5-40COM

5-40COM

Commission de l'Intérieur et des Affaires administratives

Annales

MARDI 22 FÉVRIER 2011 - SÉANCE DU MATIN

(Suite)

Demande d'explications de M. Bert Anciaux à la ministre de l'Intérieur sur «l'adjudication attribuée à une entreprise de sécurité opérant à l'aéroport de Zaventem et dans d'autres endroits stratégiques de notre pays» (nº 5-496)

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Een of twee weken geleden stelde ik de staatssecretaris voor Mobiliteit een vraag over de beveiligingsfirma die is aangesteld voor de luchthaven van Zaventem, maar ook op heel wat andere strategische plaatsen in ons land werkt. Deze firma verzorgt sinds 1 februari 2011 de luchthavenbeveiliging op Brussels Airport, waar ze onder andere passagiers en bagage screent en uiteraard het luchthaventerrein zelf bewaakt.

Deze beveiligingsgroep is een belangrijke en grote speler op het terrein, met 625 000 werknemers in meer dan 120 landen. Hij is geregistreerd in Denemarken en heeft zijn hoofdkwartier in Groot-Brittannië. Deze cluster van bedrijven staat onder andere in voor de veiligheid op de luchthavens van Schiphol, Heathrow, Athene, Abu Dhabi en Bangkok.

Onder een iets andere naam is de firma ook in België erg actief, met opdrachten bij vele grote initiatieven. Ze zorgt er voor niet-bewakingsactiviteiten en levert personeel voor horeca, parkeergelegenheden, hostesses, kinderopvang en vestiaire. Maar ze zorgt ook voor de beveiliging van evenementen, begeleiding en transport van VIP's enzovoort. De Belgische afdeling van de groep heeft sinds december 2009 in Vilvoorde een nieuw hoofdkantoor voor driehonderd personeelsleden, maar stelt in het hele land 5 200 mensen te werk. In 2009 bedroeg de omzet van de Belgische groep 263 miljoen euro. De firma bewaakt ook de toegang tot de NAVO.

De Deense groep bezit 91% van de grootste beveiligingsbedrijf in Israël. Dat Israëlisch bedrijf, opgericht in 1937, is vooral betrokken in de Israëlische bezetting van Palestina. Ze staat er in voor de lichaams- en bagagescanners aan checkpoints op de Westelijke Jordaanoever, voor het elektronisch toezicht van gevangenen, voor de beveiliging van Israëlische gevangenissen en detentiehuizen, voor het leveren van bewakers en veiligheidsapparatuur, camera's, alarmsystemen, digitale opnametoestellen, toegangscontrole en dergelijke meer. De Israëlische zusterfirma helpt dus mee aan het dagelijks onderdrukken en vernederen van het bezette Palestijnse volk en verdient geld aan het leveren van veiligheidsuitrusting voor checkpoints en gewapende bewakers voor de Joodse nederzettingen. De privatisering van de bezetting en de oorlog is er identiek met wat onder meer in Irak en Afghanistan wordt toegepast.

Bovendien neemt het Israëlische bedrijf de rechten van zijn personeel absoluut niet ernstig. Het kwam hiervoor al diverse keren in aanvaring met de Israëlische staat en werd onder andere veroordeeld door de arbeidsrechtbank. Het werd verplicht pensioengeld opzij te zetten voor werknemers en te stoppen met telkens werknemers binnen het jaar te ontslaan.

De staatssecretaris voor Mobiliteit wees erop dat de minister van Binnenlandse Zaken bij de aanbestedingsprocedure voor Brussels Airport een advies gegeven had over de kandidatuur van G4S Aviation Security nv. Volgens hem beschikte de firma over de vereiste vergunningen en hadden de Staatsveiligheid en de gerechtelijke diensten een positief advies gegeven.

Daar heb ik toch wel enkele vragen bij.

Het is belangrijk te weten dat Denemarken de vergunning van G4S heeft ingetrokken wegens veiligheidsrisico's door de activiteiten in Israël. Deze firma kan echt niet politiek neutraal worden genoemd en dan is het toch bedenkelijk dat ze in ons land over zoveel macht beschikt. Ik heb daar heel veel problemen mee.

Is de minister op de hoogte dat de beveiliging van de luchthaven van Zaventem wordt verzorgd door een firma die deel uitmaakt van een groep die ook het schandelijke en door de Verenigde Naties formeel veroordeelde veiligheidsbeleid van Israël uitvoert?

Vindt de minister het moreel, ethisch en politiek aanvaardbaar en te verantwoorden dat onze nationale luchthaven in Zaventem, maar ook het Vakantiesalon in Brussel, diverse beurzen in ons land, het Europees Parlement en de NAVO worden bewaakt door veiligheidsagenten van een bedrijf waarvan het Deens moederbedrijf 90% bezit van het Israëlische bewakingsbedrijf dat al zo vaak in opspraak kwam? Werd in de adviezen van de Staatsveiligheid en van de procureur des Konings rekening gehouden met de situatie in Israël en met de praktijken van de groep daar? Ik begrijp dat men dit toen misschien niet wist, maar nu moet deze informatie echt opnieuw worden onderzocht. Een maand geleden hebben de Deense overheden de vergunning van de firma op basis van deze argumenten ingetrokken.

