5-44COM | 5-44COM |
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Een wetenschappelijke conferentie in Washington eindigde met de voorspelling dat er tegen 2020 ongeveer 50 miljoen klimaatvluchtelingen zullen migreren van het zuiden naar het noorden. De klimaatwijzigingen leiden naar grote voedseltekorten en onbeheersbare natuurfenomenen, zoals droogte, verwoestijning, ontbossing, warme winden, hevige regen, mislukte oogsten ... Al deze fenomenen zorgen voor een niet te stelpen stroom mensen die redding zoeken in het noorden. Nu al lijden de zuidelijke landen in de noordelijke zones onder deze instroming, vooral uit Afrika. De hoge nood van de vluchtende mensen maakt hen radeloos en zet hen aan tot onaanvaardbare risico's om toch maar in betere omstandigheden te kunnen overleven. De tragische beelden van gammele bootjes, die overbevolkt de oversteek naar Europa wagen, illustreren deze voorspelling dagelijks.
Is de staatssecretaris op de hoogte van deze bedreigende voorspelling? Beaamt de staatssecretaris dat deze voorspelling van dusdanige omvang is, dat het bescheiden en toch veeleer aanrommelend beleid van vandaag helemaal niet in verhouding staat tot de enorme uitdaging die ons blijkens deze voorspelling te wachten staat? Vraagt dergelijke voorspelling geen masterplan, wellicht op Europees niveau, maar ook in ons eigen land, waarmee we ons degelijk en stevig voorbereiden op de immigratie die ons staat te wachten? Heeft de staatssecretaris hiertoe al een aanzet gegeven? Werken de diensten van de staatssecretaris aan de voorbereiding van zulke omvattende beleidsaanpak? Heeft de staatssecretaris de andere leden van de regering al aangesproken over de mogelijke impact van deze voorspelling?
In deze wankele politieke tijden, blijft er een zekerheid, namelijk dat de politiek zich moet bezighouden met de toekomst. Negen jaar is een bijzonder korte periode indien die voorspelling enige grond van waarheid heeft.
De heer Melchior Wathelet, staatssecretaris voor Begroting, voor Migratie- en asielbeleid, voor Gezinsbeleid en voor de Federale Culturele Instellingen. - Ik ben mij wel degelijk bewust van het probleem inzake klimaatvluchtelingen en van de enorme uitdaging die zich daarmee aandient.
Tegelijkertijd ben ik me evenzeer bewust van de grote uitdagingen waartegen België, de Europese Unie en de hele internationale gemeenschap aankijken inzake de situatie van vluchtelingen en ontheemden in de wereld. Eind 2009 waren er volgens cijfers van het UNHCR wereldwijd 43.3 miljoen vluchtelingen en ontheemden. Dit is een bijzonder nijpende problematiek. Deze personen zijn situaties ontvlucht van vervolging, van ernstige schendingen van de fundamentele mensenrechten of zijn op de vlucht geslagen voor oorlogen en binnenlandse conflicten. Ook nu reeds zijn deze oorzaken voor hun vlucht in bepaalde omstandigheden verbonden met de klimatologische ontwikkelingen, als we bijvoorbeeld kijken naar de conflicten die woeden over de toegang tot almaar schaarser wordende waterbronnen. Verder stelt UNHCR vast dat op dit ogenblik 90% van deze vluchtelingen en ontheemden wereldwijd zich nog steeds in hun regio van herkomst bevindt. Slechts een fractie onder hen slaagt erin door te reizen naar de Europese Unie om hier een asielaanvraag in te dienen.
Deze vaststellingen dienen de voorspelling van 50 miljoen klimaatvluchtelingen tegen 2020 te nuanceren.
Ik ben er stellig van overtuigd dat voor dit globale probleem een globale oplossing dient te worden gezocht, meer bepaald op Europees niveau. Bij de ontwikkeling van een Gemeenschappelijk Europees Asielsysteem streeft men niet enkel naar de harmonisatie van de asielbeslissingen binnen de Europese Unie, maar wordt eveneens veel aandacht besteed aan de externe dimensie van het Europese asielbeleid. De EU heeft zich geëngageerd om haar verantwoordelijkheid voor het vluchtelingenbeheer beter te delen met derde landen en landen van eerste opvang, die een veel groter aantal vluchtelingen opvangen dan de EU. De 25 landen met de meeste vluchtelingen zijn immers allemaal ontwikkelingslanden. Projecten van bescherming van vluchtelingen in hun regio van herkomst (protection in the region) alsook projecten rond hervestiging (resettlement) zijn hierbij belangrijke pijlers. Zo wordt meer financiële steun uitgetrokken om de beschermingscapaciteit van derde landen te vergroten. In tegenstelling tot zijn voorgangers, heeft het Belgische voorzitterschap onder mijn impuls de verdere ontwikkeling van het Gemeenschappelijke Europese Asielsysteem hoog op zijn prioriteitenlijst geplaatst. Dat is door de Europese Commissie en ook door de UNHCR zeer op prijs gesteld.
Concreet stelt de Commissie in haar Actieplan ter uitvoering van het programma van Stockholm voor om nog in 2011 met een communicatie naar buiten te komen over de effecten van klimaatverandering op internationale migratie, met inbegrip van de mogelijke effecten op migratie naar de EU.
M. le président. - Indépendamment des réfugiés climatiques, les événements en cours en Afrique du Nord nous réserveront des surprises car ils augmenteront inévitablement la porosité des frontières, ce qui aura des conséquences à l'échelon international.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - De staatssecretaris maakt één foutje. Het getal van 43 tot 45 miljoen heeft betrekking op het huidige aantal vluchtelingen en ontheemden die volgens het UNHCR hoofdzakelijk oorlog en vervolging ontvluchten. Mijn vraag ging over de 50 miljoen klimaatvluchtelingen die tegen 2020 worden verwacht; dat aantal komt bovenop het huidige aantal vluchtelingen. Jammer genoeg verwacht ik niet dat geweld, oorlog en onderdrukking in de wereld de komende jaren zullen afnemen.
Het argument dat slechts een fractie onder hen erin slaagt door te reizen naar de Europese Unie en dat het probleem dus kan worden gerelativeerd, is bijna luguber. Ik weet dat dit niet de bedoeling van de staatssecretaris is, maar het komt wel cynisch over. We moeten met zijn allen nadenken over de uitdagingen die de klimaatwijziging met zich mee zal brengen, zoals waterschaarste. Ik hoop dat de Belgische regering en de Europese Unie werk zullen maken van maatregelen die verder gaan dan de bescherming tegen de massale vluchtelingenstroom. Ik vind dat Europa zich niet van de rest van de wereld kan afsluiten, maar dat het meer verantwoordelijkheid op zich moet nemen wanneer de rest van de wereld letterlijk en figuurlijk dreigt te verzuipen of van honger en droogte dreigt om te komen.
(La séance est levée à 11 h 25.)