5-107COM

5-107COM

Commission des Finances et des Affaires économiques

Annales

MARDI 29 NOVEMBRE 2011 - SÉANCE DU MATIN

(Suite)

Demande d'explications de M. Bert Anciaux à la ministre de la Fonction publique et des Entreprises publiques sur «l'augmentation du supplément en cas d'achat d'un titre de transport dans le train» (no 5-1292)

De heer Bert Anciaux (sp.a). - De bewuste toeslag die de eerste week van oktober is aangekondigd, is hier al enkele malen aan bod gekomen. Ik beperk me dus tot enkele vragen.

Gaat de minister akkoord met het NMBS-plan om de tarieven voor kaartjesverkoop op de trein drastisch te verhogen en in sommige gevallen zelfs te verdubbelen?

Deelt de minister mijn mening dat de NMBS met dit plan weerom blijk geeft van misprijzen voor haar klanten en getuigt van een pijnlijk gebrek aan empathie met de reizigers die dagelijks haar miskleunen moeten ondergaan?

Vindt de minister het terecht dat de NMBS haar klanten verwijt steeds luier te worden en ze daarvoor meent te moeten straffen?

Wanneer zal de minister ingrijpen en de NMBS verbieden om het imago van onze spoorwegmaatschappij verder naar de verdoemenis te helpen?

Vindt de minister het niet noodzakelijk de NMBS erop te wijzen dat ze de gemeenschap die haar zoveel betaalt, niet hoeft te denigreren, maar haar optimale dienstverlening hoort te garanderen?

Mevrouw Inge Vervotte, minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven. - Over de geplande toeslag bestaan er heel wat misverstanden.

Momenteel betaalt een reiziger die aan een stopplaats instapt, geen hoger tarief aan boord van de trein, indien hij de conducteur vóór het instappen trein heeft ingelicht dat hij niet over een treinkaartje beschikt. Waarschuwt hij niet, dan moet hij een toeslag van 12,50 euro betalen.

Een reiziger die in een station de trein neemt, betaalt een toeslag van 3,00 euro indien hij de conducteur heeft gewaarschuwd dat hij niet over een treinkaartje beschikt. Doet hij dat niet, dan betaalt ook deze reiziger een toeslag van 12,50 euro.

De NMBS heeft vastgesteld dat 71% van de reizigers die een kaartje aan boord van de trein kopen, instappen in een station waar minstens één loket en één automaat beschikbaar zijn. Bovendien ontstaan er bijzonder veel discussies tussen de treinbegeleiders en reizigers die beweren dat ze hebben gewaarschuwd voor ze zijn ingestapt; dat is precies een van de belangrijkste oorzaken van agressie.

Die scheve situatie dient dan ook te worden rechtgetrokken. De NMBS wil haar luie reizigers niet pesten, maar wel een onhoudbare situatie rechttrekken. De automatische toeslag van 7 euro zal enkel worden geïnd voor zover minstens één automaat of loket beschikbaar zijn. Reizigers moeten bewust worden gemaakt en duidelijk weten dat ze vooraf een treinkaartje moeten kopen. De rol van de treinbegeleider kan er namelijk niet alleen in bestaan aan boord kaartjes te verkopen. Die gewoonte neemt uitbreiding en we wensen ze te stoppen. Conducteurs moeten veel meer tijd besteden aan service, informatieverspreiding, veiligheid en controle.

Het is evident dat bij de introductie van een dergelijk systeem de reizigers moeten kunnen beschikken over aankoopmogelijkheden voor ze aan boord van de trein plaatsnemen. Het beleid moet dan ook gericht zijn op een zo gebruiksvriendelijk mogelijke kaartverkoop; er zijn de loketten, de automaten, de sms-dienst en binnenkort ook nog de enige chipkaart voor het openbaar vervoer. We willen het de mensen dus zo gemakkelijk mogelijk maken.

Vaak wordt tegengeworpen dat de wachtrijen aan de loketten te lang zijn of dat de kaartjesautomaat mogelijk niet werkt. Van dergelijke situaties mogen de reizigers in geen geval de dupe worden. De NMBS moet instaan voor klantvriendelijke verkoop, maar de reiziger moet tijdig een kaartje kopen. Het kan niet de bedoeling zijn dat hoe langer hoe meer reizigers een kaartje van de treinbegeleider wensen te kopen, met alle gevallen van agressie tot gevolg.

Daarom zullen alle stopplaatsen uitgerust worden met de nieuwste generatie verkoopautomaten, die veel gebruiksvriendelijker zullen zijn dan de bestaande. De invoering van de toeslag zal echter gelijke tred houden met de installatie van de nieuwe automaten.

Er wordt een procedure vastgelegd voor het geval dat automaten niet werken. Het hogere boordtarief wordt enkel aangerekend indien ten minste één automaat of loket volledig operationeel is. Een reiziger zal dus niet onnodig het hogere boordtarief moeten betalen, indien hij door een technisch defect geen kaartje heeft kunnen kopen voor hij in de trein stapt.

Tevens werd recent ook de applicatie Mobile Ticketing gelanceerd, waarmee reizigers een treinkaartje kunnen kopen per smartphone.

Belangrijk is dat bewustmakings- en communicatiecampagnes de introductie van dit project begeleiden en de vereenvoudigde reglementering en de beschikbaarheid van verkoopautomaten kenbaar maken. De nieuwe situatie zal voor iedereen duidelijker zijn, zodat de discussies tussen reizigers en boordpersoneel drastisch zullen afnemen. Tevens zal het project een positieve invloed hebben op het aantal fraudegevallen.

Aangezien de aangepaste regelgeving behoort tot de boetestructuur die de onderneming hanteert om agressie en fraude aan boord van haar treinen te beteugelen, valt ze niet onder de bepalingen van het beheerscontract. De regel is dat de reiziger al een treinkaartje koopt tegen de gangbare tarieven voor hij instapt. De toeslag vormt dus geen prijsverhoging.

Ik begrijp dat de hervorming veel vragen losweekt. Het belang van de begeleidende maatregelen kan niet worden overschat. Ons einddoel blijft echter dat een reiziger zonder kaartje op de trein de uitzondering wordt.

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik dank de minister voor haar duidelijke antwoord.

Ik beschouwde de opslag aanvankelijk als een pestmaatregel. Nu kan ik wel begrip opbrengen voor een beleid dat vervelende discussies en agressie aan boord van de trein tracht te voorkomen.

De belangenorganisatie TreinTramBus roept de lange wachtrijen aan de loketten en de talrijke niet werkende automaten in. Als de dienstverlening echter dankzij nieuwe automaten en de verkoop via gsm verbetert, begrijp ik dat de NMBS aangepaste antifraudemaatregelen neemt.