5-28COM | 5-28COM |
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Sinds vorig jaar overschreed de Belgische overheidsschuld opnieuw de meer dan symbolische grens van 100 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Daardoor piekt de Belgische schuld opnieuw over de totale jaarproductie van de Belgische economie.
De gezamenlijke schuld van alle overheden steeg in het eerste kwartaal van 2010 tot 342,9 miljard euro. Het bbp steeg slechts met 1,5 miljard euro tot 338,8 miljard. Vooral de federale overheid zorgde voor veel nieuwe schulden. Dit alles maakt de Belgische staat bijzonder kwetsbaar op de internationale financiële markten.
De vooruitzichten zijn niet meteen rooskleurig. 2011 belooft een uiterst moeilijk jaar te zijn om de overheidsschuld behoorlijk te beheren. De verschillende landen van de eurozone zullen alleen dit jaar al voor 814 miljard euro aan overheidsobligaties moeten uitschrijven. Men verwacht daarom in het begin van 2011 een uitzonderlijke drukte op de obligatiemarkt, net omdat al die landen zich tegelijk op de markt zullen storten. Daarbij is het niet zeker dat de internationale beleggers zo snel bereid zullen zijn om te investeren in euro-obligaties.
Tegelijk verzamelden de Belgische consumenten meer dan 200 miljard euro op hun spaarrekeningen. Deze som vertegenwoordigt een enorm kapitaal, met bijzonder interessante kansen voor de Belgische overheid. Een verstandige strategie op basis van dit gegeven, bezorgt België een grote onafhankelijkheid tegenover bijvoorbeeld buitenlandse speculanten.
De Belg staat bekend om zijn spaarwoede en zet gemiddeld 12 tot 15% van zijn inkomen opzij. Een groot deel daarvan belandt bij beleggingsfondsen en spaarrekeningen, want zo wordt de roerende voorheffing ontweken. Op die manier verdwijnt een aanzienlijk deel van onze spaargelden naar het buitenland. Dat geeft een eerder perfide cyclus, want daardoor moet ons land in datzelfde buitenland leningen aangaan en wordt het overgeleverd aan de willekeur van speculanten en beleggers en aan de grillen van de kredietagentschappen. Die eisen dan weer een hogere vergoeding op Belgische obligaties. Een deel van die verhoogde eisen valt eenvoudig te verklaren, want de Belgische overheid ging erg of misschien wel te ver in het waarborgen van de risico's van de Belgische banken.
De oplossing lijkt mij dus overduidelijk: ons land kan zich minder afhankelijk opstellen ten opzichte van buitenlandse speculanten door de Belgische spaarders rechtstreeks aan te spreken. Daarvoor lijkt het nuttig dat de staatsbons kunnen beschikken over fiscale voordelen die vergelijkbaar zijn met die van de spaarboekjes. Daarvoor moeten de staatsbons echter niet alleen gedurende vier periodes per jaar worden uitgegeven, maar moet het brede publiek doorlopend op deze staatspapieren kunnen intekenen. De gunstige rentevoeten betekenen dan weer een godsgeschenk voor de spaarders, want zij verdienen hierdoor meer. Zo ontstaat een duidelijke win-winsituatie voor de Staat en voor de bevolking. België moet dit jaar ongeveer 41 miljard euro ophalen op de obligatiemarkt.
Tegelijkertijd staat er 200 miljard euro op de spaarboekjes. Een staatsbon met vrijstelling van roerende voorheffing, of toch minstens voor de eerste aanvaardbare schijf, biedt ons land de mogelijkheid tegen gunstige tarieven te lenen en grotendeels aan moorddadige speculatie te ontsnappen.
Deelt de minister deze redenering? Wat zal de minister doen om deze kansen te realiseren? Wanneer zal de minister de noodzakelijke 41 miljard ophalen op de obligatiemarkt? Krijgt de Belgische bevolking in eerste instantie de mogelijkheid om spaarcenten te besteden aan deze vorm van staatsobligaties? Zal de regering een initiatief nemen om de roerende voorheffing op staatsbons te verlagen, althans voor de gewone spaarders? Zal de regering alles in het werk stellen om deze win-winsituatie zowel voor de Staat als voor de bevolking mogelijk te maken?