Had de minister op het ogenblik dat ze een gunstig advies gaf, kennis van deze situatie en meent ze dat de firma nog steeds beschikt over de vereiste bekwaamheid en objectiviteit om deze bewakingsopdrachten optimaal en in vertrouwen te kunnen waarnemen?

De minister krijgt ook zelf adviezen, namelijk van de Staatsveiligheid en van het parket. Misschien had ze zelf nooit een positief advies gegeven als deze adviezen niet positief waren geweest en dan moet ik natuurlijk de minister van Justitie ondervragen.

Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Binnenlandse Zaken. - De minister van Binnenlandse Zaken beslist over het toekennen van een vergunning aan een onderneming die op Belgisch grondgebied bewakingsactiviteiten wenst uit te oefenen. Die vergunning is tijdelijk en wordt om de vijf jaar hernieuwd. Hierbij wordt telkens nagegaan of de betrokken onderneming voldoende betrouwbaar is en ook in staat is om de activiteiten waarvoor ze een vergunningsaanvraag doet, daadwerkelijk en op een correcte wijze uit te voeren.

Voor de betrouwbaarheidsvereiste baseer ik me onder meer op een advies van de procureur des Konings en van de Veiligheid van de Staat. In het geval van de betrokken onderneming zijn deze adviezen steeds positief geweest. Ook alle andere veiligheidsgerelateerde voorwaarden, zoals voldoende opleiding voor het personeel en de veiligheidsmachtigingen, waren vervuld.

In de zaak-Brink's heb ik ooit gezegd dat we de wetgeving Binnenlandse Zaken, die een veiligheidswetgeving is, moeten uitbreiden met sociaal-economische aspecten of, zoals hier, met aspecten die te maken hebben met ethische regels of normen. Op dit ogenblik zijn die niet opgenomen in de wetgeving. Het is een pure veiligheidswetgeving op Belgisch grondgebied. Ook toen de vraag werd gesteld of het faillissement van Brink's niet frauduleus was, kon ik alleen maar nagaan of aan alle voorwaarden werd voldaan.

Los daarvan en van iedere appreciatie erover, wordt de vergunning verleend aan een rechtspersoon, zoals hij in België bestaat. Feiten waarbij een andere onderneming in het buitenland zou betrokken zijn, kunnen, zelfs als ze waar én pertinent zijn, niet gebruikt worden tegen een Belgische onderneming en haar bestuurders, ook al hebben beide ondernemingen banden met dezelfde multinational.

Binnenlandse Zaken verleent geen advies bij de toekenning van aanbestedingen door klanten. Deze beslissen zelf over hun dienstverlener. Als de klant zelf een Belgische overheidsinstelling is, is mijn toestemming wel vereist. Ikzelf noch mijn administratie hebben dus een advies verleend in het kader van de aanbestedingsprocedure van de exploitant van de luchthaven van Zaventem.

Ik pleit er dus voor ook andere aspecten dan de louter veiligheidsaspecten te bekijken. We moeten nagaan hoe dit wettelijk kan worden verankerd. We kunnen niet op basis van een gerucht beslissen om geen advies meer te verlenen. Het is niet zo eenvoudig om voor het sociaal-economische aspect wetteksten te formuleren. Tenzij er natuurlijk veroordelingen zijn geweest door rechtbanken.

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik begrijp uw uitleg, mevrouw de minister.

Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Binnenlandse Zaken. - Mijn uitleg gaat vooral over de huidige wetgeving zoals ze vandaag wordt toegepast. Ik heb zelf in het verleden al gezegd dat we moeten nadenken over een aanpassing.

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik begrijp ook waarom u een positief advies hebt gegeven. U houdt rekening met de criteria, in dit geval alleen strikte veiligheidscriteria. Ik ga er ook van uit dat indien de Staatsveiligheid of de procureur des Konings had gesignaleerd dat er problemen zijn, u geen positief advies had gegeven.

Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Binnenlandse Zaken. - Dan kan ik ook niet. Als er een negatief advies is van de procureur des Konings of van de Staatsveiligheid geeft Binnenlandse Zaken nooit positief advies. De Staatsveiligheid screent bijvoorbeeld de leden van de raad van bestuur, gaat na of ze geen banden hebben met criminele of terroristische organisaties. Als dat advies negatief is, zal Binnenlandse Zaken de vergunning weigeren. Ik kan evenwel alleen een vergunning weigeren als ik een argumentatie op basis van de wetgeving heb. Anders wordt de weigering vernietigd door de Raad van State.

De heer Bert Anciaux (sp.a). - De politieke verantwoordelijkheid voor de Staatsveiligheid ligt ook bij de minister van Justitie.

Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Binnenlandse Zaken. - Het OCAD valt onder Binnenlandse Zaken, maar de Staatsveiligheid ressorteert onder Justitie.

M. le président. - On peut tout de même comprendre les normes de sécurité de façon un peu plus large. Il y a la sécurité au sens premier mais il y a aussi la sécurité de l'État qui, ici, est tout doucement prise en main par un autre État, si vous me permettez de le dire un peu crûment.