken vallen onder de bevoegdheid van de minister van Justitie.

Ik kan u wel de criminaliteitsstatistieken van de politie meedelen. Die zijn overigens openbaar en beschikbaar via het internet. In 2010 werden 13 klachten geïnventariseerd voor gedwongen huwelijken, 11 effectief en 2 pogingen. In 2011 werden in de loop van het eerste semester 6 klachten voor gedwongen huwelijk geïnventariseerd, 5 effectief en 1 poging. Desalniettemin weerspiegelen deze cijfers de realiteit niet. Het gaat om de eerste stappen inzake registratie. Het aantal klachten zal wellicht stijgen door een betere bewustmaking bij de slachtoffers en een betere opsporing door professionals.

Mevrouw Elke Sleurs (N-VA). - Ik ben blij dat er een studie is opgestart, want ik denk dat er inderdaad dringend onderzoek nodig is naar het fenomeen van de gedwongen huwelijken. De statistieken van de politie lijken wel in orde, maar ik versta niet dat we nog altijd niets hebben gehoord van de parketstatistieken, terwijl die toch al in 2009 zijn opgestart. Ervoor zorgen dat die basismaatregel wordt uitgevoerd, lijkt me op dit moment belangrijker dan nieuwe initiatieven aan te kondigen.