5-76COM | 5-76COM |
M. le président. - M. Olivier Chastel, ministre de la Coopération au développement, chargé des Affaires européennes, répondra.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - In maart van dit jaar stierven ongeveer zestig migranten van ontbering, nadat de NAVO en andere Europese overheden hun roep om hulp hadden genegeerd. Een groep van 72 passagiers vertrok op 25 maart, de dag van de start van de NAVO-bombardementen, met een boot naar Lampedusa. Op 26 maart begon de motorboot olie te verliezen en in moeilijkheden te raken. Op dat moment besloten de passagiers om via een satelliettelefoon contact op te nemen met Moses Zerai, een Eritrese priester die een vluchtelingenorganisatie in Rome leidt. Die nam op zijn beurt contact op met de Italiaanse kustwacht. Een woordvoerder van de Italiaanse kustwacht bevestigt dit, maar verwees de roep om hulp door naar Malta. Malta beweert niet op de hoogte te zijn gebracht en ontkent - niet voor het eerst - elke betrokkenheid.
Niet lang na het noodsignaal verscheen een militaire helikopter met voedsel en water. Volgens de overlevenden gaf het helikopterpersoneel te kennen dat de boot zijn positie moest aanhouden en verdere hulp moest afwachten. Na lange tijd, toen duidelijk werd dat geen hulp onderweg was, probeerde de boot met de laatste druppels olie op eigen kracht naar Lampedusa te varen. Dat bleek een fatale vergissing. Bijna twee weken dobberde het vaartuig rond, om op 10 april terug op de Libische kust aan te spoelen. In die tussentijd stierven de passagiers één voor één van honger en ontbering. Nochtans hadden de passagiers al die tijd nog visueel contact met een NAVO-vliegdekschip. Het onderzoek van The Guardian wijst uit dat het om het Franse schip Charles de Gaulle zou gaan. Feit is dat het schip gemakkelijk kon vaststellen dat de vluchtelingenboot in nood verkeerde, zeker omdat het twee straaljagers voor verkenning van de boot uitstuurde. Toch werd niets ondernomen om de vluchtelingen uit hun precaire situatie te halen.
Het internationaal maritiem recht gebiedt dat alle vaartuigen, inclusief militaire schepen, verplicht zijn om noodoproepen te beantwoorden en om, waar mogelijk, hulp te bieden.
In dit geval mag men zonder twijfel spreken van een grove nalatigheid. Twee Europese kustwachten en wellicht ook de NAVO waren op de hoogte. Hoe cynisch klinkt het in deze context dat de NAVO instaat voor de bescherming van de burgerbevolking? Daarbij stel ik me de vraag hoe men in het geval van een mooi en luxueus plezierjacht zou zijn opgetreden.
Ongeacht de Europese publieke opinie over migratie, dienen de Europese Unie en haar politici de mensenrechten onverkort af te dwingen. Dit verhaal wijst op een bijzonder verontrustende ontwikkeling en voedt mijn vrees dat we gevaarlijk afglijden naar onmenselijkheid en onverschilligheid voor leed en dus eeuwen teruggaan in de menselijke geschiedenis. Hier past een sterk signaal.
Is de minister op de hoogte van dit incident? Hoe evalueert de minister deze gebeurtenis? Heeft de minister deze kwestie aangekaart bij de NAVO en bij de Italiaanse en Maltese autoriteiten? Zo neen, waarom niet en zal hij dat alsnog doen? Welke andere stappen acht hij opportuun? Zal hij de vraag naar een officieel onderzoek steunen, zoals ook het vluchtelingenagentschap van de Verenigde Naties UNHCR eist? Is de minister het eens met mijn opvatting dat dit verschrikkelijke verhaal een ernstige discussie op Europees niveau vereist? Zal de minister hier concrete stappen voor doen?
De heer Olivier Chastel, minister van Ontwikkelingssamenwerking, belast met Europese Zaken. - Ik lees het antwoord van de minister.
Ook de minister van Buitenlandse Zaken is op de hoogte van de berichtgeving in The Guardian over deze kwestie. Alle schepen die aan NAVO-operaties deelnemen, volgen de regels van het internationale zeerecht. Zodoende wordt hulp geboden aan alle schepen die zichtbaar in nood verkeren.
De NAVO levert altijd bijstand wanneer een vaartuig in nood wordt waargenomen. Bij de bootvluchtelingen gaat het echter om kleine, overbevolkte bootjes op erg woelig water, waardoor het risico erg hoog is. Deze bootjes worden ook niet altijd gemakkelijk waargenomen.
Over het gerapporteerde incident waarbij NAVO-eenheden 61 vluchtelingen aan hun lot zouden hebben overgelaten, beschikt de NAVO, noch de minister van Buitenlandse Zaken over informatie.
Bij gebrek aan enige officiële bevestiging, is de minister van Buitenlandse Zaken niet voornemens die kwestie aan te kaarten bij zijn collega's van Malta en Italië of bij de NAVO. Hij is niet op de hoogte van een eis of vraag naar een officieel onderzoek vanwege UNHCR. Bij zijn weten heeft alleen de voorzitter van de parlementaire assemblee van de Raad van Europa, de heer Mevlüt Çavuşoğlu, opgeroepen tot een onderzoek naar aanleiding van de berichtgeving in The Guardian.
Het aspect migratie is telkens een element van discussie wanneer de situatie in Noord-Afrika wordt besproken in de Raad Buitenlandse Zaken.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - De minister zegt dat alle schepen zich aan het maritiem recht houden en dat de NAVO alle hulp biedt. Omdat hij niet op de hoogte is van de feiten, zal hij de kwestie ook niet aankaarten. Wir haben es nicht gewusst! Dat getuigt niet van durf. Ik vind dat verontrustend.
Als de minister zegt dat de UNHCR geen onderzoek heeft geëist, dan is hij ofwel selectief doof, ofwel heb ik visioenen. Ik heb gehoord dat deze vluchtelingenorganisatie wel degelijk een onderzoek eist. Ik begrijp niet dat de NAVO of Europa daar niet op ingaan.