5-78COM | 5-78COM |
M. le président. - Je vous propose de joindre ces demandes d'explications. (Assentiment)
De heer Bert Anciaux (sp.a). - De directeur van de regulator bevoegd voor de Luchthaven Brussel-Nationaal stelde zelf het voortbestaan van zijn dienst ter discussie. Hij deed dat tijdens een radio-interview op maandag 2 mei. De aanleiding tot die ultieme zelfrelativering lag voor de hand. De staatssecretaris maakte namelijk een rechtmatige beslissing van de regulator over de tarieven ongedaan. De regulator trekt met die vaststelling naar de Raad van State en stelt daarbij dat een regulator in dat soort zaken nooit afhankelijk van een regeringslid kan zijn, zo niet verdwijnt de essentiële relevantie van een regulator. Kortom, de directeur van de regulator stelt dat de staatssecretaris onterecht een van zijn beslissingen ongedaan maakte en zijn eigen beslissing oplegde.
Blijkbaar is de spanning tussen een regulator en de toezichthoudende politicus typisch voor hun relatie. We zagen het al bij de CREG, nu ook bij de regulator voor mobiliteit.
Vervolgens wil ik erop wijzen dat de staatssecretaris zelf onlangs de invloed van de regulator van de nationale luchthaven beknotte door een recente publicatie van twee koninklijke besluiten over het tarievenbeleid van Brussels Airport. Vanaf nu kan de Dienst Regulering van het Spoorvervoer en van de Exploitatie van de Luchthaven Brussel-Nationaal in dat prijsbeleid alleen optreden na een klacht van minstens twee gebruikers, in dit geval luchtvaartmaatschappijen, en moeten ze minstens 25% van de luchthaventrafiek vertegenwoordigen. En zelfs dan kan de bevoegde minister of staatssecretaris achteraf corrigeren.
Die beslissing wijzigt ingrijpend de impact van de regulator, want tot nog toe moest de luchthaven haar tarieven eerst voorleggen aan de regulator. Dat gebeurde ook eind vorig jaar. De regulator verzette zich tegen het voorstel voor de periode 2011-2016 en stelde een prijsdaling in plaats van een stevige verhoging voor omdat bepaalde kosten ten onrechte werden doorgerekend.
De carriers, die 90% van de trafiek vertegenwoordigen, waren het wel eens met het voorstel van de luchthaven. Het hoeft geen betoog dat ook de individuele klanten van de luchtvaartmaatschappijen een tariefverhoging zullen voelen, bijvoorbeeld door een hogere inschepingstaks verrekend in het ticket. De Raad van State volgde de klacht van Brussels Airport tegen de beslissing van de regulator omdat die deel uitmaakt van de federale overheid. Daarmee oordeelde de Raad van State dat de regulator de jure niet onafhankelijk is.
Ik heb bij deze twee vragen om uitleg een hele reeks vragen.
Hoe evalueert de staatssecretaris de uitspraken van de directeur van `zijn' regulator die hem publiekelijk beschuldigt van oneigenlijk en zelfs onwettig gedrag? Hoe zal de staatssecretaris zich verdedigen tegen die aantijgingen en hoe zal hij een eventuele veroordeling door de Raad van State verwerken? Hoe verklaart de staatssecretaris die scheefgelopen relatie, terwijl de regulator werd geconcipieerd als belangrijke bondgenoot voor de publieke zaak? Hoe denkt de staatssecretaris nu verder te handelen, zowel in de specifieke zaak rond de tarieven voor Brussel-Nationaal als in andere zaken? Begrijpt de staatssecretaris dat een dergelijk schouwspel geen beeld geeft van een geloofwaardige overheid, niet aan de parlementsleden en zeker niet aan het brede publiek?
Is de staatssecretaris het met me eens dat zijn twee recente koninklijke besluiten de impact van de regulator voor de Nationale Luchthaven sterk beperken? Waarom besliste hij daartoe? Is hij misnoegd omdat de regulator een afwijkende mening verkondigde, die weliswaar in het voordeel van de individuele klanten maar in het nadeel van de carriers was? Beaamt de staatssecretaris dat de beslissing om de regulator te kortwieken werd bepaald door de belangen van de grootindustrie en inging tegen de belangen van de individuele burgers, die als gevolg meer voor een vliegticket moeten betalen?
Welk nut ziet de staatssecretaris nog in `zijn' regulator, nu helemaal vleugellam en herleid tot een wellicht overbodige administratieve voorziening? Ik wijs erop dat de staatssecretaris zelf een regulator heeft gewild.
Waarom een regulator installeren om hem daarna helemaal overbodig te maken? Ik zie dat als een bedenkelijke bestuurlijke en politieke praktijk, als een exponent van een dubieuze knutselactiviteit met structuren gericht op het neutraliseren van mogelijk afwijkende opinies.
