5-77COM | 5-77COM |
M. le président. - M. Bernard Clerfayt, secrétaire d'État à la Modernisation du Service public fédéral Finances, à la Fiscalité environnementale et à la Lutte contre la fraude fiscale, répondra.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik had mijn vraag gesteld aan de minister van Binnenlandse Zaken, maar ik heb begrepen dat deze aangelegenheid valt onder de bevoegdheid van de minister van Financiën. Mijn sympathie voor staatssecretaris Clerfayt, die beide ministers hier vandaag vervangt, groeit met de dag, maar ik wil wel mijn ongenoegen uiten over het feit dat de minister van Financiën al zeer lang niet meer in deze commissie is verschenen. Ik woon de commissie geregeld bij en volgens mij is het geleden van het begin van zijn opdracht als informateur dat minister Reynders hier nog is geweest. Ik vind het niet correct dat hij systematisch staatssecretaris Clerfayt stuurt om hem te vervangen. Hij maakt misbruik van de afspraak die is gemaakt. Hij ontloopt zijn verantwoordelijkheid en ik vraag de voorzitter van deze commissie en de voorzitter van de Senaat om hem daarover te raadplegen en om hem op zijn verantwoordelijkheid te wijzen. De minister van Financiën is in lopende zaken en heeft volgens mij wel de tijd om naar de commissie te komen.
De voorzitter. - Mijnheer Anciaux, ik neem akte van uw vraag, want het is inderdaad lang geleden dat de minister hier nog is geweest, en ik zal niet nalaten deze opmerking over te brengen.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - De recente heisa rond het gebruik van Belgische wapens in onder andere Libië, bracht de ruimere problematiek van de wapenhandel hoog op de agenda. In België behoort het beleid rond de uitvoer van wapens de gewesten toe. De fundamentele ethische, morele en ook economische en sociale vragen bij de eigen wapenhandel worden ongetwijfeld in de parlementen van de betrokken gewesten behandeld.
Daarnaast zijn er in deze context toch nog de bijzonder relevante en vaak wat onderschatte bevoegdheden van de federale overheid. De controle en het toezicht op de in- en doorvoer van wapens behoren integraal tot de bevoegdheden van de federale Staat. België staat al decennialang dubieus bekend als draaischijf voor de internationale wapenhandel. Ook recente mediaberichten bewijzen dat er hieromtrent heel wat kritische vragen mogen of moeten worden gesteld.
Kan de minister mij verzekeren dat de controle en het toezicht op de invoer en de doorvoer van wapens in België optimaal wordt georganiseerd? Onderzoek heeft uitgewezen dat daarover toch vragen rijzen. Zo heb ik de minister van Binnenlandse Zaken en de staatssecretaris voor Mobiliteit al ettelijke keren ondervraagd over de controle in de luchthaven van Zaventem, meer bepaald de luchtzijde. Zij verwijzen telkens naar elkaar. Ik heb daarover samen met senator Miller een resolutie ingediend. Vliegtuigen die op Zaventem landen, officieel niet uitladen en daarna weer vertrekken, worden bijvoorbeeld niet gecontroleerd. Dat is toch de kat bij de melk zetten.
Kan de minister bewijzen dat controle en toezicht optimaal worden georganiseerd? Kan hij een overzicht geven van welke wapens er jaarlijks legaal werden ingevoerd in de periode 2007-2010? Voor wie waren die wapens bedoeld? Hoeveel wapens werden in dezelfde periode jaarlijks doorgevoerd? Hoeveel en welke wapens werden in die periode als illegaal beoordeeld? Wat gebeurde er met die illegale wapens?
In welke mate kan de minister de controle op de in- en doorvoer van wapens als een prioriteit bestempelen? Welke diensten en hoeveel voltijdse equivalenten zijn met die opdracht belast? Kan de minister ons verzekeren dat die diensten voldoende slagkrachtig zijn en over voldoende middelen beschikken om hun erg belangrijke opdracht optimaal uit te voeren?
Voorziet of plant de minister hieromtrent nieuwe initiatieven?
Het was mij niet helemaal duidelijk wie ter zake bevoegd is. Zo verklaarde de minister van Binnenlandse Zaken dat de minister van Economie bevoegd is voor de verkoop van wapens door het leger. Minister Van Quickenborne zegt niet precies te weten wie bevoegd is. Ik ga ervan uit dat de minister van Binnenlandse Zaken bevoegd is voor de invoer van wapens als het gebruik ervan onder haar bevoegdheid valt. De minister van Financiën zou dan weer bevoegd zijn vanuit zijn bevoegdheid voor douane. Wie is daar federaal nog mee bezig? Er zijn nog heel wat federale bevoegdheden over wapens. Alleen de uitvoer van wapens valt onder de bevoegdheid van de gewesten.
De heer Bernard Clerfayt, staatssecretaris voor de Modernisering van de Federale Overheidsdienst Financiën, de Milieufiscaliteit en de Bestrijding van de fiscale fraude. - Ik antwoord niet namens de minister van Binnenlandse Zaken, maar namens de minister van Financiën. De controle op de in-, uit- en doorvoer van wapens behoort tot de normale controletaken van de douane, zowel van de eerstelijnsverificaties als van de opsporingsdienst.
