5-70COM | 5-70COM |
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Enkele jaren geleden werden zeventien patiënten fout bestraald door een slecht afgestelde machine in het Universitair Ziekenhuis van Gent. Zulke ongelukken komen gelukkig weinig voor, maar toch blijken er volgens expert prof. Pierre Scalliet bij stralingstherapieën jaarlijks honderden kleinere incidenten te zijn. Hoewel zware gevolgen uitblijven, bewijst dit hoge aantal dat de veiligheid verre van optimaal is. Men noemt de incidenten near misses, incidenten waarbij het bijna fout liep. dus net vermeden fouten. Het gaat dan onder andere over het verwisselen van patiënten, foute diagnoses, maar ook technische mankementen. Vanaf het najaar 2011 moeten dergelijke voorvallen worden opgenomen in de databank Prisma-RT, geïnspireerd op een Nederlands voorbeeld. Daaruit blijkt dat 20% van de incidenten aan een menselijke fout te wijten is. Wat ons daarbij opvalt is dat de opleiding van het bedieningspersoneel van bijzonder groot belang is en dat de wetgeving die de bediening van dit soort toestellen regelt, al uit 1991 dateert.
Ik heb daarbij dan ook volgende vragen.
Hoe ernstig zijn volgens de minister de near misses in de radiografie in onze ziekenhuizen? Gaat de minister akkoord dat we hier van een structureel gevaar moeten of kunnen spreken?
Kan de minister waarborgen dat de databank Prisma-RT dit najaar helemaal operationeel zal zijn? Klopt het dat men niet verplicht zal zijn om incidenten in de databank in te voeren en dat het anoniem gebeurt? Hoe kan de databank in dat geval remediërend werken en haar nut bewijzen? Is een meer dwingend beleid niet noodzakelijk?
Hoe verklaart de minister dat de wetgeving die de bediening van die toestellen regelt onveranderd bleef sinds 1991, terwijl de technologie en complexiteit ervan zo sterk evolueerden? Waarom bestaat er in ons land geen verplichte en volwaardige opleiding voor het personeel dat de toestellen bedient, zoals dat in Nederland wel bestaat?
Hoe verklaart de minister het ontbreken van een wetgeving die het verplicht maakt om zware accidenten, zoals dat destijds in Gent, te melden aan het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC), terwijl zo een wetgeving bijvoorbeeld wel in Frankrijk bestaat?
Mevrouw Laurette Onkelinx, vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie. - Veiligheid en kwaliteitszorg zijn bij radiotherapie van primordiaal belang. Daarom ondersteunt het Kankerplan de systematische verbetering van de zorgkwaliteit in de radiotherapiediensten door de progressieve invoering van een kwaliteitszorgsysteem in deze diensten en door het opstarten van een incidentenmeldsysteem in de radiotherapie.
Momenteel zijn er geen cijfergegevens over het aantal incidenten in de radiotherapie in België. Nederland werkt al langer met een incidentenmeldsysteem. In 2009 werden daar op die manier 1835 incidenten en bijna-incidenten gemeld, op een totaal van 17 radiotherapiediensten. Bovendien kan worden vastgesteld dat het aantal meldingen in Nederland in stijgende lijn is, wat aantoont dat het systeem meer en meer wordt gebruikt.
In België zijn reeds vele maatregelen genomen die de kwaliteit van de dienstverlening in de radiotherapie waarborgen en die door verschillende Belgische instanties worden uitgevoerd, zoals de FOD Volksgezondheid, het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle dat onder de bevoegdheid van collega Turtelboom valt, en van de gemeenschappen en gewesten. Het gaat onder meer om volgende maatregelen: inspectiebezoeken in het kader van de naleving van de normen voor de erkenning van radiotherapiediensten, systematische controles op de naleving van de stralingsbeschermingsnormen voor de medische en technische staf en de technische uitrusting, controles van de erkenningen voor de geneesheren-specialisten in de radiotherapie, controles van de erkenningen voor de medische fysici, een onlinemeldingsprocedure voor ongevallen in de radiotherapie.
Het oprichten en operationeel maken van het meldsysteem is een opdracht van het College voor Radiotherapie in het kader van het Kankerplan. Behoudens onvoorziene omstandigheden zal het incidentenmeldsysteem tegen einde 2011 operationeel zijn.
Het invoeren van incidentenmeldingen in dit systeem door de radiotherapiediensten zal anoniem en niet verplicht zijn. Het zal de instelling aansporen om het incident te analyseren, zodat verbeterpunten in de zorgprocessen en -systemen kunnen worden opgespoord en maatregelen kunnen worden genomen om herhaling van het incident in de toekomst te vermijden. Het College voor Radiotherapie zal de verzamelde gegevens analyseren en vervolgens globale maatregelen voorstellen.
Het koninklijk besluit van 5 april 1991 houdende vaststelling van de normen waaraan een dienst voor radiotherapie moet voldoen om te worden erkend als medisch-technische dienst werd wat de omkaderingsnormen betreft tot op heden niet gewijzigd.
Op basis van een eerste advies betreffende de aanpassing van de erkenningsnormen dat het College voor Radiotherapie in de loop van 2010 bezorgde, kreeg de administratie de opdracht om in samenwerking met het College een grondige analyse te maken van de toestand en van de problemen en behoeften die het College in zijn advies benadrukte. De analyse betreft voornamelijk het in kaart brengen en het onderzoeken van de activiteiten en de omkadering van de diensten, zoals aantal en soort gebruikte toestellen, behandelingen en omkaderingen, een overzicht van de financiering in de financiële middelenbegroting (FMB) en van de eventuele nodige middelen, evenals voorstellen voor meetbare en gevalideerde kwaliteitsindicatoren. Die belangrijke analyse is momenteel in uitvoering en zou tegen september 2011 afgerond moeten zijn. Op basis van de resultaten daarvan zullen er wijzigingsvoorstellen van het koninklijk besluit worden uitgewerkt.
Er bestaat trouwens wel degelijk een wetgeving die het verplicht maakt om ongevallen aan het FANC te melden. Hoofdstuk X van het koninklijk besluit van 20 juli 2001 houdende het algemeen reglement op de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de ioniserende stralingen (ARBIS) beschrijft de maatregelen die moeten worden genomen telkens zich een gebeurtenis voordoet die de veiligheid of de gezondheid van personen in gevaar kan brengen, en bepaalt dat het FANC zo snel mogelijk moet worden gewaarschuwd.
De criteria voor de melding van ongevallen worden echter in het koninklijk besluit niet beschreven. De richtlijnen opgesteld door het FANC zijn wel online beschikbaar. Het zou opportuun zijn, zoals in Frankrijk, de wetgeving aan te passen en de meldingscriteria en procedures in de wetgeving te vermelden.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Het antwoord van de minister omvat positieve aspecten, maar ook enkele leemtes. Ik heb begrip voor de anonimiteit van de melding, maar ik zie geen enkel argument om ze niet te verplichten. Volgens de minister is de melding aan het FANC een internationale verplichting, maar bevat het koninklijk besluit daarvoor geen criteria. Het verheugt me te horen dat de minister voorstander is van het opnemen van meldingscriteria in de wetgeving.
Het verheugt me ook dat er tegen september conclusies komen in verband met de kwaliteitsindicatoren. Er staat dit jaar dus heel wat te gebeuren rond veiligheidspreventie en veiligheidsopleiding en begeleiding. Nogmaals, ik hoop dat de minister haar mening over het meldsysteem herziet en dat ze, in overeenstemming met de internationale verplichting, de meldingsplicht invoert.
(La séance est levée à 16 h 35.)