5-15

5-15

Sénat de Belgique

Annales

JEUDI 3 MARS 2011 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Proposition de loi modifiant la loi du 20 juillet 1990 relative à la détention préventive et le Code d'instruction criminelle, afin de conférer des droits à toute personne auditionnée et à toute personne privée de liberté dont le droit de consulter et d'être assistée par un avocat (de Mme Christine Defraigne, M. Delpérée, Mmes Inge Faes et Martine Taelman, M. Rik Torfs et Mme Güler Turan ; Doc. 5-663)

Proposition de loi modifiant l'article 47bis du Code d'instruction criminelle (de Mme Martine Taelman ; Doc. 5-58)

Proposition de loi modifiant le Code d'instruction criminelle et la loi du 20 juillet 1990 relative à la détention préventive (de Mme Zakia Khattabi et Mme Freya Piryns ; Doc. 5-341)

Proposition de loi modifiant l'article 1er de la loi du 20 juillet 1990 relative à la détention préventive, afin de conférer de nouveaux droits, au moment de l'arrestation, à la personne privée de liberté (de Mme Christine Defraigne et M. Alain Courtois ; Doc. 5-362)

Proposition de loi modifiant le Code d'instruction criminelle, en vue d'améliorer les droits de la défense lors de l'information et de l'instruction judiciaire (de M. Philippe Mahoux ; Doc. 5-406)

Proposition de loi modifiant la loi du 20 juillet 1990 relative à la détention préventive et la loi du 5 août 1992 sur la fonction de police, en vue de permettre de prolonger de vingt-quatre heures la durée de l'arrestation (de MM. Bart Laeremans et Yves Buysse ; Doc. 5-679)

Discussion des articles

(Pour le texte adopté par la commission de la Justice, voir document 4-663/5.)

M. le président. - Nous passons à la discussion des articles.

À la demande de ses auteurs, la proposition de loi 5-679 a été retirée de l'ordre du jour.

Je vous rappelle que la commission propose de modifier la version française de l'intitulé : Proposition de loi modifiant la loi du 20 juillet 1990 relative à la détention préventive et le Code d'instruction criminelle, afin de conférer des droits à toute personne auditionnée et à toute personne privée de liberté dont le droit de consulter un avocat et d'être assistée par lui.

À l'article 2, les amendements suivants ont été déposés :

M. le président. - Je suppose que ces amendements ont déjà en grande partie été commentés lors de la discussion générale. Si ce n'était pas le cas, j'accorde bien volontiers la parole à leurs auteurs.

M. Philippe Mahoux (PS). - Les amendements réintroduits ont déjà été largement commentés en commission. De plus, leur justification figure dans le rapport de nos travaux de commission et a été largement exposée ce matin lors de la discussion générale. Il ne me paraît donc pas nécessaire de revenir sur le sujet maintenant.

Mevrouw Freya Piryns (Groen!). - Ik zal de amendementen nog eens kort toelichten.

Ik heb dat bij de algemene bespreking al gedaan, maar toen waren de minister en ikzelf ongeveer de enigen die hier nog aanwezig waren.

Het is belangrijk dat we het Salduzarrest omzetten in Belgische wetgeving, maar de groenen betreuren het dat niet van de gelegenheid gebruik is gemaakt om een duidelijker tekst op te stellen, die bovendien het arrest maximaal interpreteert.

Ons eerste amendement strekt ertoe dat het recht ook moet gelden voor verdachten die worden verhoord zonder dat ze zijn aangehouden. Die toevoeging moet er komen omdat moet worden voorkomen dat we door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in de toekomst toch nog worden veroordeeld. In het arrest staat duidelijk dat ze gelijkheid verwachten. Een situatie in het leven roepen die alleen geldt voor verdachten die aangehouden zijn en niet voor degenen die niet aangehouden zijn en toch verhoord worden, is een onbillijke verhouding.

Er was overigens ook het advies van de Hoge Raad voor de Justitie, dat stelde dat we dit niet alleen moeten doen omdat bijstand van een advocaat een recht is, maar ook omdat men op die manier op veel kortere termijn verklaringen kan verkrijgen die overeenstemmen met de waarheid.

Op die manier kunnen heel wat onderzoekshandelingen achteraf worden voorkomen. Iedereen is dus gebaat bij een zo ruim mogelijke interpretatie van het Salduzarrest.

Het tweede deel van ons eerste amendement strekt ertoe de advocaat een meer dan decoratieve rol op zich te laten nemen, want daar stevenen we toch wel op af. Daarom moet hij achteraf in het proces-verbaal van het verhoor opmerkingen kunnen laten opnemen. Dat past in de geest van het Salduzarrest en op die manier komt er al in een vroeg stadium een correcte toepassing van het recht tot waarheidsvinding.

De opmerkingen kunnen alleen slaan op de informatie waarover de advocaat beschikt op het tijdstip waarop hij die opmerkingen maakt.

Met het tweede amendement, amendement 102, vragen wij dat er een beeld- en geluidsopname wordt gemaakt van een verhoor. We beklemtonen echter dat de aanwezigheid van een advocaat voor onze fractie van prioritair belang is. Indien dat niet zo is, moet er een video-opname worden gemaakt. Ook dit amendement komt er op advies van de Hoge Raad voor de Justitie. De minister is het er op zich mee eens, maar op dit moment acht hij het praktisch niet haalbaar. We moeten dit echter nu al in de wet opnemen, waarna de minister de tijd moet krijgen om het in de praktijk om te zetten.

We denken absoluut dat, wanneer er geen advocaat aanwezig kan zijn, een dergelijke video-opname kan vervangen wat we met het wetsvoorstel willen bereiken.

M. le président. - À l'article 3, les amendements suivants ont été déposés :

Mevrouw Freya Piryns (Groen!). - Dit amendement is gelijklopend met het eerste amendement dat ik verdedigd heb, met dit verschil dat het hier gaat om de verdachten die wel aangehouden zijn. Ook daar vragen wij dat de advocaat echt een actieve rol moet kunnen hebben en opmerkingen moet kunnen laten opnemen in het verslag.

M. le président. - À l'article 4, les amendements suivants ont été déposés :

Mevrouw Freya Piryns (Groen!). - Dit amendement is voor ons ontzettend belangrijk. We hadden een aantal punten van kritiek op het wetsvoorstel, in hoofdzaak over de rol van de advocaat, maar ook over de termijn, die nu wordt verlengd. Wij zijn het absoluut niet eens met de verlenging van die termijn met 24 uur. Dat is ook absoluut niet wat het arrest-Salduz ons vraagt. Volgens ons moet de termijn alleen verlengd worden met de tijd die nodig is om effectief voor een advocaat te zorgen, en dat kan voor ons wel worden opgenomen in het voorstel, maar een termijn van 48 uur vinden we echt te lang.

-Les autres articles sont adoptés sans observation.

-Le vote sur les amendements et sur les articles auxquels ils se rapportent est réservé.

-Il sera procédé ultérieurement aux votes réservés ainsi qu'au vote sur l'ensemble de la proposition de loi.