De heer Didier Reynders, vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen. - De financiering van de Staat is tot nog toe vlot verlopen. Zo haalde de Schatkist in 2010 beduidend meer op dan aanvankelijk gepland. Dat was ook het geval begin januari 2011. Ik verwacht dat de Schatkist ook de komende maanden een vlotte en voordelige financiering zal kunnen realiseren, temeer daar de regering een beter begrotingsresultaat beoogt dan oorspronkelijk gepland. De plaatsing van een effect bij een bredere groep van nationale en internationale investeerders heeft trouwens ook voordelen wegens de grotere liquiditeit van de effecten.
Dat betekent niet dat de particuliere belegger niet uitgenodigd is en blijft om in te tekenen op de staatsbons en de OLO's. Die producten zijn in het verleden weinig populair gebleken bij de particuliere belegger, onder meer door de lage rentestand. Zo werd in 2010 slechts voor 220 miljoen euro aan staatsbons uitgegeven, terwijl de financieringsbehoeften van de federale overheid 43,49 miljard euro bedroegen.
Ik heb de Schatkist gevraagd de strategie met betrekking tot de staatsbons te analyseren, meer bepaald met betrekking tot de uitgifte van staatsbons met een langere duurtijd.
Ik ben er voorstander van eenzelfde fiscaal voordeel toe te kennen aan de staatsbons als aan de spaarboekjes, zelfs in lopende zaken. Ik ben bereid een dergelijk voorstel aan de regering voor te leggen of te discussiëren op basis van een wetsvoorstel. Ook een band tussen een investering in staatsbons en een fiscale regularisatie lijkt mij een goed denkspoor. Personen die hun kapitaal terug naar België willen brengen, zouden dat geld gedurende een zekere periode in staatsbons kunnen beleggen. Een dergelijke maatregel kan wellicht niet door een regering in lopende zaken worden ingevoerd.
Het fiscale voordeel voor staatsbons komt neer op een uitbreiding van het toepassingsgebied van de huidige roerende vrijstelling. Als dezelfde grenzen worden opgelegd, zijn er geen kosten aan verbonden. Uiteraard is het ook mogelijk meer te doen. In een eerste fase zouden we ons kunnen beperken tot een uitbreiding van het huidige fiscale voordeel.
De Schatkist zal OLO's uitgeven voor een bedrag van 34 miljard euro, volgens de kalender van aanbestedingen die het Agentschap van de Schuld op zijn website publiceert en rekening houdend met het feit dat een aanbesteding vervangen kan worden door de lancering van een nieuwe lening via de techniek van syndicatie. Voorts zal ze in de loop van het jaar en via verschillende operaties in totaal 4 miljard euro uitgeven via het EMTN-programma.
De lancering gisteren van de eerste financieringsoperatie door de nieuwe Europese Faciliteit (EFSF) kende een groot succes. Het gaat om een eerste stap naar de eurobon. Een grotere solidariteit tussen de landen van de eurozone zou in de toekomst mogelijk tot lagere financieringskosten kunnen leiden.
Ik ben bereid, zelfs op basis van een wetsvoorstel, een uitbreiding van het huidige fiscale voordeel tot de staatsbons te bespreken. In een volgende fase kan worden onderzocht hoe de investering van Belgische beleggers in staatsbons verder kan worden aangemoedigd.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Een afschaffing van de roerende voorheffing op staatsbons zou ook de Staat ten goede komen. Als de operatie goed wordt uitgerekend, kan het verlies aan inkomsten ruimschoots worden gecompenseerd door de verlaging van de rentelast.
Een regularisatie van zwart geld in buitenland, waarnaar de minister ook verwijst, lijkt me op dit moment geen goed signaal. Er staat genoeg geld op de binnenlandse spaarboekjes om een operatie te financieren die de Belgische staatsschuld minder afhankelijk maakt van speculatie door buitenlandse beleggers. Dat moet de hoofdbekommernis zijn en ik ben bereid mee na te gaan of in dit verband een initiatief moet worden genomen.