Alle goederen die in België in-, uit- of doorgevoerd worden en opgenomen zijn in de bijlage van het koninklijk besluit van 8 maart 1993 tot regeling van de in-, uit- of doorvoer van wapens, munitie en speciaal voor militair gebruik of voor ordehandhaving dienstig materieel en de daaraan verbonden technologie zijn aan de vergunningsregeling onderworpen.
Via de verificatie van de goederen kan enerzijds worden nagegaan of de zendingen die niet van een vergunning vergezeld zijn, al dan niet aan een vergunning onderworpen zijn en anderzijds of de goederen waarvoor een vergunning wordt voorgelegd, wel degelijk overeenstemmen met de gegevens op het document, in het bijzonder wat betreft de aard en de tarifering van de goederen, de hoeveelheid, de herkomst, de oorsprong of de bestemming.
De goederen moeten fysiek worden gecontroleerd wanneer de ambtenaren redenen hebben om te veronderstellen dat de aangeboden goederen niet overeenstemmen met de gegevens op de voorgelegde vergunning of dat een zending waarvoor geen vergunning is vereist, wel degelijk aan een vergunning onderworpen goederen bevat. Voor wapens wordt in het elektronische systeem van de douane de code rood geactiveerd. Dat wil zeggen dat alle in- en uitvoer van wapens in principe fysiek moet worden geverifieerd. Uiteraard is het mogelijk dat die controle om een of andere reden in de praktijk onmogelijk is; de richtlijn legt echter duidelijk een verplichte fysieke controle op.
De heer Anciaux vroeg ook naar een overzicht van het aantal ingevoerde wapens. De douane werkt op basis van geharmoniseerde codes: alle goederen worden in dergelijke codes ingedeeld. Die codes worden eveneens door de Nationale Bank in de statistieken betreffende de uitvoer verwerkt. Omdat ook wapens onder verschillende dergelijke codes worden ingedeeld, is het voor de douane dan ook onmogelijk om op basis van een zeer algemene benaming concrete gegevens te verstrekken. Voor meer cijfergegevens verwijs ik naar de gegevens die door de Nationale Bank zijn verwerkt.
Ook werd gevraagd voor wie de wapens waren bedoeld. Artikel 320 van de Algemene Wet inzake Douane en Accijnzen bepaalt in de laatste paragraaf: `De ambtenaren der Douane en Accijnzen moeten er zorg voor dragen geen inzage te geven aan derden omtrent zaken van de ene particulier tot de andere.' Bijgevolg kan de douane geen gegevens over de bestemmeling in individuele dossiers kenbaar maken. Al die informatie is doorgestuurd naar de Nationale Bank, die een totaaloverzicht per invoerland kan geven.
Dan werd gevraagd hoeveel en welke wapens in die periode als illegaal werden beoordeeld en wat met die illegale wapens gebeurde. Artikel 17 van de wet van 5 augustus 1991 betreffende de in-, uit- en doorvoer en de bestrijding van de illegale handel in wapens, munitie en speciaal voor militair gebruik of voor ordehandhaving dienstig materieel en daaraan verbonden technologie vermeldt het volgende: `De regering brengt ieder jaar verslag uit aan de federale wetgevende kamers over de toepassing van deze wet. Dit verslag zal onder meer volgende elementen bevatten:
Wanneer de douane wapens ontdekt die als illegaal worden beschouwd, dan neemt ze die in beslag en draagt ze die rechtstreeks over aan het bevoegde parket.
Op de vraag of de controle al dan niet een prioriteit is, herhaal ik dat voor goederen die in de bijlage van voornoemd koninklijk besluit zijn opgenomen, in het elektronisch systeem van de douane de code rood is geactiveerd. Dat wil zeggen dat een fysieke verificatie van de goederen in principe verplicht is.
Ik kan u geen exact antwoord geven op de vraag of die diensten beschikken over voldoende personeel om die controles uit te voeren. De controle op de in- en doorvoer van wapens maakt deel uit van het totaalpakket controles dat aan de douane is toevertrouwd. De controle gebeurt dus niet door specifieke diensten en verloopt relatief goed. Voorlopig zijn er dan ook geen nieuwe initiatieven gepland.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Het is uitstekend dat voor wapens de code rood wordt geactiveerd in het elektronische systeem van de douane. De fysieke controle van die aangegeven transporten is echter niet het grootste probleem, wel de controles van de niet aangegeven transporten. Daar wordt in het antwoord van de minister niet veel aandacht aan geschonken. Aangezien er geen specifieke manschappen en acties voor die controle zijn, beperkt de douane zich dus tot wat bekend is. België staat internationaal bekend als een draaischijf van illegale wapenhandel en we mogen er dus niet van uitgaan dat iedereen zich aan de regels houdt, integendeel. We moeten ervan uitgaan dat er bijzonder veel illegale trafieken zijn. Die zouden moeten worden gecontroleerd. Gegevens hierover vindt men niet in de statistieken, die de minister me overigens niet heeft bezorgd maar die ik kan opzoeken bij de Nationale Bank, wat ik trouwens zal doen. Die transporten noodzaken een gemeenschappelijke actie van douane, politie en parket, maar ik vrees dat dit te weinig gebeurt.