5-46COM

5-46COM

Commission de la Justice

Annales

MERCREDI 2 MARS 2011 - SÉANCE DU MATIN

(Suite)

Demande d'explications de M. Bert Anciaux au ministre de la Justice et à la ministre de l'Intérieur sur «l'application de la tolérance zéro à Zelzate» (nº 5-476)

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Iedereen kent de feiten: een groep jonge criminelen verpesten nogal behoorlijk het samenleven in Zelzate en omstreken. Ze plegen heel wat gewelddaden. Het gemeentebestuur, de lokale politie en het parket beslisten de zogenaamde nultolerantie in te voeren. In hun verklaring wordt gezegd dat er een specifieke actie moet worden ondernomen tegenover de bekende kleine gewelddadige groep jongeren.

Dat vind ik nogal bevreemdend. Als nultolerantie wordt ingesteld, dan wordt die beperkt in de tijd, in de ruimte, geldt ze voor een bepaalde zone, maar nultolerantie kan niet gericht zijn tegen een bepaalde groep jongeren. Nultolerantie geldt voor iedereen die binnen een bepaalde zone woont. De minister van Binnenlandse Zaken heeft me eerder overigens al gezegd dat nultolerantie niet discriminerend kan worden toegepast.

In Zelzate is er wel nood aan een specifieke aanpak van een bekende groep jongeren, maar dat betekent nog niet dat je het instrument van de nultolerantie moet gebruiken omdat die nultolerantie toch niet kan worden toegepast op de jongeren die slachtoffer zijn van het bewuste groepje geweldplegers.

Wat is de mening van de minister over de toepassing van de nultolerantie in Zelzate? Wordt er geen foutief gebruik gemaakt van het instrument nultolerantie?

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. - In tegenstelling tot hetgeen gesteld wordt in de parlementaire vraag, heeft het parket niet gewacht op de afkondiging van het nultolerantiebeleid om de probleemsituatie in Zelzate te verhelpen.

Vooreerst dient opgemerkt dat naar aanleiding van de vechtpartij, uitloper van de Chirofuif van 31 oktober 2010, gestart werd met het oplijsten van personen die voor overlast zorgden in de regio Zelzate. De lijst werd ruim opgesteld. Werden er ook in opgenomen de jongeren die `rondhingen' in de entourage van een kern van personen die voor de werkelijke overlast zorgt. Op basis van dat criterium kwam men aan een lijst van 48 personen van wie er op 31 oktober 2010 slechts 21 meerderjarig waren. Er dient tevens vermeld te worden dat van de 21 meerderjarigen 6 personen kort voor 31 oktober 2010 meerderjarig zijn geworden.

Vijf van die 21 meerderjarigen waren ook al opgenomen op de lijst van de veelplegers: voor hen gold derhalve reeds de nultolerantie. Dat betekent dat er vanuit het parket in bepaalde omstandigheden en in bepaalde periodes verhoogde aandacht besteed wordt aan bepaalde fenomenen of aan bepaalde personen.

Naast het opstellen van een lijst van jongeren voor wie de nultolerantie werd ingevoerd werden de dossiers opgelijst die lopende waren van vóór 31 oktober 2010.

Veel van die feiten werden gepleegd door minderjarigen: gelet op de keuze van de wetgever voor een jeugdbeschermingsrecht in de plaats van een jeugdsanctierecht, is het niet altijd mogelijk om een zaak voor de jeugdrechter te brengen, zeker wanneer we rekening moeten houden met een gebrek aan mogelijkheden om de minderjarige in een instelling te plaatsen.

De feiten lastens meerderjarigen worden strikt opgevolgd. Slechts vier zaken zijn nog in behandeling, waaronder de zaak rond de Chirofuif, waarover een gerechtelijk onderzoek loopt.

De invoering van nultolerantie is een uitzonderlijk signaal dat vanuit het parket gegeven wordt en dient met de nodige omzichtigheid gehanteerd te worden. Pas wanneer duidelijk wordt dat het dagelijks beleid van het parket, maar bovenal de bestraffing en/of strafuitvoering ontoereikend zijn, kunnen andere wettelijke middelen worden gehanteerd, zoals bijvoorbeeld de voorlopige hechtenis en het snelrecht.

Het parket kan een beleid uitstippelen, maar noch de jeugdrechters, noch de onderzoeksrechters, noch de vonnisgerechten zijn erdoor gebonden.

Zo werd bijvoorbeeld recent een persoon die voorkomt op de opgestelde lijst onder aanhoudingsmandaat geplaatst. De raadkamer besliste betrokkene vrij te stellen onder voorwaarden. Het parket ging hiertegen in beroep, gelet op het beleid inzake nultolerantie. De dag nadien besliste de onderzoeksrechter betrokkene toch vrij te laten onder voorwaarden. Hiertegen staat geen beroep open van het parket. Het beroepsrecht van het parket wordt hierdoor ondermijnd en het ingestelde beroep werd dan ook zonder voorwerp. Betrokkene wordt op verschillende tijdstippen gecontroleerd door de politie om na te gaan of hij zich houdt aan de opgelegde voorwaarden. Tot op vandaag houdt hij zich daaraan.

De publieke kennisgeving van de nultolerantie heeft tot op vandaag een positief resultaat, mee versterkt door het feit dat op het ogenblik drie van de meest besproken protagonisten zich in hechtenis bevinden.

Ik wil wel debatteren over hoe op een bepaald ogenblik nultolerantie algemeen van toepassing moet zijn. Het gerecht heeft echter de plicht om bepaalde fenomenen gedurende een bepaalde periode met verhoogde aandacht te volgen. Zelzate was een goed voorbeeld van een succesvolle verhoogde aandacht van politie en parket.

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik ben zeker voorstander van een verhoogde aandacht en een snel ingrijpen van het parket. Mijn kritiek is net dat voor bepaalde strafbare feiten te lang werd gewacht om in te grijpen. De daders van de steekpartij op de Chirofuif konden nadien nog twee strafbare feiten plegen voordat werd opgetreden.

Het instrument van de nultolerantie is evenwel niet het meest ideale. De minister geeft er echter een andere betekenis aan dan zijn collega Turtelboom waarmee ik wel kan leven. Volgens minister Turtelboom ging het om een veralgemeende maatregel voor iedereen in een bepaalde streek voor een bepaalde periode. De braven moeten inderdaad niet boeten voor de stouten; alleen de stouten moeten boeten.