De heer Etienne Schouppe, staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de eerste minister. - Daar de vragen om uitleg betrekking hebben op de luchtvaartgerelateerde activiteiten van de dienst Regulering van het Spoorwegvervoer en van de Exploitatie van de Luchthaven Brussel-Nationaal zal ik mij beperken tot het bevoegdheidsdomein luchtvaart.
In verband met de vraag over het verzoekschrift tot schorsing en nietigverklaring dat door de dienst Regulering van het Spoorwegvervoer en van de Exploitatie van de Luchthaven Brussel-Nationaal bij de Raad van State werd ingediend, kan ik zeggen dat het hier niet het geschikte forum is om in detail de weerlegging door de raadsman van de Belgische Staat van de door deze dienst voorgehouden bevoegdheidsoverschrijding uit de doeken te doen. Ik kan evenwel verzekeren dat het nodige werd gedaan om de belangen van de Belgische Staat adequaat te verdedigen.
Over de procedure voor de Raad van State kan ik meedelen dat de zaak is gepleit en in beraad is genomen. Het is niet mijn gewoonte vooruit te lopen op een arrest. Het lijkt me dus raadzaam dat arrest af te wachten en vervolgens op een serene manier te bekijken welk gevolg eraan kan worden gegeven.
Beide koninklijke besluiten over het tarievenbeleid van Brussels Airport vloeien voort uit de omzetting van richtlijn 2009/12/EG van de Europese Gemeenschap, van het Europese Parlement en de Raad van 11 maart 2009 inzake de luchthavengelden.
In verband met de rol van de regulator was voordien ook al voorzien in een tussenkomst van de bevoegde minister. Het akkoord tussen de luchthavenexploitant en de gebruikers van de luchthaven vloeit voort uit een consultatieproces waarin een eventuele verhoging van de tarieven wordt afgewogen tegenover de prestaties en de investeringen van de luchthavenexploitant, waarvan ook de klanten van de luchtvaartmaatschappijen de vruchten moeten plukken.
Die nieuwe rol van de regulator past in een evolutie naar een ex post economische regulering van de luchthaven Brussel-Nationaal, zoals bepaald in de Europese regelgeving. De regulator treedt dus op in de gevallen waarin de gebruikers en de luchthavenexploitant er niet in slagen een overeenkomst te bereiken of wanneer er een klacht van een van de partijen is.
Tot slot blijf ik ervan overtuigd dat de regulator nuttig werk kan verrichten, maar tegelijkertijd is het evenzeer mijn wettelijke opdracht erop toe te zien dat bij de uitvoering van de taken van de regulator op een coherente manier en in lijn met de Europese regelgeving en ontwikkelingen rekening wordt gehouden met alle legitieme belangen.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik verwacht absoluut niet van de staatssecretaris dat hij zou vooruitlopen op het arrest dat de Raad van State nog moet vellen.
Ik verwacht wel dat hij het standpunt van de Belgische staat meedeelt als dat hem hier wordt gevraagd. De staatssecretaris zegt dat het hier niet de plaats is om dat te doen. Dat klopt niet. De staatssecretaris is de vertegenwoordiger van de Belgische Staat waarvan wij aandeelhouders zijn die recht hebben op informatie. De argumenten die de staatssecretaris namens de Belgische staat in de rechtbank inroept moet hij aan de parlementsleden meedelen als die erom vragen.
Ik ben het ermee eens dat tariefbepaling te maken heeft met een consultatieproces en besef dat tarieven afhangen van de investeringen door de luchthavenexploitant. Dat doet echter geen afbreuk aan het feit dat een regulator enige onafhankelijkheid moet hebben ten opzichte van de overheid, de exploitant en de gebruikers, en enigszins een neutrale jury moet zijn in het beoordelen van conflicten.
De staatssecretaris gaat daar regelrecht tegen in, zogezegd omdat de regulator de eigen regels zou hebben overtreden. Zodoende gaat de staatssecretaris regelrecht in tegen de instelling die hij zelf heeft opgericht om een objectieve controle uit te oefenen. De staatssecretaris zegt dat de regulator nog een rol heeft. Die moet dan wel worden uitgeklaard, liefst niet voor de rechtbank maar tussen de beleidsverantwoordelijken en de regulator zelf, anders zullen we in de toekomst nog veel problemen ondervinden. De staatssecretaris moet hier wel verantwoorden wat hij zegt.
De heer Etienne Schouppe, staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de eerste minister. - Dat zal ik wel doen, zodra de Raad van State zich heeft uitgesproken.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Zodra de Raad van State zich heeft uitgesproken, zullen we dus weten welk standpunt de staatssecretaris heeft ingenomen.
De heer Etienne Schouppe, staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de eerste minister. - Inderdaad.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Goed, maar dat is dan wel laat.
(La séance est levée à 16 h 